Στο τέλος τoυ Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τo δίκτυo συγκoιvωvιώv της Αθήvας, όπως και αυτό τωv περισσoτέρωv Ευρωπαϊκώv πόλεωv, ήταv oλoκληρωτικά κατεστραμμέvo. Στo κέvτρo της Αθήvας υπήρχαv τα υπoλείμματα εvός απαρχαιωμέvoυ συστήματoς τραμ και η μovαδική γραμμή Μετρό ξεκιvoύσε από τo λιμάvι τoυ Πειραιά και συvέχιζε βόρεια, μέσω της Πλατείας Ομovoίας, – τηv καρδιά τoυ εμπoρικoύ κέvτρoυ της Αθήvας – μέχρι τηv πλατεία Αττικής.
H ελληvική Κυβέρvηση, για vα αvτιμετωπίσει αυτή τηv κατάσταση, απευθύvθηκε σε ιδιώτες έτσι τα έργα για τις πρώτες υπόγειες γραμμές στην Αθήνα άρχισαν το 1992 και ολοκληρώθηκαν το 2000. Μέχρι και σήμερα υπάρχουν στη διάθεσή μας 61 σταθμοί του Μετρό με ορισμένους από αυτούς να μας έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον για τις μικρές ιστορίες που «κουβαλάν».
Σταθμός Κεραμεικός
Πήρε το όνομά του από την αθηναϊκή συνοικία του Κεραμεικού την οποία και εξυπηρετεί. Πρόκειται για μία συνοικία που κρατεί από την Αρχαία Αθήνα και χωρίζονταν σε Έξω και Έσω Κεραμεικός, μία διάκριση που φαίνεται πως είχαν απομνημονεύσει ο Πλάτων, ο Θουκυδίδης και ο Πλούταρχος. Οι δύο αυτές αρχαίες συνοικίες αποτελούσαν τον δήμο των Κεραμέων, από την Ακαμαντίδα φυλή. Το όνομα του δήμου αυτού έχει δύο προελεύσεις σύμγωνα με τους αρχαιολόγους. Είτε από τον επώνυμο ήρωα Κέραμο είτε κατ΄ άλλους από τους τεχνίτες κεραμείς που ζούσαν και εργάζονταν εκεί. Σήμερα δίπλα από το γνωστό εργοστάσιο φωταερίου στο Γκάζι οι Αθηναίοι πολίτες εξυπηρετούνται καθημερινά από την στάση αυτή του Μετρό που λειτουργεί από το 2007. Μία άλλη ονομασία που είχε προταθεί για την συγκεκριμένη στάση ήταν «Βοτανικός» λόγω του παρακείμενου Βοτανικού Κήπου στο τέλος των εργασιών όμως επιλέχθηκε η τιμητική της συνοικίας.
Σταθμός Νομισματοκοπείο
Πήρε το όνομά του από το σημαντικό κτήριο με το οποίο γειτονεύει στην συνοικία του Χαλανδρίου, το ΙΕΤΑ (Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών). Είναι το τυπογραφείο των Ελληνικών Νομισμάτων από το 1941 το οποίο ωστόσο ξεκίνησε να λειτουργεί κανονικά μετά την απελευθέρωση από την Γερμανική κατοχή και το πρώτο χαρτονόμισμα που κόπηκε ήταν το καφέ χιλιόδραχμο. Παράλληλα άρχισε και η εκτύπωση επιταγών και άλλων αξιών της Τράπεζας και του Ελληνικού Δημοσίου. Το έτος 1971 εγκαταστάθηκε στο κτήριο του ΙΕΤΑ και το Νομισματοκοπείο μετά την ανάθεση από το Υπουργείο Οικονομικών στην Τράπεζα της Ελλάδος της παραγωγής κερμάτων κυκλοφορίας και αναμνηστικών και από το 1972 ξεκίνησε και η τύπωση κερμάτων.
Σταθμός Μεταξουργείο
Το μεγάλο οικοδόμημα σε αυτή τη περίπτωση, που χάρισε και το όνομά του στο σταθμό είναι το εργοστάσιο επεξεργασίας μεταξιού της «Σηρικής Εταιρείας της Ελλάδος Αθανάσιος Δουρούτης & Σία», το γνωστό μεταξουργείο της Αθήνας που έδωσε και το όνομά του στη συνοικία και λειτουργούσε στην περιοχή επί βασιλείας Όθωνα. Η περιοχή του, όπως είναι γνωστό, βρισκόταν έξω από την ιστορική πόλη της Αθήνας, αλλά ταυτόχρονα ήταν και περιοχή αγροτική, με περιβόλια και χωράφια. Η προδιαγραφόμενη εξέλιξη της περιοχής σε ζώνη κεντρικών αστικών λειτουργιών κινητοποίησε τις αγορές γης και προσέλκυσε τη σημαντική επένδυση του πρίγκιπα Γεωργίου Καντακουζηνού σε ένα μεγάλο αστικό ακίνητο που θα λειτουργούσε ως εμπορικό κέντρο. Το 1852 η εταιρεία Βράμπε αποφάσισε την αγορά του συγκροτήματος Καντακουζηνού και τη μετατροπή του σε μεταξουργείο δεδομένου ότι δεν υπήρχαν στην Αθήνα της εποχής εκείνης ανάλογου μεγέθους κτήρια που να προσφέρονται για τέτοιες χρήσεις. Σήμερα η περιοχή θεωρείται και είναι υποβαθμισμένη ωστόσο κάποτε η οδός Αχιλλέως αποτελούσε σημαντική αρτηρία με την λεωφόρο Αθηνών η οποία σήμερα συνδέεται με αερογέφυρα πάνω ακριβώς από την άλλοτε λεγόμενη περιοχή “Μπίθουλας”, “Βύθουλας” ή “Μπούθουλας” περισσότερο γνωστή από τη μόνιμη τότε κάτοικό της, τη λαϊκή θρυλική κοκέτα της εποχής Μαντάμ Σουσού.
Σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας
Αν και τυπικά δεν θεωρείται σταθμός του Μετρό αλλά του Προαστιακού δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στον μοναδικό σταθμό που φέρει όνομα γυναίκας και μάλιστα Δούκισσας. Πρόκειται για την σύζυγο του Δούκα της Πλακεντίας, μίας περιοχής της Ιταλίας που είχε κατακτήσει ο Ναπολέων τον 8ο αιώνα. Το όνομά της, Σοφί ντε Μαρμπουά Λεμπρέν, υπήρξε φιλελληνίδα Αμερικανογαλλίδα, κόρη Γάλλου διπλωμάτη και πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής της στο Ναύπλιο, την Αθήνα, αλλά και την Πεντέλη. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, τόσο η ίδια όσο και η κόρη της, διέθεσαν πολλά χρήματα στον αγώνα πουλώντας τα κοσμήματά τους και συγκεντρώνοντας το ποσό των δεκατεσσάρων χιλιάδων φράγκων, αλλά και προσφέροντας και άλλα εννιά χιλιάδες φράγκα.
Η Δούκισσα μετά το χαμό της πολυαγαπημένης της κόρης κατά την περιοδεία της στην οθωμανική Ασία και την επιστροφή της στην Αθήνα, πληθώρα μαρτυριών και μυθοπλασίες άρχισαν να περιβάλλουν την εκκεντρική της προσωπικότητα, καθιστώντας την παρουσία της στην Πεντέλη κατά την εποχή της δράσης των ληστών, μυστηριώδη και αινιγματική. Η ίδια απεβίωσε το 1854 σε ηλικία 69 ετών, αφήνοντας πίσω της μια σημαντική ιστορία στη συμβολή του φιλελληνισμού, καθώς και σημαντικά κειμήλια που κληροδότησε στο Ελληνικό Δημόσιο. Σήμερα την τιμά με έναν από τους μεγαλύτερους υπόγειους σταθμούς του σιδηροδρόμου.
Βούλα Κ.