Origami: η χάρτινη τέχνη της Ιαπωνίας

~Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Οριγκάμι

ORIGAMI ή αλλιώς “Ιαπωνική Χαρτοδιπλωτική“. Είναι άμεσα συνυφασμένη με την Ιαπωνική κουλτούρα και δεν αποτελεί μόνο ένα εικαστικό κομμάτι τέχνης αλλά και τρόπο διασκέδασης ή ακόμα και μέθοδο θεραπείας στην ιατρική. Πρόκειται για το καλλιτεχνικό δίπλωμα ενός χαρτιού το οποίο καταλήγει σε κάποια αναπαράσταση αλλά χωρίς να επιτρέπεται το κόψιμό του.

Ξεκίνησε να εξασκείται σαν μορφή τέχνης ήδη από το 1600 στην Ιαπωνία, αλλά η αρχή της ιδέας έχει τις ρίζες της από την εποχή της εφεύρεσης του χαρτιού. Αρχικά το χαρτί χρησιμοποιήθηκε από Κινέζους μόνο για συγγραφή και είχε σαν βάση το μετάξι. Αργότερα οι Ιάπωνες χρησιμοποίησαν  ξύλο από σημύδα και μπαμπού για την κατασκευή του δικού τους χαρτιού και κάπως έτσι εξελίχθηκε από υλικό γραφής σε αντικείμενο φαντασίας και τέχνης.

origami.freeminds.gr

Μία άλλη πλευρά των πραγμάτων για την αρχική ιδέα του οorigami στηρίζεται σε μύθους της ανατολής σύμφωνα με τους οποίους ο Abe No Seime-μία ιστορική ιαπωνική φιγούρα μαγείας που έζησε κατά τη περίοδο Χεϊάν -μετέτρεψε ένα χάρτινο πουλί που κατασκεύασε ο ίδιος σε αληθινό και έγινε η αφορμή για την άνθιση της “χάρτινης” τέχνης, ενώ μερικοί ιστορικοί αναφέρουν πως ήταν ο χάρτινος βάτραχος που έστειλε ο Fujiwara-no Kiyosuke στην πρώην σύντροφό του το πρώτο origami που δημιουργήθηκε αλλά φυσικά κανένας από τους μύθους δεν επιβεβαιώθηκε μέσα στα χρόνια.

origami.swan.freeminds.rg

Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι πως το origami είναι η λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει αυτή τη μορφή τέχνης και στην πραγματικότητα σημαίνει τρόπος διπλώματος -διπλώνω (ori-) χαρτί (-kami)- ενώ στα πρώτα αυθεντικά origami οι Ιάπωνες συνήθιζαν να γράφουν και να αξιολογούν γεγονότα και συναισθήματα επάνω στο χαρτί τους για αυτό και θεωρούνταν τρόπος γραφής και έκφρασης. Πριν από τη περίοδο βασιλείας του Showa το 1926 το origami πέρασε από διάφορες ονομαστικές μεταβατικές περιόδους όπως  “orisue“, “orikata” και “orimono“. Το πρώτο, επίσημα, κατασκεύασμα από χαρτί που έχει καταγραφεί είναι από το 1680 και ανήκει στην Ihara Saikaku. Είναι το λεγόμενο Rosei-ga yume-no cho-wa orisue που απεικονίζει δυο πεταλούδες και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα σε πολλά γαμήλια τραπέζια για να τυλίξει φιάλες από αλκοόλ ή και μαχαιροπίρουνα.

Από τα τέλη του 1700 το origmami εισέρχεται σε τάξεις διδασκαλίας των σαμουράι και αποκτά διαφορετική βαρύτητα, γίνεται εικαστική τέχνη και διαδίδεται ευρέως σε όλες τις γύρω περιοχές. Σήμερα, η χάρτινη αυτή τέχνη χρησιμοποιείται σε πολλούς επιστημονικούς τομείς όπως στα μαθηματικά στη γεωμετρία, στη ψυχολογία αλλά και σαν τρόπος νοητικής εξέλιξης και δημιουργικής γραφής. Επιπλέον, τομείς όπως η αρχιτεκτονική έχουν εφαρμόσει τις αρχές του origami στη σχεδίαση πολλών χρήσιμων προϊόντων αλλά και στην Ιατρική ως αποτελεσματική άσκηση αποκατάστασης για ηλικιωμένους και αναπήρους.

origami.today.freeminds.gr

Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν πολλοί αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες του origami σήμερα μεταξύ των οποίων οι Matthieu Georget γνωστός για την αγάπη του στο χάρτινο ζωικό βασίλειο, ο Ronald Koh, ο Robert Lang, ο Satoshi Kamiya, ο Manuel Sirgo και πολλοί άλλοι.

Β.Κ.