Νόμπελ Λογοτεχνίας 2017: η βράβευση ενός διαμαντιού

Όπως κάθε χρόνο, όλος ο πλανήτης αναμένει με αγωνία την ανακοίνωση του βραβείου  Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Ακαδημία. Μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν για τον περσινό νικητή, Bob Dylan, ανακοινώθηκε πως το βραβείο για το 2017 απονέμεται στο Βρετανό  συγγραφέα Kazuo Ishiguro.

Η λιτή ανακοίνωση στον τύπο  από τη γραμματέα της Ακαδημίας, Sara Danius, σε τέσσερεις γλώσσες, εύγλωττα δήλωνε πως βραβεύει έναν συγγραφέα,  ο οποίος «με μυθιστορήματα μεγάλης συναισθηματικής δύναμης, έχει αποκαλύψει την άβυσσο κάτω από την απατηλή μας αίσθηση της σύνδεσης με τον κόσμο». Στην αναλυτικότερη συνέντευξη που ακολούθησε, τον χαρακτήρισε ως «διαμάντι» και παρομοίασε τον τρόπο γραφής του συγγραφέα ως μείξη εκείνου της Jane Austen, του Franz Kafka και του Marcel Proust. Επαινέθηκε επίσης η ηθική του ακεραιότητα και  η προσπάθεια του να δημιουργήσει ένα πλήρες αισθητικό σύμπαν.  Ο Ishiguro μέσα από τα έργα του υπενθυμίζει όσα πρέπει να περάσουν στη λήθη προκειμένου να επιβιώσει στο σύγχρονο κόσμο το άτομο και η κοινωνία.

Kazuo Ishiguro.

Με καταγωγή από την Ιαπωνία, αλλά έχοντας ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Βρετανία, ο 53-χρονος Ishiguro έχει καταπιαστεί με διάφορα κειμενικά είδη όπως το μυθιστόρημα, το διήγημα, τη μουσική και το σενάριο.

Τα έργα του κινούνται στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας, του δράματος και του ιστορικού μυθιστορήματος. Την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα την έκανε το 1982  με το μυθιστόρημα  “A pale view of hills”. Αμέσως μετά ακολούθησαν τα μυθιστορήματα «Ένας καλλιτέχνης του ρευστού κόσμου», «Ο απαρηγόρητος», «Όταν ήμασταν ορφανοί». Εκείνο όμως που κέρδισε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού και τον καταξίωσε στο χώρο της κριτικής ήταν το μυθιστόρημα «The remains of the day” (“Τα απομεινάρια μιας μέρας”) του 1989. Γρήγορα τα αντίτυπα ξεπέρασαν το εκατομμύριο, οι μεταφράσεις σε όλο τον κόσμο συνεχώς πλήθαιναν και έτσι εκτός των άλλων διακρίσεων κέρδισε το βραβείο Booker. Το 1993 μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνιστές των Anthony Hopkins και την Emma Thompson και σκηνοθέτη τον James Ivory. Έκτοτε, έχουν ακολουθήσει άλλα τρία μυθιστορήματα με γνωστότερο το «Θαμμένος Γίγαντας» του 2015.

Kazuo Ishiguro

O Ishiguro δεν είναι πολυγραφότατος συγγραφέας. Τα οκτώ του μυθιστορήματα, όμως, όλα γραμμένα σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, μεταφέρουν τον αναγνώστη σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η αγωνία της μνήμης και της λήθης. Με έντονο το παραμυθικό στοιχείο, θεωρείται συγγραφέας της νεότητας και της πρωτοπορίας. Γράφει για τα προβλήματα της περιθωριοποίησης και για τον μετέωρο σύγχρονο άνθρωπο που υποφέρει από υπαρξιακό άγχος.

Η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας είναι ακόμη νωπή και δεν έχουν καταγραφεί οι έντονες αντιδράσεις και διαφωνίες  του αναγνωστικού κοινού, όπως συνέβησαν τα τελευταία χρόνια και ιδίως το 2016. Το βέβαιο είναι πως ο Ishiguro εντάσσεται στο πάνθεον συγγραφέων μεγάλου βεληνεκούς, όπως ο Ορχάν Παμούκ, ο Ντάριο Φο, η Ντόρις Λέσινγκ, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς και ο Οκτάβιο Πας, κερδίζοντας παράλληλα και το έπαθλο των 945.000 ευρώ!

Ρία Ροροπούλου