Η απομόνωση των τελευταίων χρόνων έχει ορίσει διαφορετικές παραμέτρους στην καθημερινή ρουτίνα όλων των ανθρώπων. Από τη μια δίνεται η εντύπωση ότι τα πράγματα κυλούν ακριβώς, όπως ήταν και πριν από αυτή την παροντική συγκυρία. Από την άλλη, είναι φανερό ότι η καθημερινότητα έχει αλλοιωθεί αρκετά, με αποτέλεσμα ακόμη και τα πιο βασικά ή απλά πράγματα να συμβαίνουν με μια καθυστέρηση. Ο χρόνος φαντάζει, στη συνείδηση των περισσοτέρων, να έχει επιβραδυνθεί και να περνάει με την ταχύτητα, με την οποία ζουν μακαρίως διάφορα βραδέα ζωντανά του ζωικού βασιλείου. Όλη αυτή η κοινωνική αδράνεια προέρχεται από το γενικότερο μούδιασμα της αρρωστημένης κατάστασης, η οποία έχει δημιουργηθεί μέσα σε αυτό το πλέγμα της αμφισβήτησης και της αμφιβολίας, από τη στιγμή που κανείς επιστήμονας, ειδικός στην τέχνη του μυαλού του, δεν δίνει μια καθοριστική και καθησυχαστική απάντηση για όλα όσα μας συμβαίνουν. Μέχρι το μυστήριο να λάβει τη λύση του από τους ερευνητές του, η ανθρωπότητα είναι καταδικασμένη να περνάει το ενδιάμεσο μεταξύ γέννησης και θανάτου, κοιτώντας με σχεδόν αδιαφορία, λόγω συνήθειας, το μεγάλο Ίσως.
Όμως ακόμη και κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο βίος δεν πατάει μονίμως σε τροχοπέδη, παρά συνεχίζει την πορεία του σε γνωστούς και αγνώστους δρόμους. Με την ελπίδα να θολώνει μπροστά στα μάτια όλων των υποψιασμένων, παρατηρεί κανείς διάφορα άτομα να εκμεταλλεύονται τον ελεύθερό τους χρόνο και να επιδίδονται σε κάτι, το οποίο τους βοηθά να ξεφύγουν για λίγο από τις σκοτούρες της καθημερινότητας, να χαράξουν μια δική τους, απροσδιόριστη πορεία και να ευχαριστηθούν με κάτι, το οποίο τους αναπληρώνει τα κενά της γκρίζας, κατά τόπους, καθημερινότητας και προσθέτει χρώμα και τροφή στον ξεθωριασμένο και πεινασμένο νου τους. Μια ασχολία, σε ερασιτεχνικό βαθμό, με ο,τιδήποτε, είναι πάντοτε θεμιτή. Ανάλογα με τα γούστα των ανθρώπων, τις φιλοδοξίες τους και την οικονομική τους δυνατότητα, όλα τα χόμπι έχουν να δώσουν κάτι σε οποιονδήποτε. Δεν παίζει ρόλο η συχνότητα ή ο βαθμός δυσκολίας. Από τη συλλογή γραμματοσήμων, μέχρι τα υπερατλαντικά ταξίδια, ένα χόμπι αναζωογονεί σώμα και πνεύμα ποικιλοτρόπως.
Αρχικά, οι ώρες που παραμένουν κενές, γεμίζουν με ευτυχία και γαλήνη. Όταν ασχολείται κάποιος με το χόμπι του, στην ουσία θέτει σε λειτουργία ένα ακόμη κομμάτι του εαυτού του, το οποίο πάσχει από ναρκοληψία και περιμένει να ενεργοποιηθεί μόνον όταν όλες οι υπόλοιπες υποχρεώσεις έχουν ικανοποιηθεί σε βαθμό, όπου δεν χρειάζεται να αφοσιώνεται κανείς μονίμως, προκειμένου να μην υπάρξουν κενά και παραστεί ανάγκη διεκπεραίωσής τους οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Ολοι αδημονούν για τη στιγμή που θα αφιερώσουν στον εαυτό τους.
Επιπλέον, ένα χόμπι μπορεί να σώσει κάποιον από την ανία, την πλήξη, τη βαρεμάρα. Μέσα σε όλην αυτή τη στασιμότητα της πανδημίας, αρκετοί συμπολίτες μας ανέτρεξαν σε μιαν ασχολία, δεδομένης της παύσης όλων των υπολοίπων. Η ανάγκη για την πλήρωση αυτού του κενού καθίστατο επιτακτική, καθώς το τίποτα απειλούσε να καταλάβει ολόκληρη την οικογενειακή θαλπωρή και να αποξενώσει την ανθρωπότητα άπαξ δια παντός. Οι διάφορες χειροτεχνίες, τα επιτραπέζια παιχνίδια, οι πάσης φύσεως γρίφοι και οι παντός τύπου συγγραφικές απόπειρες οδήγησαν πολλούς στο φως, απομακρύνοντάς τους από το σκότος της απραξίας.
Συν τοις άλλοις, ένα χόμπι είναι δυνατόν να ευεργετήσει τον άνθρωπο και σε συνδυασμό με την καθημερινή του ενασχόληση. Είναι γενικώς αποδεκτό ότι αυτός, ο οποίος έχει καταφέρει να κάνει το χόμπι του επάγγελμα, έχει το δικαίωμα να θεωρείται ο πιο πλήρης άνθρωπος του κόσμου, από επαγγελματικής σκοπιάς. Αυτό έγκειται στο γεγονός ότι με αυτό τον τρόπο ενασχόλησης, αναδεικνύεται η πραγματική αγάπη για κάτι, το μυαλό γίνεται όλο και πιο ευρηματικό και συνεχίζει να αναζητά νέους τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων και βελτίωσης της ήδη ικανοποιητικής κατάστασης. Οσο υπάρχει μεράκι σε αυτό, με το οποίο καταπιάνεται κανείς, τότε, ακόμη και στο χαμηλότερο σκαλί του να βρίσκεται, έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται στην κορυφή του κόσμου.
Μια προσεκτικότερη ανάλυση του σήμερα θα μας οδηγήσει στη διαίρεση της κοινωνίας σε δύο στρατόπεδα. Από τη μια μεριά του μετώπου εντοπίζονται όλοι, όσοι έχουν μια ασχολία και δηλώνουν πολύ χαρούμενοι για αυτό, καθώς δεν δυσανασχετούν για τα στραβά και λανθασμένα γύρω τους. Δίνουν μια σπρωξιά στην απαισιοδοξία και ενημερωμένοι για την κατάσταση, προσπαθούν να την αντιπαλέψουν με τις προσωπικές τους δυνάμεις και με τον προσωπικό τους τρόπο.
Από την άλλη μεριά βλέπει κανείς ολόκληρες στρατιές μακαρίων, μα καθόλου φτωχών το πνεύματι, οι οποίοι, με τη σειρά τους, διασπώνται σε δύο σώματα. Το ένα πάσχει από μια ανησυχητική ομοιομορφία, όπου η ασχολία με κάτι το ευτελές και ανούσιο οδηγεί σε μια κατάσταση εκούσιου απομονωτισμού. Τα νέα, κυρίως, άτομα φεύγουν όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα, δίχως να κερδίζουν τίποτα από την ενασχόλησή τους με τον ηλεκτρονικό κόσμο, ο οποίος, κατά τα άλλα, έχει εφευρεθεί για να προσφέρει λύσεις, διεξόδους και να συνδέει με μεγαλύτερη ευκολία την ανθρωπότητα. Το άλλο αντικρίζει αγέρωχο το κενό, καθώς πάσχει από παντελή έλλειψη ενδιαφερόντων και δεν έχει όρεξη να καταπιαστεί με τίποτα απολύτως, δηλώνοντας χαμένο μέσα στον κυκεώνα της καθημερινής υποχρεωτικής παροχής γνώσης και την απελπισία σχετικά με τις επιλογές και τις προοπτικές για την επαγγελματική αποκατάσταση, άμεση ή έμμεση. Ως αποτέλεσμα, η άσχημη ψυχολογική κατάσταση, η οποία μαστίζει πολλούς, εξοντώνει τη θέληση για το διαφορετικό, το άμεσο και το φωτεινό.
Σε μιαν εποχή, όπου ένας μικροοργανισμός φαντάζει απειλητικός για φοβερός και οι σπάνιες ανακοινώσεις σχετικά με την αντιμετώπισή του δεν ηρεμούν, παρά μόνο λίγους, επιβάλλεται η αποτίναξη της απελπισίας. Η επανεκκίνηση της σκέψης μπορεί να ξεκινήσει από πολύ μικρά πράγματα, ακόμη και από ένα μικρό και ασήμαντο, κατά τα άλλα, χόμπι. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα γνωρίσουμε κάποιον με μια συνηθισμένη ή ιδιαίτερη ασχολία στον ελεύθερό του χρόνο, ας μην σπεύσουμε να τον χαρακτηρίσουμε χασομέρη ή γραφικό, αλλά ας του δώσουμε μιαν ευκαιρία περισυλλογής. Το σίγουρο είναι ότι όλο και κάτι χρήσιμο θα διδαχτούμε από αυτόν.
Γρηγόρης Χατζηλαμπρινός