Με αφορμή την επικαιρότητα σχετικά με το γεγονός του ναυαγίου αφενός εκατοντάδων μεταναστευτών στα νερά της Μεσογείου και αφετέρου ανοικτά της Ρόδου, αισθάνθηκα έντονη την ανάγκη και εγώ με τη σειρά μου να καταθέσω κάποιους προβληματισμούς μου που αφορούν στα ανθρώπινα δικαιώματα γενικότερα, στο μεταναστευτικό ζήτημα αλλά και στην ανθρωπιά των απλών ανθρώπων, που μέσα σε λίγες στιγμές μπορούν να αναδειχτούν σε ήρωες-σωτήρες.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα υφίστανται σήμερα όπως ακριβώς ενσωματώθηκαν στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και σε όλη τη Διεθνή νομολογία περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η πλειονότητα των χωρών τα αναγνωρίζει και αποτελούν παράλληλα και τη βάση πολλών εθνικών συνταγμάτων. Η πραγματικότητα όμως απέχει από τα ιδανικά που οραματίζεται η Οικουμενική Διακήρυξη. Οι διεθνείς νόμοι περιορίζουν τις παραβιάσεις, ωστόσο είναι ανεπαρκείς να προστατεύσουν οικουμενικά τα ανθρώπινα δικαιώματα, με αποτέλεσμα να επικρατεί ανομοιομορφία στον κόσμο και ανεξέλεγκτες διακρίσεις.
Αναφέροντας αυτή την ανομοιομορφία, διακρίνουμε τα αποτελέσματα και τα σημάδια της στα δυο ναυάγια που σημειώθηκαν πρόσφατα. Κυρίως στο πρώτο πάνω από 700 άνθρωποι άφησαν την τελευταία τους πνοή στα βάθη της Μεσογείου, που μετατράπηκε σε έναν υγρό τάφο που σκέπασε αθώους ανθρώπους, όνειρα και ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο. Οι άνθρωποι αυτοί έγιναν θύματα αδίστακτων δουλεμπόρων που εκμεταλλεύτηκαν την ανέχειά τους και την ανάγκη τους να φύγουν από τη χώρα τους για να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Στο βωμό του χρήματος, διότι απαιτούνταν υπέρογκα ποσά από τον καθένα για να κάνει αυτό το ταξίδι με ένα υποτιθέμενο ”πολυτελές” και ασφαλές πλοίο, θυσίασαν αθώες ψυχές κάθε ηλικίας χωρίς ίχνος ευαισθησίας και μεταμέλειας. Εκατοντάδες απελπισμένοι διάπλοι έγιναν, γίνονται και πιθανόν θα εξακολουθήσουν να γίνονται υποχείρια αδίστακτων δουλεμπόρων που καρπώνονται τα όνειρα και τις ελπίδες τους για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
Το ευτυχές που σημειώθηκε ως απόρροια των γεγονότων αυτών ήταν η ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση απλών ανθρώπων, που θέλησαν να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους και να ενεργοποιηθούν στην εύρεση κάποιας λύσης στο πρόβλημά τους, δίνοντας μια γροθιά στην έννοια του ρατσισμού και της ανισότητας. Ιδίως στη Ρόδο, καθημερινοί βιοπαλαιστές και φυσικά ένοπλες δυνάμεις ανέλαβαν δράση και ανέσυραν με κίνδυνο και της ίδιας τους της ζωής τους μετανάστες, χαρίζοντάς τους τη σωτηρία από έναν βέβαιο πνιγμό, κατακτώντας ο καθένας τους δικαιωματικά τον τίτλο του ήρωα-σωτήρα. Ένας τέτοιος ήρωας έδωσε χέρι βοηθείας σε μια γυναίκα από το Καμερούν που μόλις είχε φέρει στον κόσμο τα δίδυμα αγοράκια της υπό τις αντίξοες συνθήκες μιας βάρκας που βουλιάζει. Η γυναίκα για να τον ευχαριστήσει αποφάσισε από καρδιάς να δώσει το όνομά του σε ένα από τα δυο βρέφη. Η δράση απλών ανθρώπων στη διάσωση και περίθαλψη αυτών των μεταναστών συνέβαλε στην αποφυγή μιας δεύτερης τραγωδίας και στην απόδειξη πως η ανθρωπιά μας μπορεί να ξεπεράσει τα γεωγραφικά, κοινωνικά, οικονομικά, θρησκευτικά, πολιτικά όρια!
Το ερώτημα ωστόσο παραμένει τι θα κάνουν οι χώρες σε διεθνές επίπεδο, οι αρμόδιοι φορείς, η Ε.Ε, για να προλάβουν ένα αντίστοιχο συμβάν και να καταπολεμήσουν το δουλεμπόριο. Η λύση βρίσκεται σε διεθνές επίπεδο και από’κει πρέπει να καθοριστούν μέτρα που μεταξύ άλλων θα εγγυηθούν και την ασφάλεια των συνθηκών μεταφοράς των μεταναστών. Εν κατακλείδι, θα ήταν αξιοσημείωτο να επισημανθεί η σπουδαιότητα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το δικαίωμα όλων στην αξιοπρέπεια, την ίση μεταχείριση και την ασφάλεια της διαβίωσης σε μια χώρα, είτε ως ιθαγενείς είτε ως μετανάστες. Ο ηρωισμός και η ευαισθησία βρίσκεται απλόχερα στην καρδιά απλών ανθρώπων που δε διστάζουν μπροστά στον κίνδυνο, όμως η ρίζα του προβλήματος και η αντιμετώπισή του απαιτεί τη μεσολάβηση διεθνών φορέων. Ας ελπίσουμε πως δεν θα επικρατήσει για άλλη μια φορά η εκμετάλλευση, ο ρατσισμός και η μικρότητα, αλλά η αξιοπρέπεια, ο σεβασμός και το δικαίωμα όλων στη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους!
Ακριβή Σαχνίκα