H αδιαφορία της καθημερινότητας

Μέσα σε γνωστά και άγνωστα σοκάκια του γεωγραφικού χώρου που μας περικλείει συναντά κανείς κάτι, το οποίο δεν του κάνει καθόλου εντύπωση. Η απάθεια με την οποία αντικρίζει κανείς την καθημερινότητα έχει τις ρίζες της στον τρόπο λειτουργίας της. Από την ανατολή του ήλιου μέχρι την εναλλαγή του με την σελήνη οι κινήσεις, οι εργασίες, οι δραστηριότητες και οι διάλογοι των περισσότερων ανθρώπων διακρίνονται από την έλλειψη ποικιλίας. Οι σκηνές, οι οποίες διαδραματίζονται σε καθημερινή βάση ανακαλούν τους Μοντέρνους Καιρούς του Τσάρλι Τσάπλιν, όπου ο άνθρωπος, ως εξάρτημα ενός καλοκουρδισμένου συστήματος, έχει την ευθύνη, παράλληλα, για την εύρυθμη λειτουργία του, προκειμένου να μην υπάρξει κάποια βλάβη, η οποία θα προκαλέσει οποιαδήποτε διαταραχή στο σύμπαν της επαναλαμβανόμενης ρουτίνας. Έτσι και σήμερα όλοι λαμβάνουν μια θέση στο κοινωνικό γίγνεσθαι, αναλαμβάνοντας ανάλογες ευθύνες και υποχρεώσεις, μέσα σε προκαθορισμένα πλαίσια.


καθημερινότητα

Τί γίνεται όμως με την ανεξαρτησία, την ελευθερία έκφρασης, τη σκέψη, την ορθή κρίση και τη δημιουργικότητα; Ένα κομμάτι της κοινωνίας έχουν την αίσθηση και την ισχυρή πεποίθηση ότι αυτενεργούν, ξεφεύγοντας από κάθε καταναγκαστική νόρμα. Χαράσσουν νέα πορεία και οδηγούν το κορμί και την ψυχή τους εκεί που επιθυμούν. Το πρόβλημα που ανακύπτει από αυτή την κατάσταση έγκειται στο ότι αυτή η υποτιθέμενη ελευθερία είναι επίπλαστη. Κίνδυνοι ελλοχεύουν παντού, για αυτό θα πρέπει κανείς να είναι πλήρως υποψιασμένος σχετικά με το τί συμβαίνει γύρω του. Οι ευκαιρίες που δίνονται σε πολλά υποσχόμενα άτομα ενέχουν τα στοιχεία της ετεροκατεύθυνσης και του καταναγκασμού. Φυσικά σε μίαν εποχή όπου η ανάγκη για επιβίωση καθίσταται επιτακτικότερη από ποτέ, κανείς δεν διστάζει να βάλει λίγο νερό στο κρασί του. Και εδώ παρουσιάζεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Πολλοί από τους ανθρώπους νερώνουν τόσο την ουσία της ψυχής τους, ώστε αυτή χάνει το χρώμα της και το χαρακτήρα της. Μετά από αυτή την ανεπαίσθητη μεταμόρφωση οι νέοι άνθρωποι εξακολουθούν να δρουν και να σκέφτονται κατά τον τρόπο που τους επιβλήθηκε, έχοντας την αίσθηση ότι αυτό είναι το σωστό. Μια καινούργια κανονικότητα φωλιάζει στο μυαλό τους και κάθε παρέκκλιση από αυτήν θεωρείται πλέον ξένη, μακρινή, γελοία, απόηχος ενός ουτοπικού παρελθόντος, το οποίο ο Μεγάλος Αδελφός ευχαρίστως θα κατέπνιγε με ένα μειδίαμα στα χείλη.

αδιαφορία

Όσο περνά ο καιρός το χάσμα μεταξύ των απαθών και των πραγματικά σκεπτόμενων μεγαλώνει και γίνεται εμφανέστερο. Η αποδοχή της διαφορετικότητας φαντάζει σχεδόν αδύνατη. Την ίδια στιγμή όμως πολλά άτομα παλεύουν με όλες τους τις δυνάμεις, με όποιον τρόπο έχουν στη διάθεσή τους, όπως εκφράζονται ευκολότερα και επαρκέστερα, προκειμένου να ανακινήσουν τη μνήμη και να την κάνουν να μιλήσει και πάλι, σπάζοντας τα δεσμά που έχουν επιβάλει διάφορες περιστάσεις στην κοινωνία. Αναπτύσσεται μια πάλη, η ένταση της οποίας ανάμεσα στους αδρανείς και στους εν εγρηγόρσει έχει ως αποτέλεσμα τη γέννηση μιας ομάδας, η οποία είναι πολυπληθής. Ένας απαθής άνθρωπος βρίσκεται παγιδευμένος μεταξύ σφύρας και άκμονος, δεχόμενος τα χτυπήματα μιας επιτακτικής αλλαγής/ απαλλαγής από ό,τι τον κατατρώει, στηριγμένος πάνω σε μια σταθερότητα, η οποία προέρχεται από όσα πραγματοποιεί σε πραγματικό χρόνο και δέχεται αδιαμαρτύρητα τα ψίχουλα της ανταμοιβής του, φοβούμενος μην συντριβεί από το νέο που δεν έχει το χρόνο να γνωρίσει. Έτσι καταντάει να στέκεται μόνιμος θεατής σε μια κινηματογραφική παράσταση βωβού κινηματογράφου, πληρώνοντας πάντοτε αντίτιμο για κάτι, το οποίο δεν επιθυμεί να παρακολουθήσει επ’ ουδενί λόγω, αλλά είναι πακτωμένος στην, φαινομενικά, αναπαυτική του πολυθρόνα. Η αποδέσμευσή του φαντάζει χιμαιρική, την ώρα που τα αφτιά του και τα μάτια του γεμίζουν από ήχους και εικόνες που του προσφέρουν σιγουριά, ασφάλεια, αναγνώριση, αποδοχή από τον πυρήνα της κοινωνίας.

Χρειάζεται να επιστρατεύσει κανείς πολύ θάρρος για να ξεφύγει από αυτήν τη μεγάλη ποντικοπαγίδα, της οποίας το δόλωμα φαντάζει τόσο ωραίο και θελκτικό στα μάτια όλων. Όσο δυσοίωνα και να δείχνουν τα διάφορα σημεία των καιρών, εάν κάποιος θέλει να διεκδικήσει μια θέση στον ήλιο, οφείλει να συγκεντρώσει όλο του το κουράγιο και να συνειδητοποιήσει την κατάσταση που υπάρχει, με στόχο την παύση της σκούρας διαμόρφωσής της. Όπως και στο πλατωνικό ‘’σπήλαιο’’, ο δρόμος προς την κατάκτηση της επιτυχίας είναι δύσβατος, όμως στην περίπτωση που κάποιος καταφέρει να βγει νικητής από αυτό το ταξίδι, θα ανταμειφθεί αδρά και κατ’ επέκτασιν θα μπορέσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του προς βελτίωσιν όλων όσα μας περιβάλλουν.

Γρηγόρης Χατζηλαμπρινός