45 χρόνια μετά από τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και η αναφόρα του μας δίδει εξαιρετικά επίκαιρα μηνύματα. Ίσως μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τη σημασία των μαζικών μη βίαιων δράσεων πολιτικής ανυπακοής αλλά και να απορρίψουμε απόψεις ότι η επιλογή της μη βίας σημαίνει παθητικότητα και άρνηση της επανάστασης……Αλλά και να δώσουμε ένα μεγάλο αντιρατσιστικό μήνυμα, καθώς ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είναι μια φυσιογνωμία που είναι άρρηκτα “βιωματικά” συνδεδεμένη με το ρατσισμό.
Είναι ο άνθρωπος που τολμούσε να ονειρεύεται, ηγέτης των Αφροαμερικανών που ήρθε αντιμέτωπος με τον εφιάλτη του ρατσισμού, ο εφημέριος από την Τζόρτζια, που γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1929.Υπήρξε ακτιβιστής, αντιρατσιστής, ανθρωπιστής, υπέρμαχος των πολιτικών δικαιωμάτων για τους μαύρους, φιλειρηνιστής, πολέμιος του «βρώμικου» πολέμου των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, αντίπαλος της αποικιοκρατίας, κήρυκας της μη βίας και της ισότητας. Πηγή έμπνευσής του υπήρξε ο Μαχάτμα Γκάντι, ο ηγέτης του κινήματος για την ανεξαρτησία της Ινδίας, που με τις μη βίαιες μορφές δράσης του κλόνισε συθέμελα το καθεστώς της Βρετανικής αποικιοκρατίας και οδήγησε στην απελευθέρωση της μεγάλης χώρας του, το 1947.
Μπορεί ο αγώνας του να ήταν τόσο σκληρός ώστε τελικά θυσιάστηκε για τις ιδέες του και δολοφονήθηκε, όμως το κήρυγμά του έμεινε ζωντανό, και τελικά έγινε πραγματικότητα! Αυτό που κράτησε το κήρυγμά του ζωντανό ήταν η φλόγα της αγάπης για το συνάνθρωπο, όσο διαφορετικός και αν είναι. Ο ίδιος το 1963 εκφωνώντας το περίφημο λόγο του “I have a dream” έλεγε: «Έχω ένα όνειρο ότι κάποια μέρα τα τέσσερα μικρά παιδιά μου θα ζήσουν σε μία χώρα όπου δεν θα κρίνονται από την απόχρωση του δέρματός τους, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους….. Ότι μια μέρα μικρά μαύρα αγόρια και κορίτσια θα μπορούν να ενώσουν τα χέρια τους μαζί με τα λευκά παιδιά σαν αδέρφια….. Εκείνο για το οποίο η δικιά μας γενιά θα μετανιώσει πικρά δεν θα είναι τόσο η σκληρότητα και οι αδικίες των κακών ανθρώπων, όσο η απαράδεκτη σιωπή των καλών…..»
Οι ΗΠΑ τιμούν τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στις 16 Ιανουαρίου, καθώς έχει θεσπιστεί ως ημέρα γιορτής και μνήμης προς τον άνθρωπο που αντιτάχθηκε στις ρατσιστικές διακρίσεις στη χώρα του με τον πιο ειρηνικό και αποτελεσματικό τρόπο. Παρόλ΄ αυτά, τα μηνύματα και τα διδάγματα του είναι περισσότερο από επίκαιρα στην Ελλάδα του 2013. Ο Martin Luther King θεωρούσε ότι η προσπάθεια ανάπτυξης κλίματος «ανοχής» (όρος πολιτικά πολυφορεμένος στην προσπάθεια καταπολέμησης των ρατσιστικών φαινομένων) δεν είναι λύση. Η ανοχή δεν μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της κοινωνική συνοχής. Η ανοχή συμβάλει στο να παραμένει ο καθένας περιχαρακωμένος στη γωνιά του, δεν οδηγεί στην αμοιβαία κατανόηση και επικοινωνία. Για αυτό το λόγο, ο Martin Luther King δεν μιλούσε για ανοχή. Μιλούσε για αγάπη…Χρειάζεται να θυμόμαστε αυτή την αγάπη για να κατανοούμε ότι ο «άλλος» είναι ίδιος με εμάς.
Στις μέρες μας τα φαινόμενα του ρατσισμού όλο και αυξάνονται.2013.. ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης, ταχύτατη διάδοση της γνώσης και σχέσεις ανάμεσα στα έθνη, πιο στενές λόγω συγκρότησης υπερεθνικών κοινοτήτων που δηλώνουν τη συμφιλίωση των λαών ή τουλάχιστον, τη συνεργασία τους. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι κάπως παράδοξο να παρουσιάζεται και να εντείνεται το φαινόμενο του ρατσισμού, που όχι μόνο δεν προωθεί το πολιτισμό, αλλά αντίθετα τον γυρίζει πολλά χρόνια πίσω. Όπως έλεγε λοιπόν και ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ…….
“Αρνούμαι να δεχτώ την ιδέα ότι η ανθρωπότητα είναι τόσο τραγικά περιορισμένη στα μαύρα μεσάνυχτα του ρατσισμού και του πολέμου που η φωτεινή ημέρα της ειρήνης και της αδελφότητας δεν μπορεί να γίνει ποτέ πραγματικότητα.”
Επειδή όμως η δράση του ήταν πολύμορφη, δε μπορώ να μην κάνω αναφορά στο κίνημα των αξιών που πάντα πίστευε. Και η εποχή μας δε περνάει απλά οικονομική κρίση, αλλά κρίση αξιών. Ας λαβουμε λοιπόν το πιο επίκαιρο μήνυμα από έναν άνθρωπο που δρούσε χρόνια πριν….
«Μια αληθινή επανάσταση αξιών – έλεγε ο Κίνγκ – θα μας κάνει να αναρωτηθούμε για το δίκαιο πολλών από τις παρελθούσες και σύγχρονές μας πολιτικές. Μια αληθινή επανάσταση αξιών δε θα επιτρέπει τον εφησυχασμό μπροστά στο αυξανόμενο χάσμα πλούτου και φτώχειας. Η Δυτική αλαζονεία ότι έχουμε τα πάντα να διδάξουμε τους άλλους και τίποτα να διδαχθούμε απ’ αυτούς δεν είναι δίκαιη».
Αλεξάνδρα