Η ανεμελιά και η ξενοιασιά ανέκαθεν αποτελούσαν στοιχείο της ιδιοσυγκρασίας του Έλληνα, το κέφι δε και η καλοπέραση νοοτροπία, τρόπο ζωής και σκέψης. Μέγιστη απόδειξη και αποκορύφωμα αυτών υπήρξε η δεκαετία ’80 με ’90. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι και αυτό ήταν μονόδρομος, η μοναδική όψη του νομίσματος. Κι αυτό γιατί η Ελλάδα μας πάντα συνήθιζε να είναι πληγωμένη (Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, κατοχή, εμφύλιος πόλεμος, ελληνικό μεταναστευτικό κύμα είναι μερικές από τις πιο πρόσφατες πληγές μας με τελευταία την οξύτατη οικονομική κρίση και τώρα ο κορονοϊός) οπότε και πάντα έβρισκε τον τρόπο να μαζεύει τα κομμάτια της και να προχωρά.
Το ένστικτο λοιπόν, αυτού του είδους της επιβίωσης και αυτοσυντήρησης είναι χαραγμένο, συνυφασμένο με το DNA των Ελλήνων. Είναι μέσα στο αίμα μας η χαρά, το χαμόγελο, η διασκέδαση, η αφορμή να γλεντήσουμε, να εκμεταλλευτούμε απλά, καθημερινά πράγματα – έναν καφέ ή μια βόλτα στους δρόμους, ας πούμε – προκειμένου να κυλήσει ο χρόνος όμορφα, ή τουλάχιστον ομορφότερα. Πάντα ψάχναμε αφορμή για κουβέντα, για λίγο καλαμπούρι και κυρίως για αυτοσαρκασμό, το καλύτερο φάρμακο για κάθε πρόβλημα (χωρίς βέβαια, να φτάνουμε στο άλλο άκρο, αυτό της ανευθυνότητας και της αναλγησίας).
Τα τελευταία όμως χρόνια κάτι έχει αλλάξει. Η καθημερινότητα έχει αλλάξει, η θετική διάθεση και η αισιοδοξία εκλείπουν σημαντικά και η κοινωνία έχει παραδώσει γη και ύδωρ στα προβλήματα. Οι άνθρωποι περπατούν σκυφτοί στους δρόμους, σκυθρωποί, βιάζονται να προλάβουν κάποιον, κάτι, αγχωμένοι, κουβαλώντας τόνους από προβλήματα στις πλάτες τους – πολλές φορές δυσβάσταχτα – και το κυριότερο χωρίς καμία διάθεση να χαμογελάσουν, να κουβεντιάσουν χαλαρά, να επικοινωνήσουν ουσιαστικά και να αλαφρώσουν, έστω και για λίγο από τα προβλήματα που τους ταλανίζουν. Δεν είναι λίγες οι φορές που μέσα σε συνωστισμό, σε πλήθος κόσμου, σε εστιατόρια, σε ταβέρνες, σε καφετέριες οι παρόντες κάθονται αδρανείς, χαμένοι σε σκέψεις ανταλλάζοντας δυο τρεις κουβέντες και όταν το κάνουν αυτό κύριο θέμα συζήτησης είναι τα προβλήματα και τα βάρη που είναι αποτέλεσμα της ήδη δύσκολης από πολλές απόψεις (από πλευρά οικονομική, κοινωνική, πολιτική) περιόδου που διανύουμε.
Όλο αυτό το βαρύ κλίμα και η κακή διάθεση έχουν τις ρίζες τους σε βαθιά οικονομικοπολιτικά προβλήματα, τα οποία δυστυχώς έχουν αναχθεί και σε προβλήματα κοινωνικής φύσεως, επιβίωσης και ηθικών αξιών. Η καθημερινότητα ασφυκτιά από τα προβλήματα αυτά και τις αντίξοες συνθήκες που κάθε άλλο παρά ευνοούν την αποτελεσματική αντιμετώπιση τους και το έδαφος είναι πρόσφορο για να ευδοκιμήσουν η απαισιοδοξία, η απογοήτευση και η παραίτηση. Όμως, στην καθημερινότητα αυτή και στους ρυθμούς της ζουν οι άνθρωποι κι έτσι είναι αναπόφευκτη η επίδραση του αρνητικού κλίματος στην ψυχολογία τους. Ο διαρκής αγώνας για επιβίωση, ωστόσο, η πάλη για τη ζωή είναι κάτι γνώριμο για τον άνθρωπο από τις πρώτες κιόλας μέρες της ζωής του. Τα προβλήματα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν με διακυμάνσεις στην ένταση τους και τα εμπόδια πάντα θα ξεπηδούν στο δρόμο μας. Το θέμα είναι πόσο ευέλικτος μπορείς να γίνεις, όχι για να τα αποφύγεις αλλά για να τα χειριστείς με τον λιγότερο επώδυνο τρόπο και το ελάχιστο ψυχικό κόστος και το πόσο αποφασισμένος είσαι να σηκώσεις το κεφάλι, να σφίξεις τα δόντια και τις γροθιές σου, να πεισμώσεις και να παλέψεις για να πάρεις αυτό που σου ανήκει δικαιωματικά… Τη ζωή στα χέρια σου!!!
Ελένη Παπαϊωάννου