Πόσες φορές έχουμε αναρωτηθεί αν οι πράξεις μας εν τέλει ήταν δική μας απόφαση, δική μας συνειδητή επιλογή; Πόσες φορές έχουμε – συνειδητά ή ασυνείδητα – αμφιβολίες για την πορεία που επιλέγουμε και τις καταστάσεις που διαμορφώνουμε; Πόσες φορές η κρίση μας θολώνει καθώς το σωστό φαίνεται λάθος στα μάτια των τρίτων και το λάθος σωστό; Και πόσες φορές φοβόμαστε μήπως προσπαθώντας να γίνουμε τέλειοι για τους άλλους χάσουμε τον εαυτό μας;
Τα ερωτήματα αυτά αντανακλούν καθημερινές σκέψεις και φόβους που επηρεάζουν τη ζωή, τη διάθεση και τις επιλογές μας, είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, καταδεικνύοντας την «εξάρτηση» – δυστυχώς – που αποκτούμε από τις γνώμες και τα λόγια «τρίτων».
Πράγματι, αν προσπαθήσουμε να σκεφτούμε πότε ήταν η τελευταία φορά που κάναμε την πιο καθαρή, την πιο αγνή επιλογή μας δίχως άγχος και κάτω από τον φόβο τυχόν επικριτικών βλεμμάτων και αιχμηρών σχολίων, θα συνειδητοποιήσουμε ότι η φορά εκείνη απέχει πολύ από το παρόν. Πάντα – και μέχρι ένα σημείο – είναι λογικό, απαραίτητο και αυτονόητο να διαμορφώνουμε τις επιλογές μας και να ενεργούμε συνυπολογίζοντας τη θέση και τα συναισθήματα των άλλων, αφού σαν κοινωνικά όντα, αποτελούμε μέλη ενός κοινωνικού συνόλου – ομάδας, στα πλαίσια του οποίου αλληλεπιδρούμε και αλληλοεπηρεαζόμαστε.
Τι γίνεται όμως όταν τα όρια ξεπεραστούν; Δεν θέλει πολύ η ζωή μας να μπεί στα μέτρα «των άλλων» και να εγκλωβιστούμε σε έναν εαυτό που δεν αντικατοπτρίζει τις επιλογές μας, τα «θέλω» μας, το «είναι» και το «μέσα» μας. Πασχίζοντας να επιτύχουμε την πολυπόθητη αποδοχή, ξεχνάμε να αποδεχτούμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Υιοθετούμε απόψεις, στυλ και συμπεριφορές – πολλές φορές – ξένες προς εμάς με σκοπό να γίνουμε αρεστοί, μοδάτοι, επίκαιροι και περιζήτητοι και ξεχνάμε να είμαστε αυθεντικοί. Χτίζουμε την τέλεια εικόνα, προβάλλουμε μια αψεγάδιαστη και χωρίς αδυναμίες προσωπικότητα και μέσα σε όλα αυτά χάνουμε την αληθινή μας έκφραση. Στο βωμό της επιτυχίας και της αποδοχής, είμαστε ικανοί να θυσιάσουμε βαθύτατες και αγνές επιθυμίες, να παραγκωνίσουμε αρχές και αξίες και σιγά σιγά να απωλέσουμε τον εαυτό μας.
Και στο τέλος τι θα μείνει και –κυριώς – αυτό που τελικά θα μείνει θα αξίζει τον κόπο και τον δρόμο που διανύσαμε; Αξίζει να θυσιάσουμε την προσωπική μας αλήθεια, την πραγματική μας ευτυχία μόνο και μόνο για να αποκομίσουμε σειρά κοπλιμέντων και «εύγε» – που ούτε τα μισά δεν είναι αληθινά και πηγαία – αποδεικνύοντας στους άλλους ότι μπορούμε να είμαστε μια καλύτερη εκδοχή από αυτούς σε επαγγελματικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο; Είναι ικανή, η ανταπόκρισή μας στις προδοκίες τους να επιφέρει τη δική μας γαλήνη και την προσωπική ηθική μας ικανοποίηση;
Και η αλήθεια είναι ότι μπορούμε να είμαστε καλύτεροι από τους άλλους, δυνατότεροι, πιο επιτυχημένοι…Μπορούμε να προσαρμοστούμε στα μέτρα τους και να παραμερίσουμε δικά μας όνειρα, επιθυμίες και αξίες για ένα κάλυτερο κοινωνικό status…Μπορούμε να ξεχωρίσουμε, να επιβάλλουμε την παρουσία μας, να γίνουμε όχι μόνο αποδεκτοί, αλλά και ‘’περιζήτητοι’’…Όλα αυτά τα μπορούμε και ακόμα παραπάνω…Το μόνο ψεγάδι στην κατά τα άλλα τέλεια εκδοχή μας, θα είναι η απώλεια της ταυτότητάς μας…Μπορούμε λοιπόν, να είμαστε όλα αυτά εκτός από «εμάς»…Μόνο που τότε καμιά επιτυχία, καμία αποδοχή, καμία καταξίωση δεν θα μπορέσει να γεμίσει το κενό που αφηνει ο «απών εαυτός μας»…
Έλενα Παπαιωάννου