Διεθνής Ημέρα Σπουδαστών και Τιμής στην Ελληνική Νεολαία

Αθήνα, Πολυτεχνείο
ξημερώματα 17ης Νοεμβρίου 1973

μετά από τρεις απόπειρες ανατροπής της Απριλιανής δικτατορίας, η μέρα αυτή θα σηματοδοτούσε, πέντε μήνες αργότερα, την πτώση της Χούντας του στρατού με πυξίδα την κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση που οργανώθηκε ποτέ από την Ελληνική Νεολαία.

 Η Ημέρα Τιμής στην Ελληνική Νεολαία καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον Μάρτιο του 1998 για να τιμήσει τους αγώνες των Ελλήνων φοιτητών ενάντια στην Χούντα του Γεωργίου Παπαδόπουλου όπου ουσιαστικά έθεσαν τις προϋποθέσεις πτώσης της δικτατορίας. 

Τι συνέβη όμως μέχρι να φτάσουμε στον κόκκινο εκείνο Νοέμβριο;

Το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967

Η Ελλάδα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο με τις εκλογές να έχουν προκηρυχθεί για τις 28 Μαΐου, την πρωθυπουργία κρατά για λίγες ημέρες η “Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις” του Παναγιώτη Κανελλόπουλου με την συναίνεση του Βασιλιά Κωνσταντίνου και της αντιπολίτευσης. Η πολιτική κατάσταση μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο και ταυτόχρονα τον Ψυχρό εν δράσει είχαν δημιουργήσει μία αστάθεια στην χώρα και εντός και εκτός των πολιτικών συνόρων, με την κοινή πεποίθηση ότι στις εκλογές θα θριαμβεύσει η Ένωση Κεντρώου του Γεωργίου Παπανδρέου και θα επανέλθει η τάξη και μία ομαλή ροή στην πολιτική σκηνή. Από την άλλη πλευρά οι Ριζοσπάστες εκφέρουν την γνώμη τους δημόσια υποστηρίζοντας πως μόνο ένας λοχίας θα έσωζε τη χώρα στις εκλογές από τον κομμουνισμό, μία έννοια ευρύτερη τότε αφού περιλάμβανε και το κεντρώο κόμμα του Παπανδρέου. 

Xounta1967-foinikas

Η δημόσια παράκληση έπιασε τόπο και λίγες ημέρες αργότερα με πρόσχημα τον κομμουνιστικό κίνδυνο-ο οποίος ήταν ανύπαρκτος με το αντίστοιχο κόμμα να αγγίζει μόλις το 11.80% στις προηγούμενες εκλογές- ο ελληνικός στρατός διεξάγει πραξικόπημα και αναλαμβάνει τα ηνία της χώρας με δικτατορικό καθεστώς. Η περίοδος που διένυε η Ελλάδα έβρισκε το στρατό πανίσχυρο σε διεθνές επίπεδο, η βασιλεία του Κωνσταντίνου δεν βασίλευε παρά μόνο έναν θρόνο εικονικής εξουσίας αντιπροσώπευε και όσοι πολιτικοί είχαν περάσει μέχρι τότε από την Ελλάδα δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με το θέμα των δημοκρατικών θεσμών σε μία χώρα που μόλις έκλειναν οι πληγές της από έναν εμφύλιο. Η αδυναμία της πολιτικής σκηνής σε συνδυασμό με την δύναμη του στρατού έφεραν στην Ελλάδα για επτά χρόνια την Χούντα του Παπαδόπουλου-Παττακού-Μακαρέζου μία τριάδα που αρίστευε στις συνωμοσίες και φρόντισε, από τα ξημερώματα κιόλας της ανακοίνωσης, να καταλάβουν τα τανκς όλα τα στρατηγικά σημεία μαζί με την Βουλή και τα Υπουργεία.

Makarezos-Pattakos-Papadopoulos-freeminds.gr

Ο αιφνιδιασμός είχε ολοκληρωθεί έως τις 3:30 τα ξημερώματα με τους Έλληνες να ακούν από τα σοκάκια κάθε γειτονιάς “Αποφασίζομεν και Διατάζομεν”  ενώ όλα τα ραδιόφωνα ενημέρωναν την απαγόρευση συγκέντρωσης περισσότερων των τριών ατόμων. Μόλις δύο εφημερίδες πρόλαβαν να γράψουν τα γεγονότα της προηγούμενης ημέρας με την ¨Καθημερινή” να αναφέρει για συλλήψεις πολιτικών αρχηγών. Μέχρι το επόμενο πρωί τα τανκς είχαν περικυκλώσει και το παλάτι του Βασιλιά με σκοπό να ορκιστεί η νέα κυβέρνηση που θα είχε πρωθυπουργό-μαριονέτα έναν εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Ακολούθησαν τα πρώτα θύματα κοινών πολιτών και απανωτές δολοφονίες στον ιππόδρομο όσων δεν υπάκουαν στις διαταγές των στρατιωτικών. 

Επτά χρόνια, τρεις μήνες και τρεις ημέρες

Τόσο κράτησε ο τελευταίος εφιάλτης της Ελλάδας και εδώ για πρώτη φορά η Νεολαία αφήνει το στίγμα της στην ματωμένη αυτή περίοδο με πρώτη απόπειρα κατά της Χούντας τον Φεβρουάριο του 1973. Φοιτητές της Αθήνας σε συγκέντρωσή τους στο Πολυτεχνείο ζητούσαν την κατάργηση του Ν.1347 ο οποίος υποχρέωνε σε στράτευση όσων είχαν συνδικαλιστική δράση κατά την διάρκεια των σπουδών τους. Η συγκέντρωσε έλαβε τέλος με την παραβίαση του ασύλου και την σύλληψη 111 φοιτητών από τους οποίους οι 11 καταδικάστηκαν και οι 100 ντύθηκαν υποχρεωτικά στα χακί αφήνοντας πίσω τις σπουδές τους. 

Polytexneio-2freeminds.gr

Επτά ημέρες μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου σειρά είχε η Νομική Σχολή “ντυμένη” με συνθήματα υπέρ της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας αλλά και πάλι οι αστυνομικές δυνάμεις σταμάτησαν βίαια κι αυτή την συγκέντρωση. Η αγωνιστικότητα πλέον και το πείσμα των φοιτητών θα μας οδηγούσε στον ματωμένο αυτό Νοέμβρη του 1973.

Ο ματωμένος Νοέμβριος 

Το πρωί εκείνης της ημέρας οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο του Πολυτεχνείου και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα, με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους ενώ οι συνελεύσεις φοιτητών στην Ιατρική και στη Νομική σχολή που ακολούθησαν ζητούσαν την ανάκληση των αποφάσεων της Χούντας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εκλογών, εκδημοκρατισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, αύξηση των δαπανών για την παιδεία και ανάκληση του Ν.1347 για την αναγκαστική στράτευση των φοιτητών. Η αστυνομία για πρώτη φορά αδυνατεί να αντιμετωπίσει την προσέλευση του κόσμου και το απόγευμα της ίδιας μέρας οι φοιτητές αποφασίζουν την κατάληψη του Πολυτεχνείου και κλείνουν τις πύλες.

Η εξέγερση μόλις είχε ξεκινήσει…

Polytexneio-freeminds.gr

Οργανώθηκαν Συντονιστικές Επιτροπές σε κάθε σχολή για να ενημερώνεται η κοινωνία μέσω ενός ραδιοφωνικού σταθμού που αρχικά λειτουργούσε μέσα από την σχολή των Χημικών και έπειτα των Μηχανολόγων. Η άριστη οργάνωση των φοιτητών επεκτάθηκε και στην δημιουργία εστιατορίου και νοσοκομείου, ενώ ομάδες φοιτητών ανέλαβαν την περιφρούρηση του χώρου, ξεχωρίζοντας τους δημοκράτες Αθηναίους από τους προβοκάτορες.

Τα πρώτα αντίποινα του Παπαδόπουλου ήρθαν στις 16 Νοεμβρίου όταν μεγάλες αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν εναντίον του πλήθους έξω από το Πολυτεχνείο, με γκλομπς, δακρυγόνα και σφαίρες. Οι φοιτητές απάντησαν στήνοντας οδοφράγματα, ανατρέποντας τρόλεϊ και συγκεντρώνοντας υλικά από ανεγειρόμενες οικοδομές, ενώ άναψαν και φωτιές για να εξουδετερώσουν τα δακρυγόνα. Η λύση της αστυνομίας περιλάμβανε τη χρήση όπλων, χωρίς όμως να πετύχει το στόχο της, την καταστολή της εξέγερσης.

Polytexneio-tank-freeminds.gr

Και κάπου εδώ ο δικτάτορας συνειδητοποιεί πως η αστυνομία πλέον δεν αρκεί και η παρέμβαση του στρατού θα φέρει το τέλος στον εφιάλτη του…τρεις διμοιρίες συγκεντρώνονται στον Σταθμό Λαρίσης, άλλη μία κατεβαίνει από την Θεσσαλονίκη και τρία άρματα μάχης οδηγούν από το Γουδί έως την πύλη του Πολυτεχνείου.

Τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου τα άρματα λαμβάνουν εντολή να εισέλθουν από τις πύλες παρά το αίτημα των φοιτητών για διαπραγμάτευση. Ο πρώτος νεκρός είναι μία κοπέλα που κρατά την Ελληνική σημαία και παρασύρεται από τις πύλες καθώς τις ρίχνουν τα τανκς. Ακολουθεί ένα χάος από κραυγές και κυνηγητό της αστυνομίας όπου συνέλαβε 840 άτομα σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωσή της -αν και αργότερα υπό την πίεση της αντιπολίτευσης οι αστυνομικές αρχές παραδέχτηκαν πως οι συλληφθέντες ήταν πάνω από 2 χιλιάδες άτομα-. Ο απολογισμός των νεκρών στους 34 με 21 περιστατικά θανάσιμου τραυματισμού ωστόσο τα θύματα πρέπει να ήταν πολύ περισσότερα, αφού μαρτυρίες αναφέρουν πως πολλοί βαριά τραυματισμένοι, προκειμένου να διαφύγουν τη σύλληψη, αρνήθηκαν να διακομιστούν σε νοσοκομείο.

Η επίτευξη του στόχου και ο απολογισμός

Με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο δόθηκε το τελικό χτύπημα στην στρατιωτική εξουσία της χούντας και τον Ιούλιο του 1974 πρωθυπουργός της Ελλάδας ορίζεται ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που καλείται να επιστρέψει και να επαναφέρει τη δημοκρατική διακυβέρνηση. 

Konstantinos_Karamanlis-orkomosia-1974

Από εδώ ξεκινά ίσως η λαμπρότερη πολιτική πορεία της χώρας μας με την Μεταπολίτευση. Ο στρατός μετά από επτά χρόνια δικτατορίας αποδεικνύει πόσο είχε αποδυναμωθεί όταν τα ίδια του τα στελέχη μέσα από την Αεροπορία και το Ναυτικό διατυπώνουν την επιτακτική ανάγκη να δοθεί η κυβέρνηση της χώρας πίσω στους πολιτικούς. Στις 26 Ιουλίου είχε συμπληρωθεί το Υπουργικό Συμβούλιο και η χώρα ήταν έτοιμη να ξεφύγει από τα χρόνια μιζέριας πολέμου και δικτατορίας πατώντας πάνω στις αναμνήσεις που άφησε αυτός ο ματωμένος Νοέμβρης. Η χώρα είχε σωθεί από τον μικρό της πόλεμο αλλά ο απολογισμός όταν περιλαμβάνει θύματα είναι πάντα αρνητικός και εις βάρος της ανθρωπότητας. Σήμερα 41 χρόνια μετά η βαρβαρότητα έχει κορυφωθεί και μεταφράζεται πλέον από όλα τα μέσα επικοινωνίας, ονόμασέ την χούντα, πολιτική εξουσία ή ISIS, είναι οι άλλες όψεις του ίδιου νομίσματος.

Β.Κ.

Leave a Reply