Η ανακύκλωση είναι ίσως ένα από τα μεγαλύτερα κινήματα του 21ου αιώνα. Είναι το πιο πολυφυλετικό, πολυταξικό υπεράνω ιδεολογίας κίνημα. Στην Αμερική συγκεκριμένα περισσότεροι είναι αυτοί που ανακυκλώνουν από αυτούς που ψηφίζουν. Έχει εκατομμύρια ένθερμους υποστηρικτές ανά την υφήλιο να υποστηρίζουν ότι είναι η λύση για το περιβαλλοντικό πρόβλημα, είναι όμως όντως τα πράγματα έτσι;
Ο κυριότερος λόγος λοιπόν που κάποιος ανακυκλώνει-κατά την γνώμη μου πάντα-είναι η παραπληροφόρηση για τα οφέλη της ανακύκλωσης. Παραπληροφόρηση που αγγίζει τα όρια της προπαγάνδας από τις πρώτες κιόλας τάξεις του δημοτικού.
Aς δούμε τα πράγματα με μία λίγο πιο ψύχραιμη ματιά. Ανακυκλώνουμε λοιπόν γιατί νοιώθουμε καλά. Γιατί όμως νοιώθουμε καλά; Γιατί καταναλώνουμε λιγότερη ενέργεια, γιατί εξοικωνομούμε χρήματα, γιατί δημιουργεί θέσεις εργασίας, γιατί σώζουμε τα δέντρα, γιατί βελτιώνουμε το περιβάλλον, και γιατί εξοικωνομούμε χώρο από χωματερές. Η ανακύκλωση λοιπόν φαντάζει εκ των ων ουκ άνευ για κάποιον που σέβεται τον εαυτό του, τους γύρω του αλλά και τα παιδιά του. Όντως όμως καταναλώνουμε λιγότερη ενέργεια;
Με ένα απλο συνειρμό μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανακύκλωση όλων των αντικειμένων εκτός του αλουμινίου δεν είναι προσοδοφόρα. Πολλές φορές θα έχουμε παρατηρήσει να περνάει από τις γειτονιές μας κάποιος παλιατζής, ο οποίος ενδιαφέρεται μονάχα για αλουμινένια αντικείμενα. Προφανώς ο άνθρωπος αυτός κάπου τα πουλάει και κάποιος του δίνει χρήματα γιατί είναι προσοδοφόρο. Αν η ανακύκλωση γενικά είναι προσοδοφόρα θα συνέλεγε και πλαστικά και χαρτικά ο παλιατζής. Και ας παρατηρήσουμε κάτι ακόμα ότι ανακύκλωση πέραν του αλουμινίου αναλαμβάνει μόνο το κράτος. Άρα οικονομικά τουλάχιστον καταλήγουμε ότι δεν συμφέρει. Το κύριο σύμβολο βέβαια της ανακύκλωσης δεν είναι η οικονομία. Ας σκεφτούμε όμως τα χρήματα τι εκφράζουν στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο, εκφράζουν πόρους, αν λοιπόν κάτι είναι ακριβότερο καταναλώνει και περισσότερους πόρους στην περίπτωση μας ενέργεια. Επομένως η ανακύκλωση είναι περισσότερο ενεργοβόρα-στην περίπτωση πλαστικών και χαρτικών από το να τα ξαναφτιάξουμε από την αρχή. Ακόμα και όταν αυτή γίνεται σωστά με τουλάχιστον 10 κάδους για τις διαφορετικές ποιότητες υλικών για να υπάρχει καλύτερη απόδοση, αλλά και να μην έχουμε 30 ανθρώπους που θα ξεχωρίζουν τα σκουπίδια μας κάθε μέρα.
Ας δούμε όμως γιατί δεν σώζουμε ούτε καν τα δεντράκια με το να ανακυκλώνουμε, αλλά αντιθέτως μειώνουμε τα δέντρα που υπάρχουν κάθε στιγμή στη γη. Προσωπικά δεν μπορώ να αντιληφθώ μία τεράστια επιχείρηση παραγωγής χαρτιού στην Αμερική με ένα πλάνο 20ετίας για την βιωσιμότητα της να περιμένει από τα δέντρα του Αμαζονίου. Οι υποστηρικτές λοιπόν της άποψης αυτής θέλουν να μας πείσουν ότι μία εταιρία πoυ ασχολείται με μερικά δις. Ευρό υπάρχει περίπτωση να αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο της πτώχευσης της αν κάνει μία πυρκαγία στον Αμαζόνιο; Μου θυμίζει ένα viral βίντεο που είχα δει προ καιρού για τις γυναικίες μπότες ugg. Το οποίο έδειχνε έναν άνθρωπο σε κάποια ασιατική χώρα να σκοτώνει ζώα πιάνοντας τα από την ουρά και χτυπώντας τα αλλεπάλληλα στο έδαφος. Δηλαδή υπάρχει κάποια εταιρία που κάνει μαζική παραγωγή ενός αντικειμένου και περιμένει κάποιον κύριο να ξυπνήσει κάθε μέρα να πάει να σκοτώσει 3-4 ζωάκια κατ αυτόν τον τρόπο και να του πάρει 3 ώρες περίπου να τα γδύσει. Προφανώς τέτοιου είδους απόψεις δεν μπορούν να σταθούν σε σοβαρή συζήτηση. Ας δούμε όμως το σοβαρό σενάριο. Προφανώς αυτές οι εταιρίες για να έχουν εξασφαλισμένη παραγωγή, την έχουν ελεγχόμενη και φυτεύουν οι ίδιοι τα δέντρα που κόβουν. Δηλαδή καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι αν κάνουμε ανακύκλωση οι εταιρίες αυτές δεν θα έχουν παραγωγή και επομένως δεν θα φυτεύουν εκ νέου δεντράκια για να τα κόψουν. Εν κατακλείδι θέλετε περισσότερα δέντρα καταναλώστε περισσότερο χαρτί.?? (ακραία άποψη ίσως..)
Όσον αφορά τώρα το περιβάλλον και τις χωματερές ενδεικτικά θα αναφέρω μία ιστορία για το πως ξεκίνησε αυτή η προπαγάνδα. Πριν από μερικά χρόνια το 1997 τα σκουπίδια της Νέας Υόρκης φορτώθηκαν σε ένα πλοίο εν ονόματι Mobro 4000 και πήγαν να πεταχτούν στην Βόρεια Καρολίνα καθώς ήταν πιο συμφέρον από άποψη απόστασης. Η Βόρεια Καρολίνα με την σειρά της δεν τα δέχτηκε και το Mobro πέρασε 6 εβδομάδες πηγαίνοντας πάνω κάτω στην ανατολική ακτή. Έτσι πολλοί σκέφτηκαν ότι αν δεν υπάρχει αρκετός χώρος για χωματερή στη Νέα Υόρκη τότε πρέπει να ξεμένουμε από χωματερές. Κάπως έτσι ξεκίνησε το σύγχρονο κίνημα της ανακύκλωσης.
Η απαρχή της συγκεκριμένης κίνησης έγινε με κάποιον κύριο J. Winston Porter ο οποίος ήταν ο αρμόδιος του κράτους να θεσπίσει συγκεκριμένες πολιτικές για την ανακύκλωση. Ο οποίος διέδωσε μέσω του EPA ότι ξεμένουμε από χώρο για χωματερές επί κυβερνήσεως Ρήγκαν. Ας πάμε όμως σε κάτι λίγο πιο ενδιαφέρον από τα στοιχεία. Ο ίδιος άνθρωπος το 2012 έχει πει ότι “πολλοί με κατηγόρησαν ότι είπα πως ξεμένουμε από χώρο για χωματερές, δεν είπα αυτό απλά εξέφρασα ανησυχίες για το μήπως ξεμείνουμε από χώρο”. Τέλος να αναφέρουμε ότι η Αμερική δημιουργεί κάθε χρόνο 220 εκατομμύρια τόνους σκουπίδια τα όποια μπορούν να αποθηκευτούν για τα επόμενα 1000 χρόνια σε μία χωματερή διαστάσεων 90*90 χιλιόμετρα και ύψους 60 μέτρα. Πρόκειται για μία μεγάλη χωματερή αλλά σίγουρα μία κουκκίδα στο χάρτη της Αμερικής.
Οπότε το μόνο επιχείρημα υπέρ της ανακύκλωσης είναι ότι μας κάνει να νοιώθουμε καλά Το οποίο είναι αρκετά καλός λόγος να κάνει κανείς το οτιδήποτε.
Τα στοιχεία πάρθηκαν από το Penn and Teller “recycling”.
Δημήτρης Λέριος
Ενδιαφέρουσα προσέγγιση με ισχυρή επιχειρηματολογία
Καλή και αυτή η προσέγγιση, πάντα όλα τ απραγματα μπορείς να τα προσεγγίσεις από πολλές κατευθύνσεις και πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Δεν είναι το χρήμα η μόνη παραμετρος που μετρά στη ζυγαριά. π.χ για τα πλαστικά μπουκάλια αν τα καίμε ευθύς μετα την κατανάλωση του περιεχομένου δεν μπαίνουμε στον κόπο οχι μόνο της ανακύκλωσης και της εξευρεσης αγοράς για τα μαζεμενα μπουκάλια, αλλα ουτε καν στη διαδικασία να παει το πλαστικό ως το ΧΥΤΑ….πιστεύω να καταλαβαίνετε τι θέλω να πω.