Ποιητής και θεατρικός συγγραφέας της χρυσής γενιάς του ΄27 που το άδοξο τέλος της ζωής του γράφτηκε προφητικά από τον ίδιο σε ένα από τα έργα του…
Γεννημένος το 1898 από οικογένεια μικρών γαιοκτημόνων στο χωριό Φουέντε Βακέρος, μια μικρή αγροτική πόλη της Ανδαλουσίας, κοντά στη Γρανάδα, ο Λόρκα από πολύ μικρός ξεκινά να ασχολείται με τα εικαστικά και εμπλέκεται με τις δραστηριότητες των τοπικών καλλιτεχνικών ομάδων ολοκληρώνοντας το πρώτο του λογοτεχνικό έργο, «Εντυπώσεις και Τοπία» που δημοσιεύεται το 1918 χωρίς όμως ιδιαίτερη ανταπόκριση.
Το 1919 συνεχίζει τις σπουδές του στη Μαδρίτη με την εποχή αυτή να παίζει το καθοριστικότερο ρόλο στην μετέπειτα ζωή του αφού γνωρίζει και συνάπτει φιλίες με πολύ μεγάλες προσωπικότητες της Ισπανικής ιστορίας όπως ο Σαλβαντόρ Νταλί και ο Γκρεκγόριο Μαρτίνεθ Σιέρα-διευθυντής του τότε μεγαλύτερου θεάτρου της πόλης- χάρη στον οποίο ο Λόρκα σκηνοθετεί και ανεβάζει το πρώτο του έργο το 1919.
Μέσα σε λίγα χρόνια ο Γκαρθία Λόρκα γίνεται εξέχων μέλος της ομάδας συγγραφέων που προσέγγισε την ευρωπαϊκή υψηλή κοινωνία με εξαιρετικά αποτελέσματα αλλά η δεκαετία επιτυχιών που ακολούθησε δεν είχε το ίδιο αντίκτυπο και στην ψυχή του μεγάλου συγγραφέα. Προς τα τέλη του 1929 ο Γκαρθία Λόρκα πέφτει θύμα μιας ολοένα και βαθύτερης κατάθλιψης κάτι που οφείλεται στα καταπιεσμένα συναισθήματα της ομοφυλοφιλίας του ύστερα από τη μεγάλη λογοτεχνική του επιτυχία ‘Τσιγγάνικο Τραγουδιστάρι” στο οποίο δεν έκρυβε την κοινωνική του ταυτότητα. Η οικογένειά, του βλέποντας την επιδείνωση της ψυχολογικής του κατάστασης, οργανώνει για αυτόν ένα ταξίδι στις ΗΠΑ. Ο Λόρκα γυρίζει όλη την ήπειρο και επιστρέφει με τις μεγαλύτερες επιτυχίες της καριέρας του συνοδευόμενος από το αριστούργημα της εποχής-όπως το χαρακτήρισαν πολλοί- “Ποιητής στη Νέα Υόρκη”.
Η επιστροφή του στην Ισπανία του 1930, συμπίπτει με την πτώση της δικτατορίας του Πρίμο ντε Ντιβέρα και την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Το 1931 ο Γκαρθία Λόρκα διορίζεται διευθυντής της εταιρείας Teatro Universitario la Barraca,εταιρεία που ιδρύθηκε από τον Υπουργό Παιδείας, αναλαμβάνοντας την ευθύνη να διαδώσει τις θεατρικές παραγωγές στις πιο απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές της χώρας αλλά παράλληλα να είναι και ηθοποιός. Στα 38 του μόλις χρόνια, ο Λόρκα ήταν ήδη πολυταξιδεμένος και κατασταλαγμένος όσον αφορά τόσο την προσωπική όσο και λογοτεχνική του ταυτότητα. Στο ιστορικό του μετράει πολλές ποιητικές συλλογές, θεατρικά έργα και περιοδείες ενώ κατά τη διάρκεια αυτής του της ηγεσίας συγγράφει τα πιο γνωστά του θεατρικά έργα όπως ο ¨Ματωμένος Γάμος¨.
Στο μεταξύ ο Ισπανικός Εμφύλιος έχει ήδη ξεσπάσει και ο Γκαρθία Λόρκα αναχωρεί για τη Γρανάδα με σκοπό να αποχαιρετίσει τον πατέρα του. Αυτή του η επιστροφή ήταν και που έβαλε το τέλος στη ζωή του μεγάλου αυτού ποιητή και συγγραφέα. Το ξημέρωμα της 19ης Αυγούστου 1936 στρατιωτικοί του πολιτικού κινήματος CEDA πυροβολούν τον Γκαρθία Λόρκα, λόγω των αριστερών του πεποιθήσεων]και της ομοφυλοφιλίας του και τον ρίχνουν σε ανώνυμο τάφο αποτρέποντας την οικογένεια του βρει το χαμένο του σώμα. Ο ίδιος ο Λόρκα προφητικά στο έργο του ¨Ποιητής στη Νέα Υόρκη” είχε δει τον θάνατό του όσο προκλητικό κι αν ακούγεται αφου τα ανατριχιαστικά του λόγια γράφτηκαν μέσα στο βιβλίο του και στοίχειωσαν όλη την κοινωνία της Ισπανίας: «Έπειτα κατάλαβα ότι είχα δολοφονηθεί. Με έψαξαν σε καφετέριες, νεκροταφεία και εκκλησίες…αλλά δε με βρήκαν. Δε με βρήκαν ποτέ; Όχι. Ποτέ δε με βρήκαν.»
Ο θάνατος του Λόρκα έκανε την ίδια την Ισπανία το μεγαλύτερο θύμα όλων. Ο Λόρκα δεν υπήρξε ποτέ ενεργό μέλος της πολιτικής κι όμως το φασιστικό καθεστώς του Φράνκο δε δίστασε να εκτελέσει ένα διάσημο λογοτέχνη, γνωστής οικογένειας της περιοχής και μέλος της υψηλής κοινωνίας της Ισπανίας όχι επειδή ήταν εθνικό πρόβλημα όπως έγραψαν πολλοί μετά αλλά μόνο και μόνο γιατί ο μεγαλύτερος Ισπανός ποιητής όλων των εποχών ήταν ομοφυλόφιλος. Ωστόσο το μεγαλύτερο μυστήριο είναι μέχρι και σήμερα το σημείο ταφής του. Οι προσπάθειες να αποκαλυφθεί ο τάφος του Λόρκα παραμένουν άκαρπες αφού η ίδια η οικογένειά του εμπόδισε τις ανασκαφές ως προς τη μνήμη του άδικου συγγραφέα.
Ο Λόρκα ήταν και παραμένει μία από τις μεγαλύτερες ισπανικές προσωπικότητες όντας εξαιρετικός σε αυτό που έκανε, μετατρέποντας την αγάπη του για την πατρίδα σε ταλέντο αστείρευτο και όπως και ο ίδιος είχε δηλώσει, η Γρανάδα τον διαμόρφωσε σε έναν ποιητή εκ γενετής-αναπόδραστα.
Β.Κ.