Λέξη γνώριμη στα αυτιά πολλών και ισχυρή στις ζωές άλλων.
Υπάρχουν πολλές μέρες που τυχαίνει να περιτριγυριζόμαστε από συνανθρώπους. Με μια βόλτα στο Κέντρο της Αθήνας, στη διαδρομή για τη δουλειά, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στο καφέ, στο πάρκο και παντού μπορείς να συναντήσεις κάθε λογής άνθρωπο. Ο καθένας με το δικό του στυλ, ντυμένος κάπως πιο απλά ή πιο διαφορετικά, με το δικό του τρόπο περπατήματος, ομιλίας, με την ξεχωριστή του φωνή και εικόνα. Κάτω από αυτές τις μορφές κρύβεται και μια προσωπικότητα, την οποία συχνά τείνουμε να μαντέψουμε από την εξωτερική εμφάνιση του απέναντι ή διπλανού μας, αλλά και που ποτέ δεν θα ξέρουμε αν μαντέψαμε σωστά αν πρώτα δεν προσπαθήσουμε να δώσουμε στον εαυτό μας πρωτίστως την ευκαιρία να γνωρίσει το άτομο αυτό και να σχηματίσει τη δική μας άποψη.
Για πολλούς ισχύει το γνωμικόν πως η πρώτη επαφή παίζει κύριο ρόλο για την εντύπωση που θα δώσεις στον άλλον, καλή ή κακή. Λένε πως είναι σημαντική για την δεύτερη ευκαιρία γνωριμίας. Σε υπερβολικά σενάρια που έχουν περάσει από τα αυτιά μου, όπου η κακή εντύπωση δικαιολογείται,θα συμφωνήσω με την τελευταία θέση. Όμως, οι εμπειρίες μου έχουν διαψεύσει τη στάση αυτή κατηγορηματικά. H κρίση μας για έναν άνθρωπο αλλάζει με βάση το σκηνικό γνωριμίας και τις συνθήκες. ‘’Διαβάζουμε’’ έναν άνθρωπο για να μην την πατήσουμε ξανά με την λάθος επιλογή, με το να αναγνωρίζουμε τα χτυπητά χαρακτηριστικά τους.
Η πρώτη επαφή δεν είναι πάντα η πιο σημαντική, καθώς πολλοί από εμάς δεν δείχνουμε τον πραγματικό εαυτό σε αυτή, με σκοπό πολλές φορές να ενθουσιάσουμε τον άλλον με το πόσο καλοί ή ευγενικοί μπορεί να είμαστε. Το όλο παιχνίδι της ουσίας κρύβεται στη δυνατότητα σου να δώσεις στον άλλον την ευκαιρία να σε γνωρίσει και το αντίστροφο. Και όταν τελικά τον μάθεις να μην προσκολληθεί ο νους σου στα μειονεκτήματα του μόνο.
Οι άνθρωποι έχουμε την τάση να βάζουμε τη σκέψη μας σε κουτάκια, να περιορίζουμε την έκφραση, να εθελοτυφλούμε. Δεν ξέρω αν ήταν έτσι τα πράγματα παλαιότερα, σίγουρα όμως, στις σχέσεις των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κλειστές. Τόσο η τεχνολογία, όσο η απαιδευσιά, η κρίση από κάθε άποψη και η ζωή μας που είναι προγραμματισμένη να κλείνεται σε κουτί, μας έχουν οδηγήσει στη μοναξιά. Οι άμυνες μας για να μην πληγωνόμαστε ή δενόμαστε είναι να βάζουμε τους ανθρώπους σε κουτιά, σε κατηγορίες και να κρίνουμε με κάθε ευκολία το διαφορετικό…επειδή το φοβόμαστε!
Η Σιμόν ντε Μποβουάρ είχε δώσει κάποια στιγμή στη δημοσιότητα, μία λίστα με τους 9 τύπους ανθρώπων με τους οποίους πιθανώς να βγούμε ραντεβού κάποια στιγμή της ζωής μας.
Μία από τις πρώτες γυναίκες που πήραν πτυχίο από τη Σορβόννη και έγινε γνωστή για τη συμβολή της στην παριζιάνικη πνευματική σκηνή και τη σχέση της με τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, επέλεξε να χωρέσει χρόνια αποτυχημένων ή μη ραντεβού, εμπειριών και συναναστροφών με το αντίθετο φύλο, σε 9 κατηγορίες.
Σε κάθε ένα, μάλιστα, από αυτούς, προειδοποιεί την αναγνώστρια για τον βαθμό κινδύνου που διασφαλίζει ο κάθε τύπος άνδρα. Μεταξύ του απαθή, του σοβαρού, του παθιασμένου, του μηδενιστή, βρίσκονται οι διαβολικοί, οι περιπετειώδεις, οι επικριτικοί, οι καλλιτέχνες που καθένας έχει βασικό μειονέκτημα που οδηγεί στον αντίστοιχο χαρακτηρισμό και τελικά στην απόρριψη –σαν συμβουλή- από την γυναίκα για να μην πληγωθεί.
Η 9η και τελευταία κατηγορία ανήκει στον ελεύθερο άνθρωπο.
Σύμφωνα με την Σιμόν ντε Μποβουάρ υπάρχει μία σπάνια «ράτσα» ανθρώπων που έρχεται αντιμέτωπη με την υπαρξιακή κρίση και καταφέρνει να την ξεπεράσει. Το καταφέρνει επειδή συγκεντρώνεται στην ευτυχία των άλλων, χωρίς εγωισμό και μένει πιστή σε μία μόνο αρχή: να προστατεύει την ελευθερία των άλλων. Πρόκειται για ένα σύντροφο αλτρουιστή, που είναι καλός ακροατής και θα θυσιάσει τον εαυτό του για το άλλο του μισό. Ζούμε ελπίζοντας ότι μια μέρα θα τον γνωρίσουμε.
Μπορεί, όμως και ο ελεύθερος άνθρωπος να οδηγήθηκε και αυτός με τον καιρό σε κάτι άλλο.
Πόσο ‘’μέσα’’ έπεσε, τελικά, η Σιμόν; Είναι και για εκείνη οι κατηγορίες μια αληθινή προσέγγιση της αλήθειας, ένας τρόπος άμυνας, ένας σκοπός τελειομανίας ή απλά μια δικαιολογία στην τάση να μην ανεχόμαστε τον άλλον για αυτό που είναι;
Πόσο ελεύθερος μπορεί να είναι κανείς σε μια κοινωνία με κατηγορίες;
Και,
Μπορεί Η ζωή μπορεί να θέλει να βάζει τα δικά της κουτιά χωρίς την συγκατάθεση μας;
Ο Παρωπιδισμός είναι μια ασθένεια όπου η αντίληψη περιορίζεται από την άγνοια, διαστρεβλώνεται από τα συμφέροντα και πολλαπλασιάζεται όταν ο εγκέφαλος είναι λιγότερο δραστήριος απ’ τον εγωισμό. – Τομ Ρόμπινς, Αμερικανός συγγραφέας.
Για την Φαίη…
Πηγές: Διαβάζοντας τους Ανθρώπους, JO- ELLAN DIMITRIOUS Ph.D. & Mark Mazzarella
‘’Τρυποκάρυδος/Still Life with Woodpecker”, Tom Robbins.
Παναγιώτα Καραγιάννη – Π.Κ.