Καθαρά Δευτέρα και χαρταετοί

Η κατάλληλη μουσική, καλή παρέα, παραδοσιακές συνταγές, χαρταετοί και αποστάγματα και έτοιμη για την Καθαρά Δευτέρα. Αλλά γιατί ονομάζεται Καθαρά Δευτέρα;;;  Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί “καθαρίζονταν” πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά, λοιπόν η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος της Αποκριάς.

xartaetos


Τα έθιμα για την Καθαρά Δευτέρα παρουσιάζουν μια ποικιλία από τόπο σε τόπο, αλλά και με το πέρασμα του χρόνου.Ας μάθουμε όμως μερικά από αυτά :
 
  • Προ του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τα Κούλουμα γιορταζόταν στις πλαγιές του λόφου του Φιλοπάππου όπου οι Αθηναίοι «τρωγόπιναν» καθισμένοι στους βράχους από το μεσημέρι μέχρι τη δύση του Ήλιου. Οι περισσότεροι χόρευαν υπό τους ήχους πλανόδιων μουσικών, κατά παρέες, είτε δημοτικούς είτε λαϊκούς χορούς υπό τους ήχους «λατέρνας». Το σούρουπο όλοι οι Ρουμελιώτες γαλατάδες της Αθήνας έστηναν λαμπρό χορό κυρίως τσάμικο γύρω από τους στύλους του Ολυμπίου Διός παρουσία των Βασιλέων και πλήθους κόσμου. 
  • Μερικές ημέρες πρίν την Καθαρή Δευτέρα στην Θράκη, οι κάτοικοι έφτιαχνουν ένα ξύλινο σκελετό καμήλας. Ανήμερα Της Καθαρής Δευτέρας σκέπαζουν τον ξύλινο σκελετό της καμήλας με πολύχρωμα κιλίμια – φούντες -χάντρες και έβαζουν κάτω από αυτόν δύο άντρες, ενώ πάνω έβαζουν τον καρνάβαλο, δύο καμηλιέρηδες ο ένας με τη γυναίκα του, ο γκαϊντατζής και ο οδηγός με το γαϊδουράκι και παίρνανε τους δρόμους. Στη διαδρομή η καμήλα με το μεγάλο της στόμα άρπαζε ό,τι της άρεσε και ό,τι της κερνούσαν. Πλήθος μεταμφιεσμένων με τολμηρές χειρονομίες, πειράγματα και τραγούδια συμπλήρωναν το σκηνικό. Ο ένας καμηλιέρης σε κάποια στιγμή σκότωνε τον αντίπαλο του, εκείνος όμως ξαφνικά ξαναζωντάνευε. Η αιώνια αναπαράσταση της ζωής και του θανάτου. Του σπόρου που πέφτει στη γη και βλασταίνει με τρόπο μαγικό. Στο τέλος κρεμούσαν την καμήλα τιμωρώντας την για τα αγαθά που έκλεψε, εκδικούμενοι μ’ αυτόν τον τρόπο τον Τούρκο κατακτητή για την άγρια φορολογία. Όλοι μαζί κατέληγαν στην πλατεία Δημοκρατίας και γλεντούσαν ως το πρωί. Σ’ όλη αυτή τη διαδικασία με αποκορύφωμα το γλέντι ακούγονται τραγούδια, στίχοι με ποιητικό πλούτο. 
  • Σε διάφορα χωριά της Ξάνθης υπάρχουν παράξενα έθιμα και γιορτές για την Καθαρή Δευτέρα, όπως αυτό των Μουντζούρηδων. Η προετοιμασία εκεί ξεκινάει το προηγούμενο βράδυ με την παρασκευή των εδεσμάτων, το βράσιμο της παραδοσιακής φασολάδας και το ζύμωμα των λουκουμάδων έτσι ώστε το επόμενο πρωί να είναι έτοιμα και να μοιραστούν, μαζί με άφθονο κρασί, στους παρευρισκόμενους. Αν εκείνη τη μέρα πάει κάποιος επισκέπτης τον περιμένουν στις δύο εισόδους του οικισμού μεταμφιεσμένοι, όπου προσπαθούν να τον μουτζουρώσουν με την καπνιά που έχουν πάρει από τα καζάνια που έψηναν το φαγητό, έτσι ώστε όλοι όσοι συμμετέχουν στην γιορτή να είναι μασκαρεμένοι. Και προς τέλος οι κάτοικοι καλύπτουν το σώμα τους με δέρματα ζώων και κουδούνια και γυρίζουν όλο το χωριό κάνοντας όσο το δυνατό περισσότερο θόρυβο για να ξορκίσουν το κακό. 

Και τώρα ας τραγουδήσουμε για τους χαρταετούς

Leave a Reply