Η ποίηση του Καβάφη έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια αναγνώστες και μελετηθεί από πλήθος ακαδημαϊκών σε όλον τον κόσμο. Η διαχρονικότητα των θεμάτων του Αλεξανδρινού, αλλά και ο μοναδικός τρόπος γραφής του γοήτευσαν τον αναγνωστικό στην άλλη πλευρά της υφηλίου και συγκεκριμένα στην Ιαπωνία.
Η σύζευξη της ιαπωνικής και ελληνικής κουλτούρας οδήγησε στη οργάνωση και την πραγματοποίηση εκδήλωσης στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου». Έτσι, λοιπόν, στις 5 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Κώστα Κοτσανά η εκδήλωση «Ο Κ.Π. Καβάφης στο Τόκυο: Προβολές- Αναγνώσεις- Έκθεση». Η πρωτοβουλία πραγματοποιήθηκε με την αρωγή της ιαπωνικής πρεσβείας στην Ελλάδα και πρακτικά υλοποιήθηκε από τους φοιτητές του ιαπωνικού πανεπιστημίου Musashino Art University και τον καθηγητή τους Dino Sato ως επικεφαλής. Στην εκδήλωση αναγνώστηκαν ποιήματα του Καβάφη στα ελληνικά και τα ιαπωνικά και το ελληνικό κοινό ήρθε σε επαφή με την ιαπωνική ποίηση μέσα από τα λεγόμενα του Ιαπωνολόγου καθηγητή Στέλιου Παπαλεξανδρόπουλου. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της εκδήλωσης ήταν η προβολή είκοσι-δύο σύντομων animation των ίδιων των φοιτητών μέσα από τα οποία αποτυπώνεται η δική τους προσέγγιση των καβαφικών ποιημάτων.
Ωστόσο,η προσπάθεια αυτή μετρά 5 ολόκληρα χρόνια ζωής, καθώς από το 2013, με αφορμή τα 150 χρόνια από το θάνατο του Καβάφη, φοιτητές του ιαπωνικού πανεπιστημίου ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του Καβάφη στο πλαίσιο των μαθημάτων του Dino Sato, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Βασίλη Μπούτο στο Αrt/European Animation Center. Όπως αναφέρει ο Sato, το πρώτο βιβλίο του Καβάφη στα Ιαπωνικά εκδόθηκε πριν από 30 περίπου χρόνια και έτσι οι φοιτητές του δεν τον γνώριζαν. Όσο περισσότερο μελετούσαν τον ποιητή, τόσο οι φοιτητές συνειδητοποιούσαν τις ομοιότητες της δικής τους κοσμοαντίληψης και κουλτούρας με την ελληνική. Έτσι, συνέδεσαν την τέχνη της ποίησης με τις καινοτομίες της τεχνολογίας, αναδεικνύοντας μια γόνιμη λεκτική επικοινωνία ανάμεσα στις δύο χώρες. Ελπίδα τους είναι πως και οι Έλληνες φοιτητές θα παρουσιάσουν κάποιο ανάλογο δείγμα.
Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένα δείγματα της προσπάθειας των φοιτητών:
Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος
σκυμένος στο τραπέζι κάθετ’ ένας γέρος·
με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά.
Και μες των άθλιων γηρατειών την καταφρόνια
σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια
που είχε και δύναμι, και λόγο, κ’ εμορφιά.
Ένας γέρος, 1897
Του μέλλοντος η μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
σα μια σειρά κεράκια αναμένα —
χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.
Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων·
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.
Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,
και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.
Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου κεριά.
Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω
τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,
τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν.
Κεριά, 1899
Μήτε βαθύς στες σκέψεις ήταν, μήτε τίποτε.
Ένας τυχαίος, αστείος άνθρωπος.
Πήρε όνομα ελληνικό, ντύθηκε σαν τους Έλληνας,
έμαθ’ επάνω, κάτω σαν τους Έλληνας να φέρεται·
κ’ έτρεμεν η ψυχή του μη τυχόν
χαλάσει την καλούτσικην εντύπωσι
μιλώντας με βαρβαρισμούς δεινούς τα ελληνικά,
κ’ οι Aλεξανδρινοί τον πάρουν στο ψιλό,
ως είναι το συνήθειο τους, οι απαίσιοι.
Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης, 1928
Επέστρεφε συχνά και παίρνε με,
αγαπημένη αίσθησις επέστρεφε και παίρνε με—
όταν ξυπνά του σώματος η μνήμη,
κ’ επιθυμία παληά ξαναπερνά στο αίμα·
όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται,
κ’ αισθάνονται τα χέρια σαν ν’ αγγίζουν πάλι.
Επέστρεφε συχνά και παίρνε με την νύχτα,
όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται…
Επέστρεφε, 1912
Τον έχασ’ εντελώς. Και τώρα πια ζητεί
στα χείλη καθενός καινούριου εραστή
τα χείλη τα δικά του· στην ένωσι με κάθε
καινούριον εραστή ζητεί να πλανηθεί
πως είναι ο ίδιος νέος, πως δίδεται σ’ εκείνον.
Τον έχασ’ εντελώς, σαν να μη υπήρχε καν.
Γιατί ήθελε —είπ’ εκείνος— ήθελε να σωθεί
απ’ την στιγματισμένη, την νοσηρά ηδονή·
απ’ την στιγματισμένη, του αίσχους ηδονή.
Ήταν καιρός ακόμη— ως είπε— να σωθεί.
Τον έχασ’ εντελώς, σαν να μη υπήρχε καν.
Aπό την φαντασίαν, από τες παραισθήσεις
στα χείλη άλλων νέων τα χείλη του ζητεί·
γυρεύει να αισθανθεί ξανά τον έρωτά του.
Εν απογνώσει, 1923
Ρία Ροροπούλου