Μια τέλεια ατέλεια

Η ενασχόληση με τον καθρέφτη δεν είναι προνόμιο κανενός από τα δύο φύλα. Ολοι και όλες έχουν περάσει πολλές ώρες μπροστά του ή έχουν ρίξει μια φευγαλέα ματιά στον εαυτό τους. Στο πλαίσιο αυτής της βουβής συζήτησης με το είδωλό τους οι άνθρωποι αρχίζουν να φιλοσοφούν, αγναντεύοντας την παροντική τους υπόσταση, ενώ την ίδια στιγμή το μυαλό τους παλινδρομεί μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Είτε ένα σώμα είναι λιπόσαρκο ή υπέρβαρο ή διαθέτει κάποια εξωτερική ατέλεια, η οποία ενοχλεί τον κάτοχό της, η σκέψη είναι πάντοτε η ίδια. Το πώς θα καταστεί δυνατόν να εξαλειφθεί αυτή η σωματική παραφωνία και να αποκατασταθεί η αρμονία των πραγμάτων. Κάποτε κάποιοι προβαίνουν σε υπερβολές, από υπέρμετρη αγάπη για τους ίδιους, με τελικό αποτέλεσμα το μίσος.

ΜΙΑ ΤΕΛΕΙΑ ΑΤΕΛΕΙΑ
Ο πιο σοβαρός λόγος για τον οποίον ένας άνθρωπος επιθυμεί σφόδρα να αλλάξει τον εαυτό του είναι ένα πρόβλημα υγείας. Εκεί τα κοσμητικά κριτήρια δεν έχουν θέση. Η υγεία, τόσο η σωματική, όσο και η πνευματική, είναι από τα κυριότερα αγαθά που θα αποκτήσει ο άνθρωπος ποτέ στη διάρκεια του βίου του. Επομένως οφείλει να τα διαφυλάξει, προκειμένου να καταστήσει την πορεία του σε αυτό τον κόσμο όσο το δυνατόν ποιοτικότερη.

Στο πλαίσιο της ψυχικής υγείας, διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες ενεργοποιούν αρνητικά συναισθήματα, είτε στον οικογενειακό πυρήνα, είτε στο εργασιακό περιβάλλον, είτε σε μια ομάδα δίχως συγγενικούς δεσμούς. Απαξ και συμβεί κάτι τέτοιο, το κακό δεν αργεί να γίνει. Η ψυχή επιτίθεται στο σώμα και το καταστρέφει. Παίρνει το αόρατο πινέλο της και ζωγραφίζει επάνω του τη μορφή της τη δεδομένη στιγμή. Ετσι ο άνθρωπος, σαν άλλο αγρίμι εκτός του φυσικού του περιβάλλοντος, αποτραβιέται σιγά σιγά από τα εγκόσμια, υπομένοντας στωικά τις προσωπικές του πληγές.

Δυστυχώς η ανθρώπινη φύση είναι επιρρεπής στη ματαιοδοξία. Εχοντας την αίσθηση ότι κάτι, το οποίο επιβάλλεται από τις περιστάσεις, τη μόδα της εποχής, τα λεγόμενα ενός αγαπημένου προσώπου ή ενός ατόμου, από το οποίο επιδιώκει κάποιος ή κάποια να κλέψει λίγες στιγμές ευτυχίας, θα είναι το ιδανικό και το καλύτερο για εκείνον ή εκείνην, επιδίδεται σε έναν αγώνα με έπαθλο ένα αέρινο συνονθύλευμα λόγων και έργων. Η ματαιοπονία καταπονεί σώμα και ψυχή και όταν τελικά οι κόποι δεν ευοδώνονται, το άτομο βρίσκεται σε χειρότερη θέση από το σημείο εκκίνησής του. Ο άνθρωπος θηρεύει την τελειότητα, με σκοπό την προσωπική του ολοκλήρωση. Ξεχνάει όμως ότι στην ουσία κυνηγά μια μεγάλη χίμαιρα, αφήνοντας στην άκρη την προσωπικότητά του. Πολλές φορές είναι γεγονός ότι μια αλλαγή, είτε μικρή είτε μεγάλη, μπορεί να επιφέρει και θετικά και αρνητικά αποτελέσματα στον άνθρωπο, με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι δεν ξεχνάμε ότι αυτή είναι μόνο εξωτερική και υποβοηθά τη βελτίωση του εσωτερικού μας κόσμου. Σε διαφορετική περίπτωση αυτή καταντά αυτοσκοπός και εμμονή.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση οφείλουμε να στραφούμε στη νόησή μας και να εξετάσουμε λεπτομερώς τον εαυτό μας. Η αυτογνωσία είναι σημαντικότατη, σωτήρια θα έλεγε κανείς. Η συνειδητοποίηση ενός προβλήματος, εάν αυτό υπάρχει, είναι το πρώτο βήμα για την ψυχική μας αποκατάσταση και τη γενικότερη ισορροπία. Εάν αντιμετωπίσει κανείς το όποιο ζήτημα τον ταλανίζει σοβαρά και σθεναρά, τότε θα μπορέσει να το ξεπεράσει. Για να φτάσει όμως σε αυτό το σημείο, οφείλει να αναλογιστεί πρώτα τη ρίζα του κακού και κατά πόσο αυτή ενέχει το στοιχείο της αρνητικότητας.

ΜΙΑ ΤΕΛΕΙΑ ΑΤΕΛΕΙΑ

Από λογοτεχνικά παραδείγματα έρχονται αιφνιδίως στο νού Η Παναγία των Παρισίων και το Φάντασμα της όπερας. Η συγγραφική μεγαλοφυία του Βίκτορος Ουγκώ και του Γκαστόν Λερού αντίστοιχα μας έδωσαν την ευκαιρία να εξετάσουμε το ζήτημα της ασχήμιας σε αντιπαραβολή με τα ψυχικά χαρίσματα, τα οποία υπερτερούν της εξωτερικής εμφάνισης και την επισκιάζουν. Η ζεστή καρδιά του καμπούρη κωδωνοκρούστη και το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του παραμορφωμένου μουσικού ήταν στοιχεία, τα οποία οι ίδιοι, ελλείψει αυτοπεποίθησης, παραγκώνισαν και έθαψαν μέσα τους, σίγουροι ότι δεν θα γίνονταν ποτέ αποδεκτοί από τον κοινωνικό τους περίγυρο. Και όμως, ύστερα από τρομερόν αγώνα καταφέρνουν να αντικρίσουν στα μάτια τον κόσμο, ο οποίος, αρχικά μπορεί να αποτροπιάζει, αλλά γνωρίζοντάς τους καλύτερα, σβήνει από τη συνείδησή του τον παράγοντα εμφάνιση. Το Ασχημόπαπο του Χάνς Κρίστιαν Αντερσεν είναι μια ακόμη κλασική περίπτωση κοινωνικής απόρριψης και μίσους για τη διαφορετικότητα ενός πλάσματος, το οποίο στην πορεία της ζωής του εξελίσσεται σε κάτι το οποίο, όσοι το χλεύαζαν σε παλαιότερες εποχές, τώρα δεν τολμούν να το αγγίξουν, αναγνωρίζοντας το ολέθριο σφάλμα τους.

Με εφόδια τη σκέψη, την καλή ψυχολογία, την αγάπη, τις καίριες συμβουλές, μπορεί ο άνθρωπος να μεγαλουργήσει. Κάποια παραπανήσια κιλά, κάποιο τραύμα, κάποια φυσική ατέλεια, κάποιο ιδιαίτερο σημάδι το οποίο διαθέτουμε εκ γενετής δεν θα πρέπει να αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για την απόλαυση του τώρα και του αύριο. Στην περίπτωση που επιθυμούμε να διορθώσουμε κάτι επάνω μας, πρέπει να το κάνουμε σε απολύτως ελεγχόμενο περιβάλλον, ύστερα από περίσκεψη, μετά από συζήτηση με ειδικούς επί του θέματος. Ο αυθορμητισμός είναι καλό πράγμα για τις νεαρότερες ηλικίες. Οχι ότι θα έπρεπε να εκλείψει από τους μεγαλύτερους, αλλά καλό θα ήταν να συνοδεύεται και από μια ελαφρά αμφιβολία, ώστε η μετάνοια να μην ακολουθεί.

Μόνο μέσω του πεντακάθαρου μυαλού μόρούμε να ελέγξουμε τον εαυτό μας, να τον αξιολογήσουμε και να προβούμε στις όποιες ενέργειες αυτοβελτίωσης, ανεπηρέαστοι από το εφήμερο, το ελαφρύ, το ανούσιο, το καταναγκαστικό και το αταίριαστο. Ο δρόμος προς την κατάκτηση της αυτογνωσίας είναι μακρύς και δύσβατος. Προς αυτόν αρωγοί μας στέκονται η καλή μας φυσική κατάσταση σε συνδυασμό με μια άρτια και θαλερή ψυχική υγεία. Ο σατιρικός Λατίνος συγγραφέας Γιουβενάλης συνόψισε την παραπάνω σκέψη σε μια πολύ όμορφη φράση: Esto mens sana in corpore sano ( = Νούς υγιής εν σώματι υγιεί). Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμά του, δίνοντας ελάχιστη σημασία σε όσα μας προσδίδουν μιαν ιδιαιτερότητα και μας κάνουν να ξεχωρίζουμε από το πλήθος.

Γρηγόρης Χατζηλαμπρινός