Κατάφυτη, τυλιγμένη στις κάθε λογής ομορφιές της φύσης, δροσερή και πάνω απ’ όλα ανθρώπινη. Ο λόγος για την Έδεσσα, μια πανέμορφη μικρή πόλη του βορρά, που ακόμη και οι συνηθισμένοι στις εκδρομές την γνωρίζουν μόνο για τους εντυπωσιακούς καταρράκτες της. Η Έδεσσα, όμως, κρύβει πολλά ακόμη μαγικά μονοπάτια.Με μια μακρόχρονη ιστορία, που κρατά από τους Προϊστορικούς χρόνους (4.000 – 3.000 π.Χ.), η πρωτεύουσα του νομού Πέλλας, η Έδεσσα, προκαλεί τους φυσιολάτρες να την επισκεφτούν. Το όνομά της προέρχεται από την φρυγικής καταβολής λέξη «wέδες», που σημαίνει «πύργος μέσα στο νερό» ή «πόλη πάνω στο νερό». Από την ίδια λέξη προκύπτει και η μετονομασία της σε «Βοδενά» (voda στα σλαβικά είναι το «νερό») κατά την οθωμανική κατοχή. Το 814 π.Χ. ορίζεται ως η πρώτη πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου από τον Ηρακλείδη Κάρανο και ακολουθούν μια σειρά από αιχμαλωσίες της, κυρίως, από Ρωμαίους, Σλάβους και Οθωμανούς, ώσπου το 1912 απελευθερώνεται από τον Ελληνικό Στρατό. Τ0 1923 εντάσσει στον πληθυσμό της Μικρασιάτες πρόσφυγες και μέχρι τις δεκαετίες του ‘50-’60, χάρις τον “Λευκό Άνθρακα”, δηλαδή το νερό, αναπτύσσει και διατηρεί τη βιομηχανία της.
Σήμερα, η Έδεσσα αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι την Κεντρικής Μακεδονίας, ένα στολίδι της φύσης. Μια μόνο ημέρα αρκεί, για να γνωρίσουμε μερικά από τα μυστικά της.
Ξεκινώντας την περιδιάβασή μας από τις πλακοστρωμένες οδούς του κέντρου της Έδεσσας ανακαλύπτουμε εξαρχής την γοητεία αυτής της πόλης. Περιποιημένη και βουτηγμένη στα νερά και στο πράσινο. Ένας τόπος περικυκλωμένος από βαθιές πράσινες φυλλωσιές, μια πόλη ήρεμη, στον απόηχο των ποταμών της. Στο κέντρο της, συναντούμε πολλά μικρά καφέ που περιβάλλουν τα διάφορα ρυάκια, τα οποία ξεπετάγονται από το πουθενά. Το «River» είναι ένα από τα καφέ που ξεχωρίζουν για την αισθητική του και την όμορφη και φιλική του ατμόσφαιρα (Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε λεμονάδα με γεύση βύσσινο: ντόπια σπεσιαλιτέ!).
Κατεβαίνοντας την οδό Θεσσαλονίκης βγαίνουμε στο νοτιοανατολικό άκρο της πόλης, όπου η ματιά μας ανοίγεται σε έναν κατάφυτο κάμπο. Η θέα είναι φανταστική. Μπορεί η πόλη να μη βλέπει στη θάλασσα (έχουμε συνηθίσει εμείς οι Θεσσαλονικείς!), παρόλα αυτά, το ανοιξιάτικο τοπίο είναι μαγικό. Η ησυχία που επικρατεί σε συνδυασμό με τον λεπτό ήχο από τα ποταμάκια που ρέουν εδώ κι εκεί, δημιουργεί ένα ειδυλλιακό μέρος για διάβασμα και χαλάρωση. Σε αυτό το σημείο μπορούμε να βρούμε και ένα ακόμη γνωστό καφέ της πόλης, τον «Ψηλό Βράχο», απ’ όπου αγναντεύουμε, φυσικά, τη θέα του καταπράσινου κάμπου.
Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας βορειότερα, περνούμε από μία ξεχωριστή γειτονιά. Είναι το «Βαρόσι», δηλαδή η παλιά πόλη της Έδεσσας. Το Βαρόσι αποτελεί την πρώτη χριστιανική συνοικία και είναι ουσιαστικά η μετεξέλιξη του βυζαντινού οικισμού. Σήμερα, σώζεται ένα κομμάτι αυτής της παλιάς γειτονιάς, καθώς το 1944, οι Γερμανοί Ναζί κατέστρεψαν ένα μέρος της, επειδή αυτό χρησίμεψε ως κέντρο των αντιστασιακών. Το κομμάτι που απέμεινε αποτελεί πραγματικά ένα κόσμημα της πόλης. Οι οικίες είναι εξαιρετικά καλοδιατηρημένες (με κάποιες εξαιρέσεις) και δίνουν στην πόλη μια αρχοντική γοητεία. Σε μία από αυτές στεγάζεται και το Λαογραφικό μουσείο της πόλης, ενώ κάπου ανάμεσα στα στενάκια το βλέμμα μας στρέφεται και στον καθηλωτικό Καθεδρικό ναό της Αγίας Σκέπης, αλλά και σε άλλες πολύ μικρότερες, αλλά εξίσου εντυπωσιακές, εκκλησίες που διασώζονται από τον 140 αιώνα. Ιδιαίτερος ναός ήταν αυτός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Επόμενος σταθμός στην περιδιάβασή μας, είναι οπωσδήποτε, το γνωστό πάρκο καταρρακτών την Έδεσσας. Σημείο κατατεθέν της πόλης, που προσελκύει πολλούς τουρίστες. Εδώ, ο ήχος του νερού μάς κατευθύνει με κλειστά μάτια στον 70 μέτρων καταρράκτη «Κάρανο», που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της χώρας μας. Στο πάρκο αυτό, στο οποίο γίνεται και η Ανθοέκθεση, τον Μάιο, παρατηρούμε εκτός από τους πολλούς μικρούς καταρράκτες, και μια πληθώρα αιωνόβιων πλατάνων. Στο ίδιο μέρος, υπάρχουν, επίσης, το μουσείο Νερού, αλλά και ένας εκπληκτικός θερινός κινηματογράφος με θέα τον μεγάλο καταρράκτη της πόλης και την πεδιάδα που απλώνεται μπροστά της.
Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας, περπατούμε με κατεύθυνση προς τον ξεχωριστό Σιδηροδρομικό Σταθμό της Έδεσσας. Στην πορεία μας αγναντεύουμε την περιοχή που οι ντόπιοι ονομάζουν «Χίλια Πεύκα». Αυτή προσφέρεται για κοντινές αποδράσεις στην φύση και για πικ – νικ στην εξοχή. Φτάνοντας στον Σταθμό, μένουμε για άλλη μια φορά καθηλωμένοι από την ομορφιά του τόπου. Κάτω από τα δροσερά πλατάνια, στον απόηχο των νερών της περιοχής, βρίσκεται ένα ταβερνάκι, ο «Σταθμός», που προσφέρει εκτός της καλής τοποθεσίας, και νόστιμο φαγητό. Κάπου στο βάθος διακρίνουμε βαγόνια μιας άλλης εποχής και μια κρυμμένη στα δέντρα γέφυρα που οδηγεί σε περαιτέρω ανεξερεύνητες διαδρομές…
Εμείς, όμως, σταματάμε εδώ, για να πιούμε το ουζάκι μας! Την επόμενη φορά, θα περπατήσουμε και τη δυτική πλευρά, για να συναντήσουμε το ξακουστό «Κιουπρί», και ίσως, καταφέρουμε να τριγυρίσουμε και στα περίχωρα της Έδεσσας, στην ορεινή Πέλλα, στην λίμνη Βεγορίτιδα, στο χωριό Άγιος Αθανάσιος ή και στο Λουτράκι.
Γεωργία Δημητριάδου