Είναι η μητέρα των ελληνικών παραδοσιακών χορών, είναι η ίδια η κληρονομιά μας… πόσα όμως γνωρίζουμε γι΄αυτήν;
Η ζωή στην μεγαλοαστική οικογένεια…
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1903 από τον δικηγόρο Νικόλαο Στράτο και την Μαρία Κορομηλά, κόρη του θεατρικού συγγραφέα και δημοσιογράφου, Δημήτρη Κορομηλά. Μεγάλωσε μέσα στην μεγαλοαστική κοινωνία της πρωτεύουσας και διδάχθηκε από μικρή ηλικία τις τέχνες και τα γράμματα. Μιλούσε πολλές ξένες γλώσσες, έπαιζε μουσικά όργανα και συμμετείχε σε χορούς ανακτόρων. Ο πατέρας της υπήρξε Υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Δημητρίου Ράλλη αλλά και Πρωθυπουργός για λίγες ημέρες με τους αντιβενιζελικούς μετά την Μικρασιατική καταστροφή του 1922.
Τότε η Δωροθέα αναγκάστηκε να ζήσει με ένα φρικτό για την ηλικία της πεπρωμένο. Ο Νικόλαος Στράτος καταδικάστηκε από την χούντα για εσχάτη προδοσία και εκτελέστηκε με θανατική ποινή. Η περιουσία της οικογένειας κατασχέθηκε και η μητέρα της βίωσε τον κοινωνικό υποβιβασμό με αποτέλεσμα η Δωροθέα να ζήσει τα επόμενα 10 χρόνια μακριά από τη χώρα της και από την πλούσια κι άνετη ζωή να βρεθεί στην φτώχεια της ξενιτιάς.
Η ίδρυση του Χοροθεάτρου…
Το 1932 επιστρέφει στην Ελλάδα και μαζί με τον δικηγόρο αδερφό της, ο οποίος είχε εκλεγεί Βουλευτής, αρχίζει να δικτυώνεται ξανά και αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στο φιλανθρωπικό έργο της Αρχιεπισκοπής στα χρόνια της κατοχής. Γίνεται έπειτα, το δεξί χέρι του ιδιοκτήτη του Θεάτρου Τέχνης, Κάρολο Κουν και το 1952 ξυπνά πρώτη φορά μέσα της η ανάγκη να αναδείξει τους Ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς ύστερα από κοινό αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης. Αφορμή ήταν μία παράσταση ενός 100μελούς κρατικού συγκροτήματος της Γιουγκοσλαβίας που περιόδευε σε διάφορες χώρες με δημοτικούς χορούς και φορεσιές, όταν στην Ελλάδα το μόνο που υπήρχε εκείνα τα χρόνια ήταν το Λύκειο Ελληνίδων που περιστασιακά και με στολές Αμαλίας έκανε 2 με 3 παραστάσεις το χρόνο.
Το 1953 λοιπόν, η Δωροθέα με την βοήθεια του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Σοφοκλή Βενιζέλου και τον καθηγητή Λαογραφίας του Πανεπιστημίου, Γεωργίου Μέγα, ιδρύει το Σωματείο «Ελληνικοί Χοροί-Δόρα Στράτου» το πρώτο οργανωμένο συγκρότημα παραδοσιακών χορών της Ελλάδας με καθημερινές παραστάσεις, με περιοδείες στο εξωτερικό, ακριβές φορεσιές και πλούσιο ρεπερτόριο που να γεμίζει τον θεατή. Αυτό ήταν το όνειρό της το οποίο κι έκανε πραγματικότητα ενώ μερικά από τα ονόματα που συνεργάστηκαν μαζί της ήταν ο Μάνος Χατζηδάκης, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Δημήτρης Χορν, ο Σίμων Καράς, η Τζίνα Μπαχάουερ και ο Γιάννης Τσαρούχης. Με την βοήθεια μάλιστα του τελευταίου φτιάχνονται οι πρώτες αυθεντικές φορεσιές με ζωγραφιστά κεντήματα ενώ η Δωροθέα τριγυρνά σε όλα τα χωριά της χώρας συγκεντρώνοντας άγνωστους και σπάνιους παραδοσιακούς χορούς, παλιά κοσμήματα, στολές αλλά και τους καλύτερους χορευτές και οργανοπαίκτες.
Σε ηλικία 50 ετών, καμάρωσε το θέατρό της να δίνει θριαμβευτικές παραστάσεις σε 21 χώρες παγκοσμίως και το 1963 με εντολή του Κωνσταντίνου Καραμανλή αποκτά το θέατρο τον δικό του αποκλειστικό χώρο εκπαίδευσης και παραστάσεων στον λόφο του Φιλοπάππου που βρίσκεται μέχρι και σήμερα.
Η ζωή της γυναίκας αυτής ήταν μέχρι το τέλος πολυτάραχη, το 1967 συλλαμβάνεται και φυλακίζεται γιατί έκρυβε μέσα στο σπίτι της τον δημοσιογράφο Χρήστο Λαμπράκη όταν είχε ξεσπάσει το Κυπριακό ζήτημα αλλά καταφέρνει να κερδίσει την ελευθερία της με την βοήθεια της Μελίνας Μερκούρη από το εξωτερικό.
Οι τιμητικές διακρίσεις…
η Δόρα Στράτου ήταν επίσης ιδρύτρια του σωματείου «Ζωντανό Μουσείο – Δόρα Στράτου» καθώς και ιδρυτικό μέλος του Θεάτρου Τέχνης και του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (Αντιπρόεδρος μέχρι το 1966) και μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου θεάτρου (1951-1966).
Έγραψε τρία βιβλία
«Μια παράδοσις, μια περιπέτεια»
«Οι λαϊκοί χοροί – ένας ζωντανός δεσμός με το παρελθόν»
και «Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί» που μεταφράσθηκαν σε πολλές γλώσσες.
Επίσης είχε παρουσιάσει τέσσερις εκθέσεις συγκριτικής φωτογραφίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό και εξέδωσε μια μεγάλη σειρά δημοτικών τραγουδιών με 45 δίσκους.
Το έργο της αναγνωρίσθηκε διεθνώς και επιχορηγήθηκε από το Ίδρυμα Φορντ. Βραβεύθηκε από την Ένωση Αμερικανικού Εκπαιδευτικού Θεάτρου κερδίζοντας την μεγαλύτερή της διάκριση, το Παγκόσμιο Βραβείο Θεάτρου το 1963, αλλά κι από την Ακαδημία Αθηνών το 1974 και με Αργυρό Μετάλλιο από τον Όμιλο Ροταριανών ένα χρόνο αργότερα.
Σήμερα 28 χρόνια μετά τον θάνατό της, το Χοροθέατρο Δόρα Στράτου επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και τον ΕΟΤ υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων. Συνεργάζεται με το Διεθνές Συμβούλιο Χορού CID, την ανώτατη οργάνωση της UNESCO και διοργανώνει μεγάλα φεστιβάλ ετησίως. Αποτελείται από 75 μόνιμους χορευτές και οργανοπαίκτες και διαθέτει συλλογή πάνω από 2 χιλιάδες παραδοσιακές φορεσιές με κοσμήματα και κεντήματα ενώ παράλληλα διατηρεί και μία μεγάλη βιβλιοθήκη αρχείων γεμάτη με τον Ελληνικό πολιτισμό έτσι όπως τον κληροδότησε η μεγάλη αυτή προσωπικότητα της ιστορίας του Ελληνικού Χορού.
Βούλα Κ.