Πόσες φορές δεν έχει τύχει σε όλους μας να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση, όπου στιγμιαία χάνουμε την επαφή με τον περιβάλλοντα χώρο και μεταφερόμαστε σε έναν άλλον κόσμο, έναν κόσμο επιθυμητό, δίχως σκοτούρες και έγνοιες, δίχως υποχρεώσεις και άγχος, με αγαπημένα πρόσωπα και ιδεατές καταστάσεις. Ακόμη και η ξαφνική αφύπνιση του μυαλού και η υπενθύμιση ότι κάτι πρέπει να γίνει άμεσα και ας είναι και υποχρέωση, μπορεί να ενταχθεί σε αυτή την κατηγορία ονειροπόλησης. Και πάντοτε η αντίδραση των γύρω μας είναι η ίδια, με μια απορία που θα μπορούσε να θεωρηθεί προεπιλεγμένη και μοναδικά ταιριαστή για την περίσταση. Ομως τότε το ‘’ πού ταξιδεύεις’’ μετατρέπεται στο εισιτήριο της επιστροφής και επαναφέρει τον ταξιδευτή στην τάξη, στο σημείο εκκίνησής του, στη ρουτίνα του.
Γιατί έχουμε την εσωτερική ανάγκη να ταξιδεύουμε; Η έμφυτη περιέργεια του ανθρώπου, συνέπεια της νόησής του, δεν του αφήνει περιθώρια επιλογής, παρά να αναζητήσει νέους τόπους, νέες καταστάσεις, νέα πρόσωπα. Ζητά να λύσει τις απορίες του ή να επιβεβαιώσει τις σκέψεις του σχετικά με οποιοδήποτε ζήτημα τον ταλανίζει μια δεδομένη στιγμή. Ετσι, στο όνομα της προόδου και της ανάπτυξης οργανώνονται εξορμήσεις παντός τύπου, για να εξερευνηθεί το άγνωστο. Και ενώ η βάρκα μπορεί πάντοτε να ονομάζεται ελπίδα, πολλές φορές έχει τύχει το τελικό αποτέλεσμα να οδηγήσει στην απελπισία. Οι προσδοκίες μπερδεύονται με την πραγματικότητα, η οποία μπορεί να είναι τελείως διαφορετική από αυτό που περίμενε να αντικρίσει κάποιος, αλλά αυτό δεν πρέπει να τον αποθαρρύνει από το να συνεχίσει να αναζητά αυτό που επιθυμεί. Τουλάχιστον του δόθηκε η ευκαιρία να απομυθοποιήσει κάτι που ενδεχομένως να είχε δαιμονοποιήσει μέσα του, μα τώρα το ξεκαθάρισε μια και καλή.
Με το πέρασμα των αιώνων και την εξέλιξη της τεχνολογίας νέες δυνατότητες πρόβαλαν μπροστά στο ανθρώπινο γένος, η πρόσβαση σε άλλα μέρη έγινε απείρως ευκολότερη και ταχύτερη και η πληροφόρηση έρεε άφθονη. Ο νούς μας πλούταινε αφειδώς και καινούργιες γνωριμίες ήταν αναπόφευκτες. Ετσι φτάσαμε στο σημερινό σημείο, όπου παρατηρείται μια ελαφρά μεταβολή της κατάστασης. Ολη αυτή η σύσφιξη σχέσεων έχει σχεδόν εκμηδενίσει τις αποστάσεις. Με ένα πάτημα ενός κουμπιού ή με το γύρισμα μιας σελίδας μπορούμε να βρεθούμε στα πιο απρόσιτα, δύσβατα, απομακρυσμένα μέρη του κόσμου μας. Πλέον ξεφεύγουμε και από τα όρια του πλανήτη μας και αγναντεύουμε τη γαλάζια σφαίρα μας να πορεύεται, υπό το βλέμμα του πατέρα χρόνου, από ψηλά. Ομως μας φτάνει αυτό; Εχοντας αυτό ως αφετηρία για το σκεπτικό τους κάποιοι, μη αποδεχόμενοι την απληστία της ανθρώπινης ψυχής, εγκαταλείπουν τις φυσικές διαδρομές του κόσμου και τις παρατηρούν από μακριά. Τους αρκεί η γνώση της ύπαρξης, όμως δεν προτίθενται να παρακολουθήσουν ό,τι τους ενδιαφέρει από κοντά.
Αντιστρέφοντας το σκεπτικό αυτό, ας μεταφερθούμε από την άλλη μεριά του καθρεφτη. Μπορεί η προηγούμενη συνθήκη να χαρακτηριστεί επαρκώς και ορθώς με το ουσιαστικό απληστία; Το μυαλό είναι ένα απίστευτο πολυεργαλείο, το οποίο αξίζει τον κόπο να εκμεταλλευόμαστε στο έπακρο. Στην περίπτωση που αυτό δεν δέχεται νέες πληροφορίες, ούτε επεξεργάζεται τις παλαιότερες, μας τιμωρεί με στασιμότητα, αδράνεια, μόνιμη νωχελικότητα. Αποφασισμένοι να μην αφήσουμε κάτι τέτοιο να γίνει, αναλαμβάνουμε δράση και ψάχνουμε τρόπους να φάμε τον τόπο. Αισθανόμαστε κάτι διαφορετικό ή κάτι το επιθυμητό από κοντά. Αυτό θα μπορούσε να γίνει και από την άνεση του σπιτιού μας, όμως η διαφορά έγκειται στην άμεση επαφή, στο γεγονός ότι το βιώνεις εκείνην τη στιγμή εκ του σύνεγγυς. Ωραίες και οι διηγήσεις για όμορφους τόπους και παράξενα φαινόμενα, όμως άλλο να το ακούς και άλλο να το βλέπεις από κοντά, να το βιώνεις.
Τότε ξυπνάει μέσα μας μια ακόμη επιθυμία που ακούει στο όνομα προσφορά. Αυτές τις στιγμές, είτε αυτές αποτελούν χαλάρωση είτε έντονη δραστηριότητα, επιθυμούμε να τις μοιραστούμε με αγαπημένα πρόσωπα, τα οποία είτε ενστερνίζονται τα ενδιαφέροντά μας απολύτως, είτε είναι ανοιχτά σε νέες εμπειρίες. Αυτός είναι και ο βασικός παράγων σε αυτή την κατάσταση, η εμπειρία, η οποία εντυπώνεται στη σκέψη μας και μας συντροφεύει, διδάσκοντάς μας, ψυχαγωγώντας και διασκεδάζοντάς μας. Ετσι η απόλαυσή της θα φτάσει στο υψηλότερο δυνατό σημείο της. Η πραγματικότητα είναι αναπόφευκττη, όμως καλό είναι να αποτραβιέται κανείς από μια πιεστική κατάσταση, πριν αυτή τον συνθλίψει οριστικά και τον φέρει στα μέτρα της, τα τυπικά, τα ρουτινιάρικα. Μόνο η σκέψη, αυτή η ζείδωρη κατάσταση, μπορεί να αποτελέσει τη σανίδα σωτηρίας του. Ολα τα άλλα βρίσκονται στην πορεία.
Εχουν όμως όλοι οι άνθρωποι τη δυνατότητα να ταξιδεύουν με την ίδια ευκολία και οποτεδήποτε αυτοί το θελήσουν; Δυστυχώς οι υποχρεώσεις, οι οποίες αποτελούν την αφορμή για ταξίδια, πολλές φορές λειτουργούν ως αποτρεπτικοί παράγοντες για να πραγματοποιήσουμε τα σχέδιά μας. Και τότε τί μας μένει; Εδώ η συνδρομή της τεχνολογίας έιναι σημαντική, καθώς, όπως αναφέρθηκε προηγούμενως, μας παρέχει πλέον τη δυνατότητα να εκδράμουμε εις τας εξοχάς ή όπου επιθυμούμε, τη δεδομένη στιγμή, έστω και με έναν ψηφιακό τρόπο. Ακόμη και μια φωτογραφία, με βάση την κινεζική φολοσοφία, μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα από όσα περιμένουμε, πόσω μάλλον να μας μεταφέρει κάπου, όπου αισθανόμαστε ελεύθεροι. Και όταν αυτά τα τεχνολογικά επιτεύγματα λείπουν, η μνήμη αναλαμβάνει να παίξει το ρόλο του ταξιδευτή. Κλείνουμε τα μάτια και με το νού μας βρισκόματε, ακαριαία, όπου επιθυμούμε, επικοινωνούμε με όποιον θελήσουμε και διαμορφώνουμε το σκηνικό της αρεσκείας μας. Ολα αυτά με την προ’υ’πόθεση ότι πατάμε σταθερά στη γή και δεν θα προχωρήσουμε σε υπερβολές. Διαφορετικά θα καταλήξουμε να είμαστε μονίμως σε ένα αγνώστου ταυτότητος συννεφάκι, περιτριγυρισμένοι από πολλούς παρατηρητές, μα πάντοτε μόνοι μέσα στη μακαριότητα της άγνοιάς μας.
Και ποιός δεν θα ήθελε να ταξιδέψει, να ξεφύγει, έστω και για λίγο, από το υποχρεωτικό του πλαίσιο, προκειμένου να λάβει την ποθητή ευχαρίστηση, να γεμίσει τις μπαταρίες του και έτοιμος και θαρραλέος να αντικρίσει τον κόσμο με διαφορετικό μάτι, αφού τώρα τον έμαθε καλύτερα. Μακάρι να έχουμε όλοι μας την ευκαιρία να πηγαίνουμε από τόπο σε τόπο, να συγκεντρώνουμε τα στοιχεία για τη διαμόρφωση της πείρας μας και να αναπλάθουμε το χαρακτήρα μας. Και άν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό πολύ συχνά και λίγη ονειροπόληση καλή είναι. Αλλος για τη σκέψη μας;
Γρηγόρης Χατζηλαμπρινός