Ομολογουμένως σαν χώρα είμαστε ιδιαίτερη περίπτωση. Καταφέρνουμε με τεράστια ευκολία να ασπαζόμαστε δύο εντελώς αντίθετες απόψεις και μπορούμε να τις υπερασπιστούμε το ίδιο καλά, ανάλογα την κατάσταση. Ένα από αυτά τα “ελληνικά παράδοξα” η αντίδραση μας στον όρο mainstream-ή αλλιώς αυτό που κάνουν οι πολλοί.
Άλλες φορές βαφτίζουμε κάτι “mainstream” και το κατακρίνουμε με μένος, ενώ άλλες το προσκυνάμε ευλαβικά έπειδη ακριβώς είναι mainstream. Κάθε τηλεοπική/κινηματογραφική δημιουργία του Χριστόφορου Παπακαλιάτη χωρίζει ξάνα αυτό το, ταλαιπωρημένο απο διλλήματα, έθνος σε αυτούς που τον λατρεύουν και αυτούς που τον μισούν.
Επειδή λοιπόν είδα τη νέα του ταινία “Ένας άλλος κόσμος”-η όποια μου άρεσε- κι επειδή διάβασα πολλές αρνητικές κριτικές, θέλω να απευθυνθώ σε αυτούς που τον μισούν. Και συγκεκριμένα σε αυτούς που συνεχίζουν να τον μισούν ακόμα κι όταν κάνει κάτι πραγματικά καλό.
Διάβασα ότι η ταινία του είναι επιφανειακή. Πως ακριβώς η ταινία είναι επιφανειακή; Η ταινία δε μιλάει για το ρατσισμό, τη βία και την κρίση. Δεν είναι ένα ντοκιμαντέρ της σύγχρονης Ελλάδας. Η ταινία έχει ως κεντρικό άξονα τον έρωτα (όπως άλλωστε μας έχει συνηθίσει ο Παπακαλιάτης) και τον τοποθετεί στο σήμερα. Τον τοποθετεί μέσα στο ρατσισμό, τη βία και την κρίση. Και τον πλαισιώνει στα περισσότερα σημεία αρκετά ρεαλιστικά. Ελάχιστοι τολμούν να αναφερθούν σε τόσο επίκαιρα και ευαίσθητα θέματά της καθημερινότητας αλλά μάλλον δεν μας αρέσει που Παπακαλιάτης είναι ένας από αυτούς. Αντι λοιπόν να επικροτούμε μια ταινία που μιλάει τόσο άμεσα στον Έλληνα του σήμερα την βαφτίζουμε “επιφανειακή” επειδή αντιπαθούμε το δημιουργό της. Στην Ελλάδα του Ι Love Karditsa μας πέφτει λίγος ο Παπακαλιάτης.
Διάβασα επίσης ότι “συνέχεια μας πλασάρει τα όμορφα τεράστια σπίτια, τις τέλειες μουσικές, τα τέλεια μέρη”. Ε και; Είναι κακό ένας ανθρωπος να έχει αισθητική; Κουλτούρα είναι μόνο ο,τιδήποτε περίεργο ή άσχημο ή εν μέρει διαστροφικο και όλα τα υπόλοιπα είναι απλά κατώτερα; Για παράδειγμα ό,τι καλύτερο κυκλοφορεί, κατά την άποψη μου, στην νέα γενιά Ελλήνων σκηνοθετών είναι ο Γιώργος Λάνθιμος. Ο Λάνθιμος φτιάχνει σε κάθε ταινία ένα δικό του κόσμο, μη ρεαλιστικό. Κι εκεί μέσα τοποθετεί τους ήρωες και την ιστορία του. Τότε όμως το αποδεχόμαστε και το θαυμάζουμε γιατι είναι ποιότητα. Δεν κάνω κανενός είδους συγκρίση. Απλώς απορώ: όταν αντίστοιχα ο Παπακαλιάτης φτιαχνει το δικό του κόσμο με γραφικά σπίτια στην Πλάκα, μουσικές, προσεγμένους εξωτερικά πρωταγωνιστές, γιατί αυτό είναι κακό; Γιατι δεν είναι αποδεκτό ως ο “κοσμος” που ο σκηνοθέτης επιλέγει να τοποθετήσει τους ήρωες και την ιστορία του;
Και μιας που αναφέρθηκα στο Λάνθιμο, ο σεναριογράφος του, Ευθύμης Φιλίππου (Κυνόδοντας, Άλπεις, Αστακός), έκανε φέτος το Chevalier, μια ελληνική ταινία στην οποία πρωταγωνιστεί, ανάμεσα σε άλλους, ο Σάκης Ρουβάς. Η τανία πήγε σε φεστιβάλ του εξωτερικού, ήταν ευχάριστη, αρκετά έξυπνη και ο Ρουβάς αξιοπρεπέστατος σε αυτό που έκανε. Αλλά φυσικά κατακρίθηκε και αυτός ως “o mainstream τραγουδιστής που μας το παζει και ηθοποίος”.
Τέλος, ολόκληρος J.K. Simmons απόφασισε αμέσως μετά την οσκαρικού επιπέδου ερμηνεία του στο Whiplash να συμμετάσχει σε αυτή την ταινία. Μια παραγωγή μιας μικρής ευρωπαικής χώρας με φτωχο παρελθόν στο σινεμά. Την είχε ανάγκη για την καριέρα του; Ή μηπως την είχε ανάγκη η -εκπληκτικη για ακόμη μια φορά- Μαρία Καβογιάννη;
Είναι κρίμα να αφορίζουμε τόσο καλές προσπάθειες νέων ανθρώπων. Υπάρχουν ιδέες και καλή θέληση για ποιοτικές δουλειές και καλό θα ήταν να τις στηρίζουμε. Η ταινία για εμένα αξίζει και τα λεφτά και το χρόνο σας-για όσους δεν την έχουν δει. Έχει πολύ καλές ερμηνείες, βουτάει (όσο χρειάζεται για να προβληματίσει κανείς) σε δύσκολη θεματολογία, έχει υπέροχη αισθητική και σκηνοθεσία. Υπάρχουν αρκετά σημεία για να σταθούμε τόσο τεχνικά (φωτογραφία, χαμηλά πλάνα) όσο και σεναριακά με την τρίτη ιστορία να είναι και η πιο δυνατή. Θεωρώ πως είναι η πιο ώριμη και καλοφτιαγμένη δουλειά του Χριστόφορου Παπακαλιάτη και περιμένω τι άλλο μπορεί να μας δώσει στο μέλλον.
Σταυρούλα Κουλίτση