«Και ο ταγματάρχης Κοβαλιόφ έκτοτε έκανε βόλτες, σαν να μην συνέβη τίποτε, και στη λεωφόρο Νιέφσκι, και στα θέατρα, και παντού. Και η μύτη επίσης, σαν να μην συνέβη ποτέ τίποτα, καθόταν στο πρόσωπό του, μη δείχνοντας ούτε καν την επιθυμία, να απουσιάσει για λίγο στα πέριξ. Και μετά από αυτό, τον ταγματάρχη Κοβάλιοφ τον έβλεπαν πάντα με καλή διάθεση, να χαμογελάει, να ακολουθεί όλες τις ωραίες γυναίκες και επίσης να σταματάει μια φορά μπροστά σ’ ένα μαγαζάκι στο Γκοστίνι Νβορ, και να αγοράζει μία κορδελίτσα για μετάλλιο, άγνωστο για ποιο λόγο, επειδή ο ίδιος δεν ήταν ιππότης κανενός τάγματος.»
«Η Μύτη», Νικολάι Γκόγκολ
Κάποτε, ο κύριος Κοβαλιόφ ξύπνησε έχοντας χάσει την μύτη του, το πιο «αξιόλογο» χαρακτηριστικό επάνω του. Αυτό που του προσέδιδε κύρος. Τι κάνει, λοιπόν, αυτός που δεν έχει πλέον εκείνο το χαρακτηριστικό που τον έκανε να αισθάνεται όμορφος, θεμιτός και αξιοπρεπής; Και, όταν τελικά, το ξαναβρίσκει όλως τυχαίως, ίσως να ήταν προτιμότερο να μην είχε γυρίσει σε αυτόν.
Πόσο άσχημο μπορεί να φαντάζει — και σήμερα — να χάνεις κάτι που σε αυτοπροσδιορίζει, κάτι που σε κάνει όμορφο στα μάτια των άλλων; Τελικά, είναι υποκειμενική η ομορφιά ή όχι; Ποιο είναι αυτό που θεωρείται επιθυμητό χαρακτηριστικό και ποιο απορρίπτεται; Αλλάζει «πρόσωπα» ανά τους αιώνες;
Από την Greta Garbo, την Rita Hayworth και την Mairilyn Monroe, μέχρι τις πιο πρόσφατες Madonna, Kate Moss, Scarlett Johanson, Kim Kardashian και Kylie Jenner… η μόδα έχει αλλάξει χίλια πρόσωπα. Γυναίκες και άνδρες ρίχνονται στο βωμό της μόδας, για να δείχνουν όσο περισσότερο μπορούν πιο όμορφοι. Οι κολεξιόνς διαδέχονται η μία την άλλη και εμείς καθηλωμένοι κυνηγούμε, όπως όπως, τις νέες τάσεις, που προσφέρονται για όσους θέλουν να δείχνουν «καταξιωμένοι», «επιτυχείς» και γενικώς, με μια υπεραπλούστευση, «ανώτεροι».
Είναι να αναρωτιέται κανείς, αν όντως οι μοδάτες ιδέες είναι ταυτόχρονα και όμορφες, πολύ περισσότερο υγιείς. Ανά τους αιώνες, όπως φαίνεται από πλήθος παραδειγμάτων, έχουμε μία τάση να φτάνουμε τα πράγματα στα άκρα… Ως αντίδραση μάλλον στο κατεστημένο.
Για να δούμε: Τον 16ο, λοιπόν, αιώνα γίνεται μόδα ο ελισαβετιανού τύπου κορσές, που λειτουργούσε ως γυναικείο εσώρουχο, με σκοπό η γυναίκα να σχηματίσει σώμα κλεψύδρας και να κάνει το στήθος της να φαίνεται ολοστρόγγυλο πατηκώνοντάς το. Την ίδια εποχή, συναντάμε και το έθιμο – μόδα, την λεύκανση του προσώπου με μόλυβδο…, δηλητηριώδη ουσία, που σήμερα χρησιμοποιούμε για το βάψιμο των πλοίων. Αργότερα, την δεκαετία του ‘70, όταν εμφανίστηκαν οι πρώτες μόνιμες βαφές μαλλιών, ανακαλύφθηκε ότι περιείχαν καρκινογόνες ουσίες και μεταλλαξιογόνα σύνθετα. Τη δεκαετία του ‘90, εμφανίζεται το πρότυπο της ανορεξικής γυναίκας. Ενώ το 2000 έχουμε και τους πρώτους Emo. Σήμερα, στο πλαίσιο του body positivity (που γενικώς, είναι μια ευγενής ιδέα), αποφασίσαμε ότι το να είσαι υπέρβαρος είναι φυσιολογικό, για να μη πω, θεμιτό.
Φαίνεται, λοιπόν, πως δεν ήταν λίγες οι φορές, που η Μόδα επέλεξε να είναι κακόγουστη και πολύ περισσότερο ανθυγιεινή. Για σήμερα μιλώντας, από τη μία πλευρά, πολλοί είναι αυτοί, άνδρες και γυναίκες, που επιλέγουν να κάνουν πλαστικές επεμβάσεις προκειμένου να μοιάσουν στα είδωλά τους. Ευρέως γνωστές επεμβάσεις σε στήθος, χείλια, ζυγωματικά, γλουτούς πάνε κι έρχονται στον —πολιτισμένο— δυτικό κόσμο, όπου ο καθένας μπορεί να γίνει αυτό που επιθυμεί, εφόσον έχει να διαθέσει μερικές χιλιάδες ευρώ. Ας μη ξεχνούμε, επίσης, τα χάπια που κυκλοφορούν και τις ορμόνες για την αύξηση των μυών. Από την άλλη πλευρά, στο πλαίσιο της αξίας του body positivity, πολλές φορές ερχόμαστε αντιμέτωποι με εικόνες ανθρώπων, οι οποίοι ξεπερνούν τα ανώτατα όρια παχυσαρκίας σύμφωνα με τον δείκτη μάζας σώματος. Η κίνηση του body positivity εκτός από τα άπειρα θετικά που επιχειρεί και καταφέρνει να προσφέρει, δυστυχώς, υπάρχουν φορές, που ίσως για λόγους που μόνο η βιομηχανία της μόδας και της φαρμακευτικής γνωρίζει, προωθεί πρότυπα εντελώς ανθυγιεινά.
Το Στυλ του καθενός, όμως, είναι όμορφο, όταν είναι και υγιές. Το Στυλ δεν δίνει σημασία στις πρόσκαιρες μόδες που κυκλοφορούν ενίοτε. Το Στυλ αφορά τον ίδιο μας τον εαυτό. Τον χαρακτήρα μας. Είναι ο καθρέφτης μας. Η ομορφιά είναι υποκειμενική, αλλά πάντοτε ο όμορφος είναι και υγιής. Δεν χρειαζόμαστε πλαστικές επεμβάσεις και ορμόνες για να είμαστε όμορφοι. Η ομορφιά εκπέμπεται πρώτα απ’ όλα από την ψυχή
μας. Βγαίνει στο χαμόγελό μας. Και δεν έχει σημασία, αν έχεις και δέκα κιλά παραπάνω ή δέκα κιλά παρακάτω. Αρκεί να είσαι υγιής. Αρκεί να σέβεσαι το σώμα σου. Και δεν χρειάζεται να συλλογίζεσαι για το αν η μύτη σου είναι πολύ μεγάλη ή πολύ μικρή. Αρκεί να μπορείς να χαίρεσαι την μυρωδιά ενός λουλουδιού! Αυτό έχει αξία. Άλλωστε σου δίνει, μικρή ή μεγάλη, διαφορετικό στυλ.
Έτσι, την επόμενη φορά, κύριε Κοβαλιόφ, που θα σκεφτείς «Πώς θα μείνω χωρίς μύτη; […] Πού μπορώ να εμφανιστώ με αυτό το προσβλητικό πράγμα;» ξανασκέψου πως είσαι υπέροχος όπως είσαι και το να έχεις μύτη ή όχι, δε σου δίνει περισσότερη ή λιγότερη αξία αντίστοιχα. Όπως και να ‘χει σου δίνει Στυλ, κι ας μην είσαι στην Μόδα. Ας μην παραβλέπουμε, κιόλας, κύριε Κοβαλιόφ, το γεγονός ότι φαίνεται πως η μύτη σάς έχει κάνει και λίγο υπερόπτη.
Γεωργία Δημητριάδου