Γνωρίζουμε την κ. Μπάσδρα μέσα από την πορεία της στον πανεπιστημιακό χώρο αλλά και από την επιτυχημένη θητεία της ως πρόεδρος του ΙΚΥ. Η συνέντευξη αυτή εμπεριέχει μια εκπληξη! Εμείς την γνωρίσαμε από μια «άλλη» μεγάλη της αγάπη, την ‘Olympus Terra & mare”! Μέσα από την παρακάτω συνέντευξη θα «περιηγηθείτε» στην ερευνητική της πορεία, αλλά και στον τόπο της…
«Η κα. Μπάσδρα είναι καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθύνει την Μονάδα Κυτταρικής και Μοριακής Εμβιομηχανικής. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Ορθοδοντική στο Πανεπιστήμιο Columbia της Ν. Υόρκης των ΗΠΑ. Εκπόνησε το διδακτορικό της και την Υφηγεσία της στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία.»
Ξεκινώντας τη συζήτηση μας από την πανεπιστημιακή σας πορεία, θα ήθελα να μας πείτε «Τι σημαίνει για σας το να είσαι πανεπιστημιακός δάσκαλος;».
Το πανεπιστήμιο για μένα ήταν η αυτονόητη καριέρα και αυτό γιατί αποτελεί τόπο για έρευνα και πρόοδο της επιστήμης. Από όταν ξεκίνησα τις σπουδές μου, αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών μου στην Αμερική, μου γεννήθηκαν πολλά ερωτήματα. Ερωτήματα που ήθελα η ίδια να απαντήσω μέσα από τη βασική έρευνα και αυτό μπορούσε να επιτευχθεί στο πανεπιστήμιο και τα ερευνητικά του εργαστήρια. Παράλληλα βέβαια, ασχολήθηκα με το κλινικό έργο, καθώς αυτό εντασσόταν στις σπουδές μου.
Στη Γερμανία κατά τη διάρκεια των διδακτορικών μου σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης εντρύφησα ακόμα πιο βαθιά στη βασική έρευνα και ειδικότερα στην εξειδικευμένη περιοχή της εμβιομηχανικής. Ήθελα λοιπόν να ερευνήσω τον τρόπο που απαντούν τα κύτταρα, και πιο συγκεκριμένα τα κύτταρα των οστών, στα μηχανικά ερεθίσματα. Ποιες βιοχημικές διεργασίες συμβαίνουν και πως απαντούν τα κύτταρα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας στο πεδίο των μηχανικών ερεθισμάτων έχουν μεμονωμένες εφαρμογές;
Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής έχουν εφαρμογές σε ασθένειες όπως η οστεοπόρωση, που αποτελεί ένα εξελισσόμενο σύγχρονο πρόβλημα. Ευρύτερα, οι μηχανικές δυνάμεις έχουν εφαρμογή σε πολλά συστήματα στον οργανισμό, καθώς μηχανικές δυνάμεις δρουν παντού, όπως οι δυνάμεις ροής μέσα στα αγγεία, ο αέρας στα πνευμόνια, η τριβή στο δέρμα, οι ροές στα νεφρικά σωληνάρια κ.α.
Οι μηχανικές δυνάμεις ως φυσική οντότητα και ερέθισμα είναι πολύ σημαντικές για την όλη μας ανάπτυξη ως οργανισμών. Είναι δυνάμεις της φύσης και γύρω από αυτές αναπτυχτήκαν όλα τα έμβια οντά. Η ατμοσφαιρική πίεση, η ωσμωτική πίεση, η βαρύτητα. Για να κατανοήσουμε πόσο σημαντικές είναι αυτές οι δυνάμεις και πόσο επηρεάζουν την εύρυθμη λειτουργία του ανθρωπίνου σώματος, σας αναφέρω ότι το κυριότερο ίσως πρόβλημα που αντιμετωπίζει η επιστήμη στη μετοίκηση στο διάστημα είναι η έλλειψη βαρύτητας που έχει τρομακτικό αντίκτυπο στην υγεία των οστών. Χαρακτηριστικά θα αναφέρω ότι οι κοσμοναύτες χάνουν το 1/100 της οστικής τους μάζας ανά εβδομάδα, και μετά από παραμονή 6 με 8 μηνών στο διάστημα επιστρέφουν οστεοπορωτικοί. Ένας κοσμοναύτης 35 ετών μετά από 8-10 μήνες παραμονής έχει τα οστά 80χρονου. Φυσικά με την επιστροφή του στη γη και κατάλληλη άσκηση- θεραπεία αυτό αναστρέφεται.
Άρα το καίριο ερώτημα για σας ήταν το «Πως ανταποκρίνονται τα οστά και οι ιστοί στα μηχανικά ερεθίσματα;».
Ακριβώς ήταν και είναι ερώτημα ζωής, η ενασχόληση μου με αυτό το ερευνητικό πεδίο. Ένα ερώτημα- πράξη ζωής που μεταδόθηκε και μεταδίδεται καθημερινά στους μαθητές μου. Το έργο αυτό συνεχίζεται μέσα από τη Μονάδα Κυτταρικής και Μοριακής Εκβιομηχανικής στο Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών που ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το κομμάτι. Η ερευνητική ομάδα της μονάδας αποτελείται από φοιτητές όλων των βαθμίδων (από προπτυχιακούς μέχρι μεταδιδακτορικούς) έχει συμβάλλει σημαντικά, θέλω να πιστεύω, στην απάντηση ερωτημάτων για τη μηχανοδιέγερση και έχει αναπτύξει σημαντικές συνεργασίες με πολύ μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Το βιογραφικό σας «πλούσιο» σε επιστημονικές μελέτες και βραβεία (όπως το βραβείο ιδιαίτερου κύρους ‘Arnold Biber Prize’ της Γερμανικής Γναθο-ορθοπεδικής Εταιρείας). Επιπλέον διετελέσατε Εκδότης-Διευθυντής του περιοδικού Παγκόσμια Ορθοδοντική Επιθεώρηση, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής και κριτής περιοδικών και επιθεωρήσεων βασικής έρευνας, και ειδικής έρευνας στην βιολογική βάση των γναθοπροσωπικών παθοφυσιολογιών, αλλά και πρώην πρόεδρος του ΙΚΥ. Ποια από όλες αυτές τις στιγμές σας έχει στιγματίσει;
Η πορεία μου στο πανεπιστήμιο με καθόρισε σαν άνθρωπο. Καίρια ήταν η έρευνα, οι απαντήσεις, η χαρά της δημοσίευσης. Από την άλλη, η συνεισφορά μου στο ΙΚΥ είναι ένα πολύ μεγάλο και γλυκό κομμάτι της καριέρας μου καθώς είναι ένα ίδρυμα που επιβραβεύει και στηρίζει την αριστεία. Και εγώ από μικρό παιδί πορεύτηκα με όρους και στόχους αριστείας. Ελπίζω να κατάφερα να πάω το ΙΚΥ ένα βήμα παρακάτω.
Ως πρόεδρος του ΙΚΥ πέραν των υποχρεώσεων σας, κληθήκατε να αντιμετωπίσετε και προκλήσεις; Ποιο ήταν το πιο δυσεπίτευκτο εγχείρημα σας;
Το πιο δύσκολο εγχείρημα ήταν η υλοποίηση του προγράμματος υποτροφιών «2+2». Ένα καινοτόμο Πρόγραμμα Υποτροφιών που επιβράβευε την αριστεία με τον πιο ουσιαστικό τρόπο, καθώς συνδέονταν άμεσα οι μεταπτυχιακές σπουδές με την αγορά εργασίας. Το πρόγραμμα αυτό το σχεδίασα με γνώμονα τη σύνδεσή των σπουδών με την αγορά εργασίας που είναι και κύριο ζητούμενο της εποχής. Σύμφωνα με το «2+2» υπότροφοι φοιτητές κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών τους κάνουν πρακτική άσκηση καθημερινά σε επιχειρήσεις του αμέσου ενδιαφέροντος των μεταπτυχιακών τους. Μετά τη λήψη του μεταπτυχιακούς τους, οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν τους υποτρόφους για δυο χρόνια με καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε πιλοτικά με την Εθνική τράπεζα και στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία αναδεικνύοντας την ανάγκη για σύνδεση εκπαίδευσης και αγορά εργασίας. Να αναφέρω ότι το πρόγραμμα απέσπασε σημαντικά διεθνή και ελληνικά βραβεία στο πεδίο της διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού.
To IKY την περίοδο της προεδρίας σας επιβραβεύτηκε από την Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) με αριστεία στην διοίκηση. Τι σημαίνει αυτή η αριστεία για ένα δημόσιο Ίδρυμα;
Το ΙΚΥ από το 1951 που ιδρύθηκε στηρίζει και επιβραβεύει την αριστεία. Δεν θα μπορούσε παρά και το ίδιο ως οργανισμός να είναι άριστο στην παροχή υπηρεσιών προς το κοινό. Το 2014 το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών σχεδίασε και εφάρμοσε σύστημα διασφάλισης ποιότητας λαμβάνοντας σημαντικές διακρίσεις και πιστοποιήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, έγινε μέλος της κοινότητας του European Framework for Quality Management (EFQM) και έλαβε διάκριση στο 1ο επίπεδο «Committed to Excellence». Πρόσφατα σε συνέχεια του ίδιου θεσμού απέκτησε και το 2ο επίπεδο της πιστοποίησης “Recognized for Excellence”. Επιπλέον, το Ι.Κ.Υ. έλαβε την πιστοποίηση ISO 9001 για όλο το εύρος των δραστηριοτήτων του. αποδεικνύοντας για ακόμα μία φορά την άρτια δουλειά και συνεργασία του συνόλου του Ιδρύματος. Να επισημάνω ότι το ΙΚΥ είναι η μοναδική υπηρεσία του στενού δημόσιου τομέα που στην ολότητα της έχει τέτοιου είδους διακρίσεις. Αποδεικνύει έμπρακτα ότι όταν το δημόσιο θέλει, μπορεί επάξια να συγκριθεί με τον ιδιωτικό τομέα και να διακριθεί!
Θεωρείται ότι πρέπει να αποκτήσει πιο ενεργό ρόλο το ΙΚΥ στην επιστημονική και ακαδημαϊκή ανέλιξη της χώρας;
Και βέβαια. Για αυτό εργάστηκα, αυτός ήταν ο στόχος μου. Υπήρχε σχεδιασμός για να εξελιχτεί. Ελπίζω λοιπόν, να συνεχίσει να επενδύει στους νέους στοχεύοντας στην ενδυνάμωση τόσο του ερευνητικού και επιστημονικού δυναμικού, αλλά και του καλλιτεχνικού. Με την προβολή των έργων των υποτρόφων καλλιτεχνών το προσπαθήσαμε. Η έκθεση «Ζωγράφησε το μέλλον σου» που οργανώθηκε με την Ελληνική Βουλή ανέδειξε τον ρόλο του ΙΚΥ και στη στήριξη νέων καλλιτεχνών.
Περνάμε τώρα στην έκπληξη που λέγαμε παραπάνω. Στην άλλη σας «αγάπη», την Πιερία. Δε θα ρωτήσω τι σημαίνει για σας η Πιερία, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα σας. Διακρίνουμε όμως μια άλλου είδους αφοσίωση και αυτό διαφαίνεται μέσα από την πρωτοβουλία σας να δημιουργήσετε τη σελίδα “Olympus Terra & Mare/ Γη και Θάλασσα του Ολύμπου”. Πως προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία της σελίδας αυτής;
Προέρχομαι από μια πολύ σημαντική περιοχή της Ελλάδας όσον αφορά την ιστορία και το όνομα. Όλες οι περιοχές της πατρίδας μας είναι σημαντικές και διακρίνονται για την παγκόσμια συμβολή της χώρας μας στον πολιτισμό, αλλά ο Όλυμπος είναι ένας και βρίσκεται στην ιδιαίτερη μου πατρίδα. Το όνομα του Ολύμπου ξεκινάει στις αρχές της Ιστορίας περίπου, σημαίνει τον ολόλαμπρο, φωτεινό, άσπρο, βουνό και χάνεται στα βάθη των χρόνων. Εκεί τοποθετούνται οι δώδεκα θεοί, εκεί μπερδεύεται ο μύθος με την ιστορία. Εκεί αρχίζει η μουσική με τον Ορφέα, εκεί υπάρχει η ιερή πόλη των Μακεδόνων το Αρχαίο Δίο, εκεί καταλύεται και το ελληνικό κράτος από τους Ρωμαίους στην Πύδνα. Από εκεί σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες ξεκινούν οι αγρότες της Ευρώπης (περιοχή Κολίνδρου), από κει και οι Μακεδόνες. Εκεί περπάτησε και ο Απόστολος Παύλος. Είναι μια περιοχή πέρασμα πραγματικό οπού λαοί και πληθυσμοί πέρασαν και αφήσαν το αποτύπωμα τους. Σήμερα αποτελεί ένα τουριστικό κέντρο που η κατάλληλη προβολή του μπορεί να συνεισφέρει τα μάλα στην ανάπτυξη του προσελκύοντας τουρίστες από όλον το κοσμο. Οι δυνατότητες και οι προκλήσεις είναι αμέτρητες.
Γιατί πρέπει κάποιος να επισκεφτετεί την Πιερία, τη Γη και Θάλασσα του Ολύμπου; Τι θα συναντήσει εκεί;
Γιατί διαθέτει πέρα από την ιστορία και τα ιστορικά αξιοθέατα ένα από τα πιο σημαντικά φυσικά περιβάλλοντα της πατρίδας μας. Ο Όλυμπος και τα Πιερία αποτελούν μοναδικά βουνά, με τον Όλυμπο να παρουσιάζει το 1/3 της ελληνικής χλωρίδας. Η μοναδικότητα των ζώων και των πτηνών της περιοχής, οι ξεχωριστοί υδροβιότοποι του Αλιάκμονα και των Νέων Πόρων, οι Αλυκές και το κομμάτι του Δέλτα του Αξιού, οι ατελείωτη πεδιάδα της Βόρειας Πιερίας, η Τοσκάνη της Ελλάδας όπως την αναφέρω συχνά, κατατάσσουν την περιοχή στις πιο πλούσιες από άποψη πολυποικιλότητας και εναλλαγών τοπίου. Τελευταίο αναφέρω την ατέλειωτη ακτή των 80 περίπου χιλιομέτρων που απλώνεται εντυπωσιακά στην ποδιά, στην αγκαλιά του Ολύμπου. Αν το δει κάποιος από απόσταση θα διαπιστώσει ότι ο μεγαλόπρεπος Όλυμπος αναδύεται κυριολεκτικά από την θάλασσα του. Υπέροχη Γη και θάλασσα! Μοναδική. Αυτό λοιπόν το τοπίο μόνο έμπνευση μπορεί να προσφέρει. Έτσι εδώ και 15 μήνες ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια προβολής της περιοχής.
Ποιος ο απώτερος στόχος της σελίδας;
Εκείνο που θέλω να τονίσω είναι ότι στη σελίδα προβάλλεται ταυτόχρονα και η σύγχρονη παρέμβαση των ανθρώπων τις περιοχής, με ταυτόχρονη προβολή δράσεων και εκδηλώσεων. Γίνεται επίσης προσπάθεια προβολής και των τοπικών επιχειρήσεων. Υπάρχει πολύ δυναμισμός στην περιοχή!!
Η σελίδα έχει φίλους σε όλο τον κοσμο κυριολεκτικά με απήχηση πάνω από 250000 και 22000 φίλους! Οι φωτογραφίες της σελίδας οφείλονται αποκλειστικά σε φίλους, εθελοντές, ερασιτέχνες στην πλειονότητα τους φωτογράφους που διακατέχονται από το ίδιο όραμα και αγάπη για την περιοχή.
Που σκοπεύουμε να φτάσουμε; Sky is the limit, για την περιοχή μας!!
Ποια είναι τελικά η Έφη Μπάσδρα;
Μια οραματίστρια με ρεαλισμό και πείσμα…
Ευχαριστούμε πολύ την κ. Έφη Μπάσδρα που μοιράστηκε μαζί μας την ανήσυχη και γεμάτη δράση πορείας της. Τα ερεθίσματα πολλαπλά, ικανά να ξεσηκώσουν πνεύματα για να δράσουν…
Αλεξάνδρα