αναλφαβητισμός και η νέα του μορφή…

Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της UNESCO στις 8 Σεπτεμβρίου του 1965. Ο αναλφαβητισμός είναι ένα πολυσύνθετο πρόβλημα, κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό, οικονομικό με συνέπειες καθοριστικές όχι μόνο για το άτομο, αλλά για το σύνολο της κοινωνίας…

αναλφαβητισμός

Αρχικά, ας διευκρινήσουμε τι εννοουμε με τον όρο ¨Αναλφαβητισμό”.
Η άγνοια στοιχειωδών εκπαιδευτικών γραμμάτων από κάποια άτομα και επομένως η αδυναμία τους για ανάγνωση και γραφή. Μάλιστα, οι αναλφάβητοι χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες αφενός τους ΟΡΓΑΝΙΚΑ αναλφάβητους , εκείνους δηλαδή που δε διδάχθηκαν ποτέ γραφή και ανάγνωση , άρα δε φοίτησαν ποτε στο σχολείο και αφετέρου τους  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ αναλφάβητους , εκείνους δηλαδή που διδάχθηκαν γραφή και ανάγνωση , αλλά στη συνέχεια δεν καλλιέργησαν αυτές τις γνώσεις , με αποτέλεσμα να ατονήσουν και να ξεχαστούν.

Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο του αναλφαβητισμού στη χώρα μας. Το 2008, όταν η κρίση έκανε τα πρώτα της βήματα, η Στατιστική Υπηρεσία υπολόγιζε τον αναλφάβητο πληθυσμό σε ποσοστό 3,6%. Η χώρα, τότε, κατατασσόταν στην 35η θέση παγκοσμίως με βάση τα επίπεδα αλφαβητισμού των ενήλικων πολιτών της.  Όμως, τα τελευταία στοιχεία, από το 2013 και έπειτα ήταν ακόμα από απογοητευτικά καθώς περίπου 5.000 με 7.000 παιδιά εγκαταλείπουν κάθε χρόνο το σχολείο τους. Βέβαια, σύμφωνα με τη Unicef η πρόωρη αποχώρηση από την εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ελλάδα μεταξύ των ετών 2008 και 2013 μειώθηκε κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας το 2013 στο 10,2%. Η μείωση αυτή θεωρούν ότι απορρέι από το γεγονός ότι τα παιδιά…δεν μπορούν να βρουν δουλειά λόγω της αυξημένης ανεργίας και έτσι παραμένουν στο σχολείο.

Η διεθνής κοινότητα είχε δεσμευθεί ότι, μέχρι το 2015 τα ποσοστά αναλφαβητισμού στον πλανήτη θα μειώνονταν κατά 50%, σε σχέση με τα νούμερα του 2000. “Αν και παρατηρείται σταθερή μείωση των αναλφάβητων ανθρώπων”, γράφει η UNESCO, στη φετινή ανακοίνωσή της, “οι περισσότερες χώρες απέτυχαν να ‘πιάσουν’ τον στόχο τους”.

-ανυσυχητικά και τουλάχιστον λυπηρά ποσοστά-

Συνεπώς, ο αναλφαβητισμός αποτελεί μια μάστιγα που διαρκώς αναπαράγεται με νέες μορφές πλήττοντας όχι μόνο τις φτωχές αλλά και τις ανεπτυγμένες χώρες. Η εγκατάλειψη του σχολείου είναι μια από τις πιο επώδυνες μορφές που παίρνει η ανισότητα, η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Άρα, η καταπολέμηση ενός τόσο σοβαρού φαινομένου δεν πρέπει να επαφίεται μόνο στο κράτος. Πρέπει να αποτελεί μια συλλογική διαδικασία συνειδητοποίησης, ενεργοποίησης, κινητοποίησης και απελευθέρωσης των ανθρώπων και δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συμμετοχή των ίδιων των αναλφάβητων.

Όμως, η νέα μάστιγα του 21ου αιώνα που απειλεί τους λαούς δεν είναι ο κλασικός αναλφαβητισμός που αναφερθήκαμε ήδη, αλλά ο νέος ψηφιακός αναλφαβητισμός που συνδέεται με τη δυνατότητα χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας και πληροφόρησης με ποσοστά που χτυπούν κόκκινο στις χώρες του λεγόμενου Δυτικού κόσμου.Βασική αιτία του Τεχνολογικού ή Ψηφιακού αναλφαβητισμού είναι ότι στην σημερινή εποχή τα Μέσα και οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων. Η ραγδαία εισβολή των τεχνολογιών αυτών στην καθημερινότητα διαφοροποίησε αρκετές παραμέτρους διαβίωσης και κατά συνέπεια μη έχοντας άλλη επιλογή ο άνθρωπος πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Εξαιτίας όμως των ανισοτήτων πρόσβασης στα διάφορα τεχνολογικά μέσα, αρχίζουν να υπάρχουν διαφορές στο βαθμό της γνώσης χειρισμού των νέων εργαλείων, μεταξύ των ατόμων. Το ψηφιακό αυτό χάσμα απασχολεί τις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες του κόσμου οι οποίες προσπαθούν αν όχι να το εξαλείψουν, τουλάχιστον να το περιορίσουν.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το θέμα αυτό αποτελεί έναςβασικός προβληματισμός σε πανανθρώπινο και  πρέπει να τεθούν στόχοι όσον αφορά την εκπαίδευση των ανθρώπων, τόσο στις λεγόμενες χώρες του Τρίτου Κόσμου, οι οποίες μαστίζονται από μεγάλο ποσοστό αναλφαβητισμού, όσο και στις χώρες του Δυτικού Κόσμου, οι οποίες μαστίζονται σε μικρότερο ποσοστό από τον κλασικό αναλφαβητισμό και σε μεγάλο ποσοστό από τον λεγόμενο «Τεχνολογικό ή ψηφιακό Αναλφαβητισμό».

 Αλεξάνδρα

Leave a Reply