Κοινώς, πρέπει να κάνεις και τα δύο.
Το Κουρδιστό Πορτοκάλι είναι ένα μυθιστόρημα του Anthony Burgess (1962) που έγινε ταινία από τον Stanley Kubrick (1971)
Το στοίχημα του να αποδόσεις αυτή τη συγκλονιστική ταινία στο θέατρο ήταν τεράστιο. Η πλοκή πατάει ακριβώς στα βήματα του σεναρίου της ταινίας ενώ παράλληλα υπάρχουν βασικές διαφορές στον τρόπο προσέγγισης οι οποίες δεν ξενίζουν όποιον βλέπει την παράσταση έχοντας δει την ταινία κι αυτό είναι ένα μεγάλο συν. Και εκεί είναι ίσως το σημείο που κερδίζεται το στοίχημα.
Καθώς περιμένεις την παράσταση να ξεκινήσει ακούγεται μια μουσική η οποία σε παραπέμπει σε ταινίες τρόμου του ’70 και εκπληρώνει άριστα το σκοπό της : να σου διαταράξει την ηρεμία και να σου δημιουργήσει μια σύγχυση που δε μπορείς να προσδιορίσεις (αυτό ακριβώς που συμβαίνει από το πρώτο μέχρι το 136ο και τελευταίο λεπτό του αριστουργήματος του Kubrick).
Η ερμηνεία του Άρη Σερβετάλη, ο οποίος χωρίς υπερβολή πήρε όλη την παράσταση πάνω του, είναι υποδειγματική. Σίγουρα ο ρόλος του Alex είναι από μόνος του επιβλητικός αλλά ο Σερβετάλης σε κάνει να μην μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω του ούτε δευτερόλεπτο. Το βλέμμα, η κίνηση, η φωνή είναι ακριβώς αυτό που πρέπει να είναι. Τρομακτικός, παρανοϊκός, βίαιος, ψυχικά ασταθής και απρόβλεπτος.
Το πιο ιδιαίτερο στοιχείο της παράστασης, αυτό που συγκλονίζει είναι η προσέγγιση στις σκηνές βίας. Σε αντίθεση με τον Kubrick, που τις επενδύει μουσικά είτε με κλασσική μουσική είτε με χαρούμενα ακούσματα, ο σκηνοθέτης της παράστασης Γ. Κακλέας επιλέγει κάτι διαφορετικό. Psychedelic trance…
…και οι σκηνές βίας δοσμένες με χορευτικά (ουσιαστικά ο τρόπος που χρησιμοποιείται στις ταινίες για να γυριστούν οι σκηνές μάχης). Πολύ ενδιαφέρον επίσης και το σημείο «θεραπείας» του Alex με εναλλαγές στη μουσική αλλά και στην ατμόσφαιρα. Από τη μια psy-trance μουσική με έντονες και γρήγορες κινήσεις των ηθοποιών όταν γεμίζουν με φάρμακα τον οργανισμό του πρωταγωνιστή κι από την άλλη η χαοτική εγκεφαλικά κατάσταση στην οποία ο Alex βρίσκεται υπό την επήρεια των φαρμάκων.
Στα 90 λεπτά που διαρκεί η παράσταση ο θεατής είναι καθηλωμένος κοιτάζοντας εναλλάξ τη σκηνή και τον τοίχο, όπου προβάλλονται εικόνες που σχετίζονται με την πλοκή – για παράδειγμα μια μηχανική αγελάδα που παράγει το περίφημο γάλα-ναρκωτικό που πίνουν οι πρωταγωνιστές.
Φυσικά μιλάμε για ένα story με τεράστιο κοινωνικό υπόβαθρο που δίνει τροφή για σκέψη και προβληματισμό. Ιδίως αν αναλογιστούμε σε ποια περίοδο γράφτηκε λειτουργεί περισσότερο σαν επαναστατικό μανιφέστο παρά σαν μυθιστόρημα. Αυτό όμως είναι ένα άλλο ζήτημα που καλύτερα να αναπτυχθεί κάποια άλλη στιγμή.
Το συμπέρασμα είναι ότι αξίζει πραγματικά να δεις αυτή την παράσταση καθώς έχει γίνει πολύ καλή δουλειά από τους συντελεστές. Και κυρίως αξίζει να δεις αυτόν τον Άρη Σερβετάλη.
Σταυρούλα Κουλίτση