Ποιός ήταν τελικά ο Άγιος Βασίλης;

Με τις σκέψεις μας ακόμα στις διακοπές που μόλις πέρασαν και με πολλές ευχές για μία νέα δημιουργική χρονιά ας δούμε με μία άλλη ματιά τον αγαπημένο Άγιο Βασίλη στην πραγματική του ζωή. Ποιός ήταν, που έδρασε και γιατί του ανήκει η πρώτη μέρα του κάθε έτους; Αν και στη σημερινή εποχή, πίσω από την άσπρη γενειάδα και τα κόκκινα ρούχα, οι περισσότεροι τον γνωρίζουν σαν έναν φιλάνθρωπο παππού που έδινε θαλπωρή και φροντίδα στους φτωχούς, ο Άγιος Βασίλειος της Καισαρείας ήταν κάτι πολύ περισσότερο από αυτό.

santaclaus-freeminds-gr

Γεννήθηκε το 330 μ.Χ. μία χρονιά με κύριο χαρακτηριστικό τα εγκαίνια της νέας πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Απόγονος πλούσιας οικογένειας κατάφερε να σπουδάσει στην Καισαρεία, στην Κωνσταντινούπολη αλλά και στην Αθήνα, που τότε ακόμα, το αρχαίο της μεγαλείο ήταν ξακουστό. Διδάχθηκε φιλοσοφία, αστρονομία, ρητορική κι άλλες επιστήμες αλλά η αγάπη του ήταν τα ταξίδια. Έφτασε μέχρι την Αίγυπτο, τη Συρία και την Παλαιστίνη και κάθε φορά επέστρεφε στην πατρίδα του πλούσιος σε γνώσεις κι εμπειρίες. Ολόκληρη η περιουσία των γονιών του δόθηκε με εντολή του στους φτωχούς, ενώ μόλις ωρίμασε από τις ταξιδιωτικές του ανησυχίες εγκατέλειψε για άλλη μια φορά την πόλη του και πήγε καλόγερος στον Πόντο και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος.
megasvasilios-freeminds-gr

Γύρω στα 370, όταν πια ήταν σαράντα χρόνων, εκλέχθηκε επίσκοπος Καισαρείας και φήμη του ως φωτισμένου φιλάνθρωπου και μαχητή της ορθοδοξίας, απλώθηκε σύντομα παντού. Η μεγάλη του αγάπη για την αρχαία ελληνική γλώσσα ήταν τώρα η δύναμή του ώστε να μεταλαμπαδέυσει τις γνώσεις τους στα μικρά παιδιά ενώ προέτρεπε τους νέους να διαβάζουν τα αρχαία ελληνικά κείμενα αφήνοντας πίσω του και το μεγάλο παιδαγωγικό σύγγραμμα με τίτλο «Προς τους νέους, όπως εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων». Η φιλανθρωπία και η φροντίδα του για τη μόρφωση των νέων τον έκαναν σεβαστό και αγαπητό στον λαό. Η συγκυρία τού θανάτου του, ανήμερα της Πρωτοχρονιάς του νέου έτους, τον μετέφερε στον χώρο του θρύλου. Στα 49 του, ανήμερα Πρωτοχρονιάς του 379 μ.Χ. ο Βασίλειος της Καισαρείας φεύγει από τη ζωή και εκκλησία τον ονομάζει Μέγα ενώ τον ανακηρύσσει και άγιο. Κάπου εδώ ξεκινά το “μετά -θάνατο” ταξίδι του που θα τον έκανε ακόμα πιο διάσημο από την προηγούμενη ζωή του.

mass_of_st_basil_by_pierre_subleyras-freeminds-gr

 (Η Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου-Subleyras Pierre, 1743, μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη)

Στη λαϊκή και παιδική φαντασία, ο Άγιος Βασίλης που έρχεται από την Καισαρεία παίρνει την εύθυμη μορφή του Άι Βασίλη που φέρνει δώρα κι ελπίδες για μια καλύτερη χρονιά. Ο δυτικής προέλευσης “Σάντα Κλάους”, που μοιράζει δώρα τη νύχτα της πρωτοχρονιάς, κατεβαίνοντας στα σπίτια από τις καμινάδες γίνεται το μεγαλύτερο εμπορεύσιμο προϊόν των Χριστουγέννων αφού εκμεταλλεύεται πλήρως από κάθε διαφημιστική καμπάνια μέχρι και σήμερα.

santaclaus1881-freeminds-gr

                                                   (Santa Claus, λιθογραφία του 1881)

Δυστυχώς είναι τελείως λάθος τα “σημεία” της ζωής του για τα οποία οι περισσότεροι τον θυμόμαστε σήμερα αλλά ας γνωρίζουμε πως είναι από τους ελάχιστους ιερωμένους που μπόρεσαν να συνδυάσουν τη διδασκαλία της χριστιανικής θρησκείας με το μεγαλείο της ελληνικής αρχαιότητας και με μόλις 9 χρόνια ασίγαστης δράσης ως επίσκοπος της πρώτης εκκλησίας-μετά την Κωνσταντινούπολη- είχε προλάβει να γυρίσει τον κόσμο, να σπουδάσει, να μονάσει και να αγιάσει. Έμελλε να γίνει θρύλος λοιπόν, μπορεί όχι για την πραγματική του αξία αλλά έστω και με αυτόν τον τρόπο η Πρωτοχρονιά όλου του κόσμου, του ανήκει.

Β.Κ.