Με αφορμή τα 97 χρόνια από τη γέννηση του Μπ. Κ. Σ. Ιγιένγκαρ…
Η Iyengar yoga απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φυσικής κατάστασης. Η τακτική άσκηση ενισχύει την ευλυγισία, τη δύναμη και την αντοχή, βελτιώνει τη στάση του σώματος και τη συγκέντρωση, και ηρεμεί το νου. Έτσι προάγεται η συνολική υγεία του ατόμου.
Η τεχνική της Iyengar yoga δίνει έμφαση στην ακρίβεια και την ευθυγράμμιση – με άλλα λόγια,είναι σημαντικότερο οι στάσεις της γιόγκα(asanas)να γίνονται σωστά από το να διδάσκονται πολλές στάσεις στη διάρκεια μιας συνεδρίας. Ο ασκούμενος μαθαίνει να δουλεύει με το σώμα του λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς που αυτό του θέτει. Με αυτόν τον τρόπο οι στάσεις εκτελούνται με ασφάλεια.
Ο χρόνος παραμονής στις asanas είναι μεγαλύτερος από ό,τι σε άλλα είδη γιόγκα. Έτσι δίνεται η δυνατότητα σε μυς που είναι πιασμένοι και σφιχτοί να χαλαρώσουν και να επιμηκυνθούν. Επίσης, παραμένοντας περισσότερο χρόνο στη στάση μπορεί κανείς να εστιάσει στην επίγνωση. Κάποιες φορές χρησιμοποιούνται βοηθήματα όπως κουβέρτες, ιμάντες και τουβλάκια για να βοηθήσουν τον ασκούμενο να κατανοήσει τις στάσεις ή για όποιους δυσκολεύονται να φτάσουν στην τελική θέση της asana.
Η άσκηση γίνεται προοδευτικά, χτίζοντας μια σταθερή βάση πριν προχωρήσει κανείς σε πιο απαιτητική δουλειά. Οι αρχάριοι ξεκινούν με όρθιες θέσεις και σταδιακά εισάγονται σε ένα ευρύτερο φάσμα από θέσεις καθιστές και ύπτιες, μπροστινές κάμψεις, αναστροφές, στροφές, οπίσθιες κάμψεις και ισορροπίες στα χέρια.
Κάθε μία από αυτές τις γενικές κατηγορίες στάσεων γιόγκα αναπτύσσει διαφορετικά μέρη του σώματος (αν και η δουλειά που επιτυγχάνεται ασκώντας κάθε κατηγορία βοηθά στη βελτίωση των υπόλοιπων στάσεων, αλλά και του συνόλου του σώματος) και έχει διαφορετικές ιδιότητες: υπάρχουν asanas που «γειώνουν» και asanas που δίνουν ενεργητικότητα ή δυναμώνουν, asanas που διεγείρουν και asanas που χαλαρώνουν.
Στα μαθήματα αφιερώνεται πάντα χρόνος στη χαλάρωση. Όταν το σώμα γίνει αρκετά δυνατό ώστε να μπορεί κανείς να παραμείνει καθιστός ή ξαπλωμένος για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να διασπάται η προσοχή του, οι μαθητές διδάσκονται pranayama (γιογκική αναπνοή).
Για κάθε μάθημα γιόγκα ο δάσκαλος επιλέγει στάσεις από τις διαφορετικές κατηγορίες των asanas, προκειμένου να δώσει έμφαση σε κάποια από τις παραπάνω όψεις της άσκησης.
Η Iyengar yoga περιγράφεται ως εν ενεργεία διαλογισμός («meditation in action»). Η άσκηση των στάσεων γιόγκα με επίγνωση βοηθά στην εναρμόνιση νου και σώματος. «Η άσκηση των σωματικών στάσεων (yogasana) για να βελτιώσει την υγεία, για εκγύμναση, ή για να διατηρήσει την ευλυγισία, είναι η εξωτερική άσκηση της γιόγκα. Ενώ είναι εύλογο να ξεκινήσει κάποιος από τη σωματική άσκηση,αυτό δεν είναι το τέλος» λέει ο BKS Iyengar. «Ακόμα και στις απλές άσανας βιώνει κανείς τα 3 επίπεδα της αναζήτησης: την εξωτερική αναζήτηση, που επιφέρει σταθερότητα στο σώμα, την εσωτερική αναζήτηση, που φέρνει σταθερότητα στη διάνοια, και την εσώτατη αναζήτηση, που φέρνει καλοσύνη του πνεύματος».
B.K.S.Iyengar(1918 – 2014)
Ο Bellur Krishnamachar Sundararaja Iyengar γεννήθηκε στην Ινδία στις 14 Δεκεμβρίου 1918. Είναι ένας από τους σημαντικότερους δασκάλους γιόγκα παγκοσμίως. Τον έχουν αποκαλέσει «Μικελάντζελο» της γιόγκα, ενώ το περιοδικό Time τον συμπεριέλαβε στους 100 ανθρώπους που έχουν επηρεάσει περισσότερο τον κόσμο. Έχει γράψει διάφορα βιβλία τόσο για την πρακτική όσο και για τη φιλοσοφία της γιόγκα. Το βιβλίο του Light on Yoga, που κυκλοφόρησε το 1966, έχει πια γίνει κλασικό, και θεωρείται η βίβλος της γιόγκα.
Πέρασε την παιδική του ηλικία μέσα στη φτώχεια και την ασθένεια.Ξεκίνησε να ασκείται στη γιόγκα ως έφηβος, με το σώμα του αδύναμο και δύσκαμπτο.Σύντομα όμως ανακάλυψε ότι οι στάσεις της γιόγκα βελτίωναν την υγεία του.Ξεκίνησε να διδάσκει το 1936.
Μέσα από την αφοσιωμένη πρακτική άσκηση ανέπτυξε το δικό του σύστημα διδασκαλίας της γιόγκα. Μέχρι το θάνατό του, ακόμα και στην προχωρημένη ηλικία των 96 ετών, έκανε καθημερινή πρακτική.
Η μέθοδός του βοήθησε να εξαπλωθεί η γιόγκα πολύ πέρα από την Ινδία.Η τεχνική του έχει να κάνει πρωτίστως με τη σωματική άσκηση, εστιάζοντας στην ακριβή ευθυγράμμιση του σώματος.Όμως τα αποτελέσματα της σωματικής άσκησης έχουν έντονη επίδραση στο νου. Όπως εξηγεί ο ίδιος:
“όταν έφυγα από την Ινδία και πήγα στην Ευρώπη &την Αμερική[τη δεκαετία του 1950], το κοινό με ανοιχτό το στόμα έβλεπε την παρουσίαση των asanas, πιστεύοντας ότι πρόκειται για κάποια μορφή τέχνης στην οποία κάνουμε διάφορα παράξενα πράγματα με το σώμα μας. Αυτές οι ίδιες asanas σήμερα έχουν αγκαλιαστεί από πολλά εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, και τα σωματικά και θεραπευτικά τους αποτελέσματα είναι ευρέως αναγνωρισμένα.Αυτό από μόνο του είναι μια εξαιρετική μεταμόρφωση, αφού η γιόγκα έχει ανάψει μια φλόγα στην καρδιά τόσο πολλών”.
Το δώρο του B.K.S.Iyengarως δασκάλου είναι ότι έκανε τη γιόγκα προσβάσιμη ακόμα και σε ανθρώπους με σοβαρά προβλήματα υγείας, με τη χρήση βοηθημάτων (props). Η προσέγγιση αυτή άλλαξε τον τρόπο που διδάσκεται η γιόγκα παγκοσμίως. Όπως λέει ο ίδιος, η άσκηση είναι για όλους:
«Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο θέλουν απλά πράγματα: υγεία για το σώμα και το νου, κατανόηση και σοφία, γαλήνη και ελευθερία. Συχνά οι τρόποι με τους οποίους αναζητούμε αυτές τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους λόγω των διαφορετικών απαιτήσεων της ζωής. Η γιόγκα, όπως την αντιλήφθηκαν οι αρχαίοι σοφοί, έχει σχεδιαστεί για να ικανοποιεί αυτές τις ανάγκες στο σύνολό τους. Στόχος είναι να αποκτήσουμε την ακεραιότητα του όλου – ενοποίηση και αίσθηση ενότητας με τον εαυτό μας, και κατά συνέπεια με ό,τι υπάρχει πέρα από μας. Γινόμαστε ο αρμονικός μικρόκοσμος στο σύμπαν».
Η διαδικασία είναι μεταμορφωτική:
«Η γιόγκα σου επιτρέπει να ανακαλύψεις ξανά μια αίσθηση ολότητας στη ζωή σου, όπου δε νιώθεις ότι συνεχώς προσπαθείς να συνταιριάξεις τα σπασμένα κομματάκια. Η γιόγκα σου επιτρέπει να βρεις εσωτερική γαλήνη που δεν διαταράσσεται από τους ατέλειωτους αγώνες και τα άγχη της ζωής. Η γιόγκα σου επιτρέπει να βρεις ένα νέο είδος ελευθερίας που μπορεί να μη γνώριζες καν ότι υπάρχει. Για τον γιόγκι, ελευθερία σημαίνει να μην ταράζεσαι από τις «δυαδικότητες» της ζωής, πχ. τα πάνω και τα κάτω, τις χαρές και τις λύπες. Συνεπιφέρει την αταραξία και τελικά σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι υπάρχει ένας εσωτερικός γαλήνιος πυρήνας στην ύπαρξη του καθενός που ποτέ δε χάνει την επαφή με το απαράλλακτο και αιώνιο άπειρο».
Ο B.K.S.Iyengar άφησε το φυσικό του σώμα στις 20 Αυγούστου 2014, σε ηλικία 96 ετών. Μέχρι τότε ζούσε στην Πούνα της Ινδίας, ακριβώς δίπλα στο Ινστιτούτο που έφτιαξε ο ίδιος. Δύο από τα παιδιά του, του η Geeta και ο Prashant, συνεχίζουν την παράδοση της διδασκαλίας και της συγγραφής έργων για τη γιόγκα.
Γιώργος Μπατιστάκης
Πιστοποιημένος Δάσκαλος Iyengar Yoga
Email: batisg@gmail.com
Τηλ: 6944312941