Μύθοι και αλήθειες πίσω από τις υπερτροφές-superfoods

Πριν από μερικά χρόνια ακούγαμε και διαβάζαμε τον όρο “superfoods” αγνοώντας οι περισσότεροι τι ακριβώς κρύβεται πίσω από αυτά. Πλέον παρατηρούμε τα προϊόντα αυτής της κατηγορίας να κατακλύζουν κυριολεκτικά την παγκόσμια αγορά, υποσχόμενα ευεξία, διατήρηση σωματικού βάρους μέχρι και πρόληψη ασθενειών…! Τι περιέχουν αυτά τα τρόφιμα, σε τι ποσότητες μπορούμε να τα καταναλώνουμε, μύθοι πίσω από τις πολύτιμες χρήσεις τους και αλήθειες για τον βαθμό επικινδυνότητας που κρύβει η νέα μόδα, είναι ερωτήματα που θα έπρεπε να δημιουργηθούν προτού αποφασίσουμε να τα βάλουμε στην καθημερινότητά μας.

Τι είναι τα superfoods;

Με τον όρο “υπερτροφές” χαρακτηρίζονται οι τροφές εκείνες που περιέχουν περισσότερα από 200 πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, υψηλής βιοδιαθεσιμότητας, τα περισσότερα εκ των οποία σπάνια υπάρχουν στα συνήθη τρόφιμα.

Συστατικά δηλαδή με υψηλή διατροφική αξία, που συντελούν στην καλή υγεία του ανθρώπινου οργανισμού, χωρίς όμως να έχουν πολλές θερμίδες. Ένα όνειρο για πολλούς διατροφολόγους που θα έλυνε σαν από μηχανής θεός όλα τα εμπόδια στην καθημερινή τους πάλη να διατηρήσουν τα επίπεδα παχυσαρκίας χαμηλά.

 

superfoods.freeminds.gr
Ποιά είναι τα superfoods;

Τέτοιες τροφές τις συναντάμε πολύ συχνά, αλλά δεν γνωρίζουμε ίσως πως ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, τα πιο συνηθισμένα αναφέρονται παρακάτω:

  • Σπιρουλίνα, 
  • Κινόα & σπόροι Chia
  • Goji Berries 
  • Αλεύρι Ζέας
  • Ιπποφαές
  • Κακάο και μαύρη σοκολάτα (!)
  • Ξηροί καρποί (κυρίως αμύγδαλα & καρύδια)
  • Κόκκινα φασόλια
  • Μπρόκολο & Σπανάκι
  • Σολομός

Σε όλα τα προαναφερθέντα, δεν αμφιβάλει κανείς πως συναντάμε πληθώρα θρεπτικών συστατικών όπως ο σίδηρος και το ασβέστιο στα πράσινα φύλλα και στους ξηρούς καρπούς, μέχρι πρωτεΐνες, Ω-λιπαρά οξέα αλλά και ισχυρά αντιοξειδωτικά σε όλα τα υπόλοιπα.

superfoods.everythingyoushouldknowabout.freeminds.gr

 

Μύθοι και Αλήθειες

Το ότι περιέχονται τέτοια πολύτιμα συστατικά στις παραπάνω τροφές δεν σημαίνει πως αυτομάτως θα βρίσκονται και στον οργανισμό μας, μόλις τα καταναλώσουμε. Πίσω από την καταπληκτική προσπάθεια της διαφήμισης και της ένταξής τους στον νέο μοδάτο τρόπο ζωής μας, κρύβονται προβλήματα όπως το ποσοστό της απορρόφησης, της βιοδιαθεσιμότητας και της τοξικότητας τους στον οργανισμό.

Πρώτα στην κατηγορία, τα διάσημα berries, που έχουν αγαπηθεί όσο κανένα άλλο superfood γιατί αν μη τι άλλο προσφέρουν απίστευτη πολυχρωμία και ζωντάνια στο πιάτο μας και ομορφαίνουν την φωτογραφίας μας στα media. Αυτά φαίνεται ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, προστατεύουν από καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο, ενώ λέγεται ότι αυξάνουν και το προσδόκιμο ζωής. Όλα αυτά βέβαια προκύπτουν συμπερασματικά αιώνες πριν από τις χρήσεις τους στην Κινέζικη ιατρική.

gojiberries.goodorbadfreeminds.gr

Η αλήθεια είναι πως τίποτα από τα παραπάνω δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αφού σύμφωνα με τους διατροφολόγους μόνο αν φάει κανείς 13 μερίδες καρπών θα έχει καταφέρει να λάβει τόσα αντιοξειδωτικά όσα θα του έδινε ένα απλό κόκκινο μήλο. Παράλληλα περιέχουν μια χημική ένωση που ονομάζεται σαπωνίνες, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο πεπτικού συνδρόμου ενώ θα πρέπει να μην λαμβάνονται παράλληλα με λήψη φαρμάκων για το διαβήτη και την αρτηριακή πίεση καθώς έχει παρατηρηθεί ότι προκαλούν εξανθήματα.

Ένα δεύτερο παράδειγμα, τα σκούρα πράσινα φύλλα που διαθέτουν πολλά από τα superfoods, είναι γεμάτα βιταμίνες, ασβέστιο, σίδηρο και άλλα θρεπτικά συστατικά. Η συχνή κατανάλωσή τους ωστόσο αυξάνει τα επίπεδα γλυκοσινολατών, μία ομάδα φυτοχημικών ενώσεων που σε ορισμένες περιπτώσεις επηρεάζουν τη λειτουργία του θυροειδούς και σε πολύ μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν ακόμη και βρογχοκήλη. Για το λόγο αυτό καλό θα είναι να μην υπερβάλουμε στην κατανάλωσή τους και να τα προτιμάμε μαγειρεμένα καλά.

λαχανικα.freemindssuperfoods.freeminds.gr

Σπόροι Κινόα, αγαπημένο από τους οπαδούς του γυμναστηρίου καθώς περιέχει έως και 18% περισσότερη πρωτεΐνη από οποιοδήποτε άλλο σιτηρό, ενώ είναι πλούσιο σε αμινοξέα που βοηθούν στο χτίσιμο των μυών του σώματος. Δεν έχει γλουτένη ενώ παρουσιάζει και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Ωστόσο, είναι γεμάτο με σαπωνίνες και λεκτίνες που μπορούν να ερεθίσουν το στομάχι, να προκαλέσουν φούσκωμα, ενώ ερευνάται το αν είναι εντελώς απαλλαγμένο από γλουτένη.

Τελευταία παρατηρείται και μία έντονη κατανάλωση στους σπόρους Chia. Οι σπόροι του συγκεκριμένου φυτού που φυτρώνει κυρίως στη Λατινική Αμερική έχουν οκτώ φορές περισσότερα Ω3-λιπαρά οξέα από το σολομό και είναι γεμάτοι πρωτεΐνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά. Επίσης, συστήνεται να το καταναλώνουν σε όσους κάνουν δίαιτα καθώς δημιουργεί μια αίσθηση πληρότητας στο στομάχι. Η τελευταία τους ιδιότητα μπορεί να αποβεί μοιραία για όσους εμφανίζουν γαστρεντερικά προβλήματα. Η μάζα των σπόρων που καταλήγει στο στομάχι απορροφά νερό και διογκώνεται ενώ είναι πλούσια και σε φυσικά άλατα, που ίσως μπλοκάρουν την απορρόφηση άλλων ουσιών. Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα να εμφανίζονται προβλήματα όπως ο μετεωρισμός, η δυσπεψία, το φούσκωμα και κατ’επέκταση πιο σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές σε μακροχρόνια λήψη τους.

Quinoa.benefits.freeminds.gr

Οι υπερτροφές εδώ και μερικά χρόνια “δραπέτευσαν” από τα ντουλάπια της κουζίνας “των λίγων” και κατέκλυσαν τα ράφια όλων των σούπερ μάρκετ, τους πάγκους των λαϊκών αγορών αλλά και τις σελίδες όλων των Media. Από αυτή τη στιγμή έπαψαν και να είναι ασφαλή. Η μόδα ανέκαθεν ήταν ένα ισχυρό όπλο του υπερκαταναλωτισμού αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να επιτρέπουμε να τίθεται η υγεία μας σε κίνδυνο. Πρέπει να γνωρίζουμε και τις δύο όψεις του νομίσματος και να ακολουθούμε την εκδοχή του “παν μέτρον άριστο” αφού τα πάντα σε αυτό τον κόσμο, όταν φτάνουν σε υπερβολή μόνο βλάβη μπορούν να προκαλέσουν.

Β.Κ.