Αντλώντας έμπνευση από τη οικονομική κρίση, οι αδερφοί Πάρκερ από τη Μ. Βρετανία, στις 5 Νοεμβρίου του 1935 κυκλοφορούν ευρέως το επιτραπέζιο παιχνίδι «Monopoly» στην παγκόσμια αγορά. Πρόκειται για το επιτραπέζιο παιχνίδι με το μεγαλύτερο « fun club » , γεγονός που έχει καταγραφεί και ως ρεκόρ στο βιβλίο Γκίνες, αφού το 1999 είχε παιχτεί ήδη από 500 εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο! Ένα παιχνίδι που όλοι παίξαμε έστω και μία φορά, είτε την κλασική έκδοση, είτε μια από τις μοντέρνες εκδοχές της.
Αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν , είναι ότι η «Monopoly» , προέκυψε από την ανακατασκευή ενός άλλου παιχνιδιού, «Το Παιχνίδι του Ιδιοκτήτη». Η Αμερικανίδα οικονομολόγος Κουάκερη Ελίζαμπεθ Μάτζι Φίλιπς , το 1904, σχεδίασε ένα παιχνίδι μέσω του οποίου ήλπιζε να εξηγήσει την απλή και περίφημη θεωρία του ενιαίου φόρου επί του εισοδήματος της γης , του Αμερικανού μεταρρυθμιστή και δημοσιολόγου Χένρι Τζωρτζ, η οποία έλαβε και το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Σύμφωνα με αυτή, αν οι άνθρωποι έχουν κέρδη από την περιουσία τους, ανεξάρτητα από το μέγεθός της , τελικά όλη η περιουσία νομοτελειακά θα καταλήξει στα χέρια ενός και μόνο ιδιοκτήτη! Πιο απλά …. αυτό που ήθελε να αποδείξει η Μάτζι ήταν , πώς τα μισθώματα πλουτίζουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων και κάνουν φτωχότερους τους ενοικιαστές.
Ακριβώς με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί το επιτραπέζιο παιχνίδι αγοραπωλησίας ιδιοκτησιών «Monopoly», που εκδίδεται από την εταιρεία Πάρκερ σε συνεργασία με την Hasbro. Οι παίκτες, δηλαδή, μέσα από διάφορες οικονομικές δραστηριότητες, μετατρέπονται σε οικοπεδούχους κερδοσκόπους , που μονοπωλούν τη γη και αποσπούν τα κέρδη τους, οδηγώντας τους αντιπάλους τους σε οικονομική καταστροφή. Ο παίκτης, ο οποίος θα κατορθώσει να συγκεντρώσει όλον τον πλούτο και να οδηγήσει τους υπολοίπους σε πτώχευση, είναι και ο νικητής του παιχνιδιού.
Ένα από τα αξιοσημείωτα πράγματα σχετικά με τη «Monopoly» είναι, ότι πολλοί την προωθούν συχνά ως έναν καλό τρόπο , για να διδάξουν θέματα σχετικά με την οικονομική παιδεία. Το παιχνίδι έχει σχεδιαστεί έτσι, ώστε να απεικονίζει τον κατασταλτικό χαρακτήρα της φορολογίας και το πώς λειτουργεί η οικονομία, όταν αυτή βασίζεται στην παρέμβαση κεντρικών τραπεζών. Για παράδειγμα, όταν οι παίκτες προσγειωθούν σε θέσεις που απαιτούνται να πληρώσουν φόρο, είναι υποχρεωμένοι σύμφωνα με τους κανόνες να τον καταβάλλουν. Επιπλέον, η Τράπεζα μπορεί να δανείσει μόνο με υποθήκευση ακινήτου, ενώ δεν επιτρέπεται ένας παίκτης να δανείσει ή να δανειστεί από έναν άλλον παίκτη χρήματα. Βέβαια, οι Πάρκερ σχεδίασαν το παιχνίδι έτσι που να επιτρέπει στους εκάστοτε παίκτες να τροποποιούν και να παραλλάζουν τους κανόνες ανάλογα με τις επιθυμίες τους και τις διαθέσεις τους.
Στον αντίποδα της «Monopoly» βρίσκεται η «Co-opoly»! Το παιχνίδι «Co-opoly» είναι το δημιούργημα της Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Εργαλειοθήκης (TESA) , ένας συνεταιρισμός με βάση έξω από το Northampton, στη Μασαχουσέτη. Η TESA, όπως και πολλοί άλλοι υποστηρίζουν πως η «Monopoly» είναι ένα τρανό παράδειγμα του ανελέητου αμερικανικού καπιταλισμού, όπου – αν ελαφρώς επανερμηνευθεί – δοξάζει το rent seeking( προσοδοθηρία), καθιστώντας το, αντικείμενο του παιχνιδιού. Αντίθετα, στην «Co-opoly», η ανταλλαγή γνώσεων και η δημιουργία στρατηγικών συνεργασίας , καθορίζει αν όλοι θα κερδίσουν ή αν όλοι θα χάσουν. Και αυτό το γεγονός είναι που κάνει , σύμφωνα με την TESA , υποδειγματικό αυτό το παιχνίδι, αφού οι παίκτες αντιλαμβάνονται ότι η μοίρα τους και η ευημερία τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επιτυχία ολόκληρης της ομάδας τους, καθώς και με τους άλλους παίκτες.
Αδιαμφισβήτητα λάτρης της «Monopoly» δεν ήταν και ο Φιντέλ Κάστρο. Όταν ο Κάστρο ανήλθε στην εξουσία το 1959, βλέποντας το παιχνίδι της «Monopoly» ως μια καθαρή μορφή της καπιταλιστικής οικονομίας , το απαγόρευσε και διέταξε να καταστραφεί κάθε αντίτυπο του παιχνιδιού στη Χώρα. Επίσης, και η ΕΣΣΔ «μπάναρε» το παιχνίδι.
Επιπροσθέτως , δεν πρέπει να παραληφθεί το γεγονός, πως η «Monopoly» υπήρξε κάτι παραπάνω από ένα απλό παιχνίδι. Το 1941, η Βρετανική Μυστική Υπηρεσία έβαλε τον Τζον Ουάντιγκτον, τον κατοχυρωμένο κατασκευαστή του παιχνιδιού εκτός Η.Π.Α , να δημιουργήσει μια ειδική έκδοση για τους κρατούμενους από τους Ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Χάρτες διαφυγής , πυξίδες και αρχεία κρύφτηκαν στα ταμπλό της «Monopoly» και μπήκαν κρυφά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας. Αληθινά χρήματα για τους δραπέτες κρύφτηκαν ανάμεσα στις δεσμίδες με τα χρήματα της «Monopoly» και τα συγκεκριμένα αντίτυπα μοιράστηκαν στους κρατούμενους από τον Ερυθρό Σταυρό.
Εκατό χρόνια μετά την αρχική έμπνευση της Μάτζι , η «Monopoly» εξακολουθεί να συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο δημοφιλή επιτραπέζια παιχνίδια της σύγχρονης ιστορίας!!
Η επίσημη μασκότ του παιχνιδιού είναι ο “Πλούσιος Θείος με τα Σακιά” (Rich Uncle Pennybags), ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε στις κάρτες “Εντολής” και “Απόφασης” το 1936. Ο χαρακτήρας που βρίσκεται στη φυλακή ονομάζεται Jake the Jailbird. Ο αστυνόμος Edgar Mallory τον έβαλε φυλακή.
Κάθε μερικά χρόνια, οι εθνικοί πρωταθλητές από όλο τον κόσμο συναντώνται για το παγκόσμιο πρωτάθλημα MONOPOLY. Στα παγκόσμια πρωταθλήματα συμμετέχουν παίκτες από 10 διαφορετικές χώρες, όπως, Ηνωμένες Πολιτείες, Ιρλανδία, Σιγκαπούρη, Ιταλία, Νέα Ζηλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Ολλανδία, Χονγκ Κονγκ και Ισπανία.
Ο Charles Darrow, ήθελε οι παίκτες να χρησιμοποιούν μικρά αντικείμενα από τα σπίτια τους. Ήταν πρόταση της ανιψιάς του και ίσως μια μεγάλη επιτυχία του πιο εμβληματικού παιχνιδιού της ιστορίας. Περισσότερα από 20 πιόνια έχουν δημιουργηθεί από την πρώτη παρουσίαση της MONOPOLY το 1935, πιόνια όπως το άλογο, ο σκύλος, το αυτοκίνητο, ο ελέφαντας, η τσάντα και το φανάρι. Mερικά επιβίωσαν στο πέρασμα των χρόνων, άλλα αντικαταστάθηκαν ή απορρίφθηκαν. Το 2013 Οι ανά τον κόσμο λάτρεις της Monopoly, κλήθηκαν από τη Hasbro να ψηφίσουν μέσω της επίσημης σελίδας του επιτραπέζιου στο facebook το νέο πιόνι ,που θα προστεθεί στο δημοφιλές επιτραπέζιο. Η γάτα , λοιπόν, θα αποτελεί πια πιόνι του παιχνιδιού, ενώ το σίδερο εκτοπίζεται μια για πάντα από τη Monopoly, μιας και συγκέντρωσε τα μικρότερα ποσοστά στην διαδικτυακή ψηφοφορία.
Πηγή: www.lifo.gr,
www. wikipedia.com
Κωνσταντίνα