Η ζωή μας μια βόλτα

Πάντα με μάγευαν τα ποδήλατα, ειδικά αυτά τα κλασικά με τη χαμηλή σέλα και το ψάθινο καλαθάκι του τιμονιού.Ξέρετε, η βόλτα με το ποδήλατο ήταν πάντα η πιο ξέγνοιαστη, η πιο χαρουμένη, η πιο συναρπαστική. Ακόμα θυμάμαι πόσα μεσημέρια κοιμήθηκα για να απολαύσω μια βόλτα, στο παρκάκι της γειτονιάς, αψηφώντας το κρύο, τη βροχή ή την πολλή ζέστη. Όσοι, μικροί και μεγάλοι είχατε ποδήλατο σίγουρα αναπολείτε αλλά όσοι δεν είχατε ίσως διαβάζοντας παρακάτω να θελήσετε να αρχίσετε τις ορθοπεταλιές.

Η εφεύρεση του δίτροχου φίλου μας δεν έχει συγκεκριμένη ημερομηνία ούτε συγκεκριμένο δημιουργό. Οι πηγές μας αναφέρουν οχήματα με τροχό που απαιτούσαν τη μυϊκή δύναμη του αναβάτη τους αλλά όχι στη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα.

ποδήλατα
Πρόγονος του ποδηλάτου με τη σημερινή του εμφάνιση θεωρείται η κατασκευή του Γερμανού Βαρόνου Κάρλ Φον Ντράις το 1817. Η «draisienne», όπως ονομάστηκε, ήταν σχεδιασμένη σχεδόν ολόκληρη από ξύλο. Δεν διέθετε πετάλια και η κίνησή της προϋπόθετε το σπρώξιμο με τη δύναμη των ποδιών προς τα πίσω. Γίνεται ευρέως γνωστή ως hobby-horse, γιατί οι υποστηρικτές της πίστευαν πως η κατασκευή της θα αντικαταστήσει το άλογο που μέχρι τότε ήταν το βασικό μεταφορικό μέσο του 19ου αιώνα.

Η εξέλιξη της «draisienne» έρχεται λίγα χρόνια αργότερα από τον Σκωτσέζο σιδηρουργό Κιρκπάτρικ ΜακΜίλαν, ο οποίος σχεδιάζει την «velocipede». Εισάγει την χρήση πεταλιών τα οποία συνδέονται με ράβδους στον πίσω τροχό. Η προσθήκη αυτή διευκολύνει την κίνηση του οχήματος αφού  αυξάνει την ταχύτητά του, που περιοριζόταν με την κίνηση των ποδιών του αναβάτη στο έδαφος.

Είκοσι χρόνια αργότερα, το 1860, ο Πιέρ Μισώ αλλάζει το σχέδιο του ΜαρκΜίλαν συνδέοντας τα πετάλια με το μπροστινό τροχό. Η σκέψη του όμως δεν σταματά εκεί και συνεχίζει εισάγοντας στους τροχούς συμπαγές καουτσούκ, οι οποίοι ανοίγουν το δρόμο για τη δημιουργία των, γνωστών σε όλους, λάστιχων.

Μια δεκαετία μετά οι Βρετανοί Στάρλευ και Χίλμαν σχεδιάζουν ένα ποδήλατο με μεγαλύτερη ρόδα στο μπροστινό μέρος και πολύ μικρότερη στο πίσω μέρος. Καταφέρνουν, για τα δεδομένα της εποχής, να αυξήσουν την ταχύτητα σε 24 χιλιόμετρα ανά ώρα. Το μειονέκτημα της «ariel», όπως ονομάστηκε, ήταν η πολύ υψηλή θέση της σέλας, η οποία μείωνε την ασφάλεια του αναβάτη λόγω της μη σωστής κατανομής του βάρους. Η ομοιότητά της με τα νομίσματα της εποχής της έδωσε το ψευδώνυμο « penny-farthing».

Το αγαπημένο μας ποδήλατο συνεχώς βελτιώνεται. Οι εφευρέσεις και οι πρωτότυπες ιδέες παίρνουν σάρκα και οστά πάνω στα προηγούμενα σχέδια. Η μετάδοση της κίνησης μέσω αλυσίδας, η χρήση ταχυτήτων, τα φρένα, ο κούφιος σκελετός, το «δυναμό» και η σαμπρέλα αλλάζουν τελείως την μορφή του ποδηλάτου. Το 1885 το μοντέλο « rover» που θεωρείται το πρώτο ποδήλατο είναι δημιουργία του Τζον Κέμπ Στάρλευ.

Πλέον, το δίκυκλο μεταφορικό μέσο γίνεται άνετο και δημοφιλές. Σιγά-σιγά εμφανίζονται οι πρώτες βιομηχανίες ποδηλάτων με χαρακτηριστική την Raleigh του Φράνκ Μπάουντεν, η οποία λίγα χρόνια μετά την ίδρυσή της παράγει 30.000 ποδήλατα το χρόνο. Η χρήση του σε όλες σχεδόν τις άκρες του κόσμου ως βασικό μεταφορικό μέσο είναι γεγονός. Η ανάπτυξη όμως των μηχανοκίνητων οχημάτων, μειώνει, με το πέρασμα των χρόνων, το ενδιαφέρον για το ποδήλατο στις ανεπτυγμένες χώρες.

ποδήλατα

Το 1885 καταφθάνει στην Ελλάδα ενώ το 1890, όταν ιδρύεται η Διεθνής Ποδηλατική Ομοσπονδία, διοργανώνονται οι πρώτοι ποδηλατικοί αγώνες. Η ανάγκη για τη δημιουργία ποδηλατοδρόμιου εμφανίζεται στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Κατασκευάζεται στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το γήπεδο Καραϊσκάκη. Σε εκείνους τους αγώνες στέφονται ολυμπιονίκες -και στα δύο αγωνίσματα ποδηλασίας- δύο Έλληνες: ο Αριστείδης Κωνσταντινίδης  και ο Γεώργιος Παρασκευόπουλος.

Τα τελευταία χρόνια ο πλανήτης μας «φωνάζει» να ξυπνήσουμε την οικολογική μας συνείδηση. Να περιορίσουμε τους ρύπους που εισέρχονται κάθε λεπτό στην ατμόσφαιρα, να μειώσουμε τη χρήση πλαστικών που μολύνουν τις θάλασσες κάθε μέρα και να δώσουμε μια ανάσα στο περιβάλλον που δέχεται παθητικά την καταστροφή του.

Το ποδήλατο είναι από μόνο του μια  οικολογική επιλογή για τις μετακινήσεις μέσα στις πόλεις- μικρές και μεγάλες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με χιλιάδες τρόπους και να ικανοποιήσει ακόμα και τους πιο απαιτητικούς. Ποδηλάτες και μη τρέχουν πάνω στις δύο ρόδες  με μόνα τους καύσιμα τα φουσκωμένα του λάστιχα, τα δυνατά φρένα του και η δική τους δύναμη. Είναι ιδανικό για ψυχαγωγία, αθλητικές δραστηριότητες, βόλτα και φυσικά για την σωστή ισορροπία. Όπως λέει και το αγαπημένο μου ρητό: «Για να κρατήσεις την ισορροπία, πρέπει να κινείσαι συνεχώς».

ποδήλατο Άμστερνταμ

Η απόδειξη, ότι το ποδήλατο επανέρχεται δυναμικά να κατακτήσει ξανά μια θέση ανάμεσα στα μεταφορικά μέσα, είναι πως σε πολλά μέρη του κόσμου έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί όμορφοι ποδηλατόδρομοι, που δίνουν μια ιδιαίτερα όμορφη αίσθηση στους δρόμους των πόλεων.

Ψάχνοντας ανακάλυψα πως οι διαβάσεις των ποδηλάτων σιγά-σιγά αυξάνονται τόσο στην χώρα μας όσο και σε χώρες του εξωτερικού. Οι σκέψεις των ανθρώπων για ανάπλαση των χώρων μιας πόλης έχουν πάντα μια θέση για ποδηλατόδρομους.

ποδηλατόδρομος Πρέβεζα

 

Τώρα εσείς θα αναρωτιέστε που τους βρίσκουμε. Λοιπόν, στην Ελλάδα τους συναντάμε στην Καλαμάτα, στην Κω, στην Καρδίτσα, στην Πρέβεζα, στα Τρίκαλα, στη Θεσσαλονίκη και που ξέρετε ίσως ξεπηδήσουν και κάπου στην Αθήνα. Ενώ αν σας αρέσουν τα ταξίδια εκτός συνόρων μπορείτε να τους δείτε στο Άμστερνταμ, στο Δουβλίνο, στην Κοπεγχάγη, στη Φλωρεντία, στο Πόρτλαντ, στη Βαρκελώνη, στην Αϊτχόφεν και όπου αγαπούν πολύ τα ποδήλατα.

Κι αν όπως πιστεύω η ζωή μας είναι μια τεράστια  βόλτα, τότε το ποδήλατο είναι το πιο απολαυστικό μέσο για τη διαδρομή. Το γκάζι είναι στα πετάλια σου και το φρένο στα χέρια σου. Δεν χρειάζεται μηχανή για να λειτουργήσει αλλά τη δική σου διάθεση και ταχύτητα.

Μαριαλένα Βιλλιώτη